Bài 13. Chương trình địa phương (phần Tiếng Việt)

? Hình ảnh này ta nhớ đến văn bản nào vừa học ?
-> Làng . Tác giả là ai ?
Kim Lân . Nhân vật chính là ai ?
Ông Hai . Ông là người như thế nào ?
-> Ông Hai là người
yêu làng , rộng ra là
yêu quê hương ,
đất nước .
Khi con tú hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín , trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt , đầy sân nắng đào .
( Tố Hữu , Khi con tu hú )
Bồn bồn
-> Một loại thân cây mềm ,
sống ở nước có thể làm
dưa hoặc xào nấu .
-> Vùng Tây Nam Bộ
? Bồn bồn là một loài cây như thế nào ?
? Loài cây này thường sống ở vùng nào ?
? Cho biết đây là loại cây gì ?
Tắc
Một loại quả họ quýt
Vùng Nghệ Tĩnh
? Đây là loại cây gì ?
? Có nhiều ở vùng nào ?
? Giải thích lí do những từ ngữ này không có
trong phương ngữ khác và trong ngôn ngữ toàn dân ?
-> Do có sự khác biệt giữa các vùng miền về
điều kiện tự nhiên , phong tục tập quán ,...
1
cá quả
Cá tràu
Cá lóc
Cá quả
2
3
Lợn
Bắp
Lợn
Ngô
heo
Bắp
Lợn
Ngô
? Đây là loài cá gì ?
1
ốm
( bị bệnh )
ốm
( gầy )
ốm ( gầy )
ốm
( gầy )
2
Sương
( hơi nước )
Sương
( gánh )
Sương
( hơi nước)
Sương
( hơi nước )
? Anh thanh niên là người
mập hay ốm ?
? Phương ngữ Bắc ốm có nghĩa
là gì ?
? Ta thấy hạt gì còn đọng
lại trên lá ?
4) Phân tích tác dụng của việc sử dụng từ ngữ
Địa phương trong đoạn thơ sau đây :
Đồng chí mô nhớ nữa ,
Kể chuyện Bình Trị Thiên ,
Cho bầy tui nghe ví
Bếp lửa rung rung đôi vai đồng chí
Thưa trong nớ hiện chừ vô cùng gian khổ,
Đồng bào ta phải kháng chiến ra ri .
( Theo Hồng Nguyên , Nhớ - Ngữ văn 8 tr 58 tập 1)
? Tìm những từ ngữ địa phương ?
mô
Bầy tui
Ví
Nớ


Đó
Hiện chừ

Ra ri

Đồng chí mô nhớ nữa
Kể chuyện Bình Trị Thiên
Cho bầy tui nghe ví
Bếp lửa rung rung đôi vai đồng chí
Thưa trong nớ hiện chừ vô cùng gian khổ,
Đồng bào ta phải kháng chiến ra ri
Đồng chí nào nhớ nữa
Kể chuyện Bình Trị Thiên
Cho chúng tôi nghe ví
Bếp lửa rung rung đôi vai đồng chí
Thưa trong ấy bây giờ vô cùng gian khổ,
Đồng bào ta phải kháng chiến như thế này

? Với việc dùng từ địa
phương như thế có tác
dụng gì ?
-> Góp phần thể hiện chân thực hơn
tình cảm của một vùng quê
; làm tăng sự sống động
gợi cảm của tác phẩm
Chuẩn bị bài mới :
_ Soaïn baøi “ ñoái thoaïi , ñoäc thoaïi vaø ñoäc thoaïi noäi taâm
trong vaên baûn töï söï”
+ Ñoïc ñoaïn trích traû lôøi caâu hoûi trong sgk
+ Trong 3 caâu ñaàu , ai noùi vôùi ai ?
+ Ñoäc thoaïi , ñoái thoaïi trong vaên töï söï coù taùc duïng gì ?