Bài 13. Bài toán dân số

Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh đến với giờ ngữ văn lớp 8A
Tiết 49
Văn bản
Bài toán dân số
PHÒNG GD&ĐT CAO LỘC
TRƯỜNG THCS THANH LOÀ
Người thực hiện: Hoàng Thị Huyền
TIẾT 49: VĂN BẢN: BÀI TOÁN DÂN SỐ
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG:
1, Tác giả, tác phẩm:
a,Tác giả:
?Căn cứ vào phần
phụ chú cuối văn bản
em biết được điều gì
về tác giả?
Thái An
b,Tác phẩm: đăng trên báo Giáo dục & Thời đại Chủ nhật, số 28,1995
? Văn bản được
đăng lần đầu trên
tạp chí nào?
thời gian?
2, Đọc, giải nghĩa từ:
3, Kiểu văn bản:
?Tiêu đề của văn bản
gợi cho em những
suy nghĩ gì?
- Sự phát triển của dân số có mối liên quan chặt chẽ đến chất lượng cuộc sống con người và toàn xã hội. Hạn chế sự gia tăng dân số là đòi hỏi tất yếu của sự phát triển xã hội loài người.
? Căn cứ vào vấn đề
mà văn bản đề
cập đến, em cho biết
“ Bài toán dân số”
thuộc kiểu văn
bản nào?
Văn bản nhật dụng.
4, Bố cục:
? Theo em, văn
bản có thể chia làm
mấy phần? Đại ý của
từng phần?
3 phần
P1: từ đầu đến “sáng mắt ra
P2: tiếp đến “ bàn cờ”.
P3: còn lại.
? Em có nhận xét
gì về bố cục của
văn bản?
Bố cục chặt chẽ
TIẾT 49: VĂN BẢN: BÀI TOÁN DÂN SỐ
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1, Bài toán dân số dường như đã đặt ra từ thời cổ đại:
? Ngay từ câu đầu
tiên của văn bản,
tác giả đã nêu ra
vấn đề gì?
- Nêu vấn đề “ bài toán dân số” đã được nêu ra từ thời cổ đại.
? Tiếp tục theo dõi,
cho biết: Thái độ
ban đầu của tác
giả đối với vấn
đề này?
- Tác giả: không tin > < sáng mắt ra
? Nhận xét về
ngôn từ dẫn dắt của
tác giả? Tác dụng của
cách dẫn dắt ấy?
NT: Kể chuyện nhẹ nhàng, liên tưởng,tạo yếu tố bất ngờ
Tạo được sự hấp dẫn, lôi cuốn người đọc muốn tìm hiểu về vấn đề được nêu ra.
2, Tốc độ gia tăng dân số:
? Phần 2 của văn bản
gồm có mấy đoạn văn?
Mỗi đoạn nêu lên
những vấn đề nào?
Bài toán cổ
Bài toán dân số
Vấn đề thực tế
TIẾT 49: VĂN BẢN: BÀI TOÁN DÂN SỐ
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1, Bài toán dân số dường như đã đặt ra từ thời cổ đại:
2, Tốc độ gia tăng dân số:
Bài toán cổ
Bài toán dân số
? Quan sát vào
đoạn văn bản trong
sách giáo khoa, hãy phát hiện
nét tương đồng trong 2
bài toán?
- Khởi điểm: 1 hạt thóc
- Tạm theo kinh thánh: đầu tiên chỉ có 2 người: A – đam và Ê - va
Số thóc cần có để đủ đặt đến ô 64 của bàn cờ tính ra có thể phủ kín cả bề mặt trái đất
- Năm 1995: dân số trái đất là 5,63 tỉ xấp xỉ đến ô thứ 30 của bàn cờ
- Bài toán tưởng dễ thực hiện nhưng vô cùng khó vì số thóc được nhân lên theo cấp số nhân
- Dân số trên trái đất cũng được gia tăng theo cấp số nhân.
? Qua 2 bài toán,
tác giả muốn
nhấn mạnh điều gì?
- Tốc độ gia tăng dân số là vô cùng nhanh chóng
? Đọc thầm đoạn văn
thứ 3 trong phần 2 và
cho biết: đoạn văn nêu
ra vấn đề thực tế là gì?
- Thực tế: mỗi phụ nữ có thể sinh rất nhiều con:
+ Châu phi là 5,8
+Việt Nam là 3,7
+Chỉ tiêu mỗi gia đình chỉ có từ 1 đến 2 con là khó thực hiện.
? Từ những phân tích trên,
em có nhận xét gì về
các biện pháp nghệ thuật
mà tác giả đã sử dụng
trong cả 3 đoạn văn
của phần 2 này?
- NT: Sử dụng kết hợp các phương pháp so sánh, dùng số liệu, phân tích. Lập luận chặt chẽ. Ngôn ngữ khoa học,giàu sức thuyết phục.
? Bằng cách kết hợp các
biện pháp nghệ thuật
tài tình nói trên, tác giả
muốn gửi đến chúng ta
bức thông điệp gì thông
qua bài toán cổ?
* Câu chuyện cổ về hạt
thóc trên bàn cờ đã làm
sáng tỏ hiện tượng tốc độ
gia tăng vô cùng nhanh
chóng của dân số thế giới
Thực trạng tình hình
dân số thế giới và Việt
Nam( 1995): Sự phát triển
nhanh và mất cân đối
(đặc biệt ở các nước chậm
phát triển) sẽ ảnh hưởng
lớn đến tương lai của dân
tộc và nhân loại.
? Bằng hiểu biết thực tế,
em hãy thử nêu lên những
ảnh hưởng của việc bùng
nổ dân số với sự phát triển
của xã hội loài người?
Ô nhiễm
môi trường
Kinh tế kém
phát triển
Nghèo nàn,
lạc hậu
Dân trí thấp
BÙNG NỔ DÂN SỐ
? Từ đó em có suy nghĩ như thế nào về mối quan hệ giữa bùng nổ dân số với đói nghèo và lạc hậu? Liên hệ với thực tế địa phương em?
* Sự bùng nổ gia tăng dân số đi kèm với nghèo nàn, lạc hậu, kinh tế kém phát triển, văn hoá giáo dục không được nâng cao và ngược lại.
Nghèo đói
Đất chật, người đông

Thất học, thất nghiệp
Chất lượngcuộc sống thấp
Những thành phố
chìm trong khói bụi
ùn tắc giao thông
Bệnh tật,
suy dinh dưỡng
Nghèo đói, bệnh tật sẽ còn dai dẳng theo đuổi, nếu các quốc gia này không có biện pháp hữu hiệu để kìm hãm sự bùng nổ dân số…
TIẾT 49: VĂN BẢN: BÀI TOÁN DÂN SỐ
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1, Bài toán dân số dường như đã đặt ra từ thời cổ đại:
2, Tốc độ gia tăng dân số:
? Vấn đề đặt ra trong
phần cuối của văn bản là gì?
3, Lời kêu gọi:
? Lời kêu gọi
được tác giả đưa ra
thông qua những từ ngữ
nào trong phần cuối
văn bản?
Đừng để mỗi người chỉ còn diện tích bằng một hạt thóc
Hãy góp phần kéo dài thời gian đi đến ô số 64 của bàn cờ.
Đó là con đường tồn tại
? Em có nhận xét gì về
cách sử dụng từ ngữ của
tác giả trong phần
văn bản này?
Kêu gọi tha thiết, lập luận chặt chẽ, thuyết phục
? Qua lời kêu gọi tha
thiết của tác giả, em hãy thử
đề ra một số giải pháp để
nhằm hạn chế sự bùng nổ và
gia tăng dân số?
Giải pháp: Không còn cách nào khác, phải hành động tự giác hạn chế sinh đẻ để làm giảm sự bùng nổ và gia tăng dân số.
* Ý nghĩa văn bản: Nêu lên vấn đề thời sự của đời sống hiện đại: Dân số và tương lai của dân tộc, nhân loại.
? Qua quá trình đọc - hiểu
hãy rút ra ý nghĩa
của văn bản: Bài toán dân số?
TIẾT 49: VĂN BẢN: BÀI TOÁN DÂN SỐ
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1, Bài toán dân số dường như đã đặt ra từ thời cổ đại:
2, Tốc độ gia tăng dân số:
3, Lời kêu gọi:
III.TỔNG KẾT – GHI NHỚ:
1, Nghệ thuật:
-Sử dụng kết hợp các phương pháp so sánh, dùng số liệu, phân tích.
Lập luận chặt chẽ.
- Ngôn ngữ khoa học,giàu sức thuyết phục.
-Kết hợp giữa tự sự, lập luận, thuyết minh.
2, Nội dung:
Nêu rõ thực trạng vấn đề: Gia tăng dân số là theo cấp số nhân
Hậu quả của bùng nổ dân số: đói nghèo, lạc hậu.
Giải pháp: cần hạn chế sự bùng nổ bằng tự giác thực hiện kế hoạch hoá gia đình.
3, Ghi nhớ: SGK tr 132
IV.LUYỆN TẬP
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
Nắm chắc kiến thức theo nội dung đọc - hiểu văn bản.
Hoàn thành phần luyện tập theo yêu cầu.
Tự tìm hiểu, nghiên cứu tình hình dân số của địa phương, từ đó đề xuất giải pháp cho vấn đề này.
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh!