Bài 13. Công cơ học

học sinh ngồi học bài
Người thợ xây đang làm việc
Các bác nông dân đang cấy lúa
Con bò đang kéo xe
NHỮNG CÔNG VIỆC HÀNG NGÀY …
Những việc này có sinh công cơ học không?
Tiết 18 – bài 13
Công cơ học
1- Con ngựa đang kéo một chiếc xe đi trên đường. Trong trường hợp này, người ta nói lực kéo của con ngựa thực hiện một công cơ học.
Xét hai trường hợp sau:
2- Người lực sĩ đỡ quả tạ ở tư thế đứng thẳng. Mặc dù rất mệt nhọc, tốn nhiều sức lực, nhưng trong trường hợp này người ta nói lực sĩ không thực hiện một công cơ học nào.
Hai trường hợp này có gì giống và khác nhau?
C1
Khi có lực tác dụng vào vật làm cho vật chuyển dời thì có công cơ học.
lực kéo của con ngựa thực hiện một công cơ học.
lực sĩ không thực hiện một công cơ học nào.
Khi nào có công cơ học ?
3 - Vận dụng :


C3: Trong những trường hợp dưới đây , trường hợp nào có công cơ học:
A , Người thợ mỏ đang đẩy cho xe goòng than chuyển động.
B, Một học sinh đang ngồi học bài .
C , Máy xúc đất đang làm việc .
D, Người lực sĩ đang nâng quả tạ từ thấp lên cao .

C4 : Trong các trường hợp dưới đây , lực nào thực hiện công cơ học ?
A, Đầu tầu hoả đang kéo các toa tầu đang chuyển động .
B, Quả bưởi rơi từ trên cây xuống .
C, Người công nhân dùng hệ thống ròng rọc kéo vật nặng lên cao .
Các nhóm có thời gian 2 phút
3. Vận dụng:
a. Người CN đang đẩy xe goòng chở than chuyển động
c. Học sinh đang ngồi học bài
b. Máy xúc đất đang làm việc
d. Lực sĩ đang nâng quả tạ
từ thấp lên cao
C3: Trường hợp nào có công cơ học?
a) Đầu tàu hỏa kéo các toa tàu chuyển động.
 Lực kéo của đầu tàu hỏa.
A
b) Quả bưởi rơi từ trên cây xuống.
 Lực hút của trái đất làm quả bưởi rơi.
c) Người công nhân dùng hệ thống ròng rọc kéo vật nặng lên cao.
 Lực kéo của người công nhân.
C4 : Lực nào thực hiện công cơ học?
Công của lực trong hai trường hợp dưới đây có bằng nhau không ?
A
Làm sao để biết công trong trường hợp nào lớn hơn ?
Nếu có một lực F tác dụng vào vật, làm vật dịch chuyển một quãng đường s theo phương của lực thì công của lực F được tính theo công thức :
A = F . s
A : công của lực F. (J)
F : lực tác dụng vào vật. (N)
s : quãng đường vật dịch chuyển. (m)
F
1. Công thức tính công cơ học
Khi lực F = 1N và s = 1m thì A = 1N.1m = 1 Nm
* Đơn vị của công là Jun , kí hiệu là J
( 1 J = 1Nm ; 1 kJ = 1 000 J)

 Nếu vật chuyển dời không theo phương của lực thì công của lực được tính bằng một công thức khác sẽ học ở lớp trên.
Chú ý:
F
α
Nếu vật chuyển dời theo phương vuông góc với phương của lực thì công của lực đó bằng 0.
P
 AP = 0
Tóm tắt
F = 5000N
s =1000m
A = ? (J)
Bài giải
Công của lực kéo của đầu tàu là:
Ta có : A = F. s = 5 000 . 1 000
= 5 000 000 (J)
= 5 000 (kJ)
Đáp số : 5 000 kJ
C5: Đầu tàu hỏa kéo toa xe với lực kéo
F = 5000N làm toa xe đi được 1000m. Tính công của lực kéo của đầu tàu.
2. Vận dụng
Tóm tắt
m = 1kg
h = s = 6m
AP = ? (J)
Bài giải
Trọng lực tác dụng lên quả dừa :
P = 10m = 10 . 2 = 20 (N)
Công của trọng lực :
Ta có : AP = F.s = P. h = 20N . 6m = 120 (J)
Đáp số : 120 J
C6 : Một quả dừa có khối lượng 2kg rơi từ trên cây cách mặt đất 6m. Tính công của trọng lực.
2. Vận dụng
 Vì trọng lực có phương thẳng đứng, vuông góc với phương chuyển động ngang của hòn bi, nên không có công cơ học của trọng lực : AP = 0
C7 : Tại sao không có công cơ học của trọng lực trong trường hợp hòn bi chuyển động trên mặt sàn nằm ngang.
2. Vận dụng
Ghi nh?
Thuật ngữ công cơ học chỉ dùng trong trường hợp có lực tác dụng vào vật làm vật chuyển dời
Công cơ học phụ thuộc vào hai yếu tố : Lực tác dụng vào vật và quãng đường vật dịch chuyển.
Công thức tính công cơ học khi lực F làm vật dịch chuyển một quãng đường s theo phương của lực
A = F.s
Đơn vị công là Jun ( Kí hiệu là J ) . 1J = 1N.1m = 1 Nm


Giai ®o¹n 1964 - 1975








Nhanh tay hỏi hoa
Cây vật lí
Đơn vị của công cơ học là :
A , J/s
B, N
C, J hoặc N.m.
D, kg
8
Trường hợp nào sau đây , ngọn gió không thực hiện công
vì sao :

A, Gió thổi làm tốc mái nhà lên.
B,Gió thổi vào bức tường thành .
C, Gió xoáy hút nước lên cao .
D, Gió thổi mạnh làm tàu bè giạt vào bờ

Vì gió đã tác dụng lực vào bức tường thành ,nhưng tường thành không dịch chuyển .
10
Trường hợp nào có công cơ học ? điền tiếp vào các câu sau :( 3s )
Các ông bà ……….
Có công
Động cơ tên lửa ………………..
Có công
Người con …………..
Không có công
9
Lực của gió thổi thực hiện công cơ học
Lực của nước chảy thực hiện công cơ học
Lực của động cơ ôtô thực hiện công cơ học
Lực nào thực hiện công cơ học? ( 3 s )
10


Giai ®o¹n 1964 - 1975








Cây vật lí
‘
‘
‘
‘
‘
‘
‘
‘
‘
‘
‘
‘
‘
‘
‘
‘
‘
‘

‘
‘
‘
‘
‘
Bản đồ tư duy
Hướng dẫn về nhà
Học kĩ bài .
Tìm hiểu trong thực tế ví dụ về vật có công cơ học , vật không có công cơ học.
Làm bài tập trong SBT
Nghiên cứu trước bài học : định luật về công