Bài 13. Bài toán dân số

SỞ GD-ĐT TỈNH NAM ĐỊNH
PHÒNG GD-ĐT HUYỆN Ý YÊN
TRƯỜNG THCS YÊN THÀNH

HỘI THI
GIÁO VIÊN TRUNG HỌC VỚI CHỦ ĐỀ MÔN HỌC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH

Chủ đề: CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG
Môn: Ngữ văn 8




Giáo viên: Đặng Văn Cường

Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

A. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức
2. Kĩ năng
3. Thái độ
4. Năng lực – Phẩm chất
a. Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực quản lý bản thân, năng lực hợp tác, năng lực sáng tạo, năng lực ứng dụng công nghệ thông tin truyền thông.
b. Năng lực chuyên biệt: năng lực giao tiếp, năng lực cảm thụ thẩm mĩ,
- Năng lực chủ yếu cần hướng tới thông qua chủ đề là:
Năng lực giải quyết vấn đề thực tiễn.
- Phẩm chất: Ý thức tự chủ, tự tin; sống có trách nhiệm với
bản thân, gia đình, xã hội, môi trường.
B. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ ĐÁNH GIÁ THEO ĐỊNH HƯỚNG NĂNG LỰC
KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CHỦ ĐỀ
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

C. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
1. Giáo viên.
2. Học sinh:
- Đọc, trả lời các câu hỏi phần đọc - hiểu của ba văn bản.
- Sưu tầm tranh ảnh, cập nhật số liệu, hoạt động liên quan.
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG



1. Ổn định tổ chức lớp (1phút)
Giáo viên kiểm tra sĩ số lớp, kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.

2. Kiểm tra bài cũ (2phút)
Thế nào là văn bản nhật dụng ? Kể tên một số văn bản nhật dụng
đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 6, lớp 7?

3. Dẫn dắt, giới thiệu bài (2phút)
+ Giáo viên sử dụng kĩ thuật phân tích phim và động não để dẫn
dắt vào bài.
+ Giáo viên cho học sinh quan sát hình ảnh, lắng nghe âm thanh từ băng hình trên màn hình máy chiếu về môi trường.
HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (5 phút).


Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

Phương pháp: Thảo luận nhóm, kĩ thuật động não.
Em nhận thấy ba văn bản có điểm nào chung về nội dung và hình thức nghệ thuật thể hiện?
- Văn bản nhật dụng về vấn đề sự việc, hiện tượng trong xã hội liên quan đến môi trường sống:
+ Vấn đề rác thải ni lông.
+ Vấn đề hút thuốc lá.
+ Dân số, kế hoạch hóa gia đình.
?
HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức mới (60 phút).
1. Tìm hiểu chung.

Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức mới (60 phút).
1. Tìm hiểu chung.

Với chủ đề “chung tay bảo vệ môi trường sống”, thông qua ba văn bản trên, theo em ta phải tìm hiểu các nội dung chính nào?
?
1. Thực trạng của môi trường qua ba văn bản.
2. Nguyên nhân của thực trạng môi trường.
3. Hậu quả của việc sử dụng bao bì ni lông, hút thuốc lá, gia tăng dân số đến sức khỏe con người và môi trường sống.
4. Những kiến nghị, hành động “chung tay bảo vệ môi trường sống”.
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức mới (60 phút).
2. Đọc - Hiểu văn bản

2.1. Thực trạng của môi trường sống
Phiếu học tập số 1
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức mới (60 phút).
2. Đọc - Hiểu văn bản

2.1. Thực trạng của môi trường sống
- Phương pháp thảo luận nhóm:
Học sinh thống nhất nội dung phiếu học tập số 1.
Kĩ thuật phòng tranh: Treo phiếu học tập lên tường lớp học …
- Kĩ thuật hoàn tất một nhiệm vụ:
Đại diện các nhóm trình bày
+ Nhóm 1: Văn bản 1
+ Nhóm 2: Văn bản 2
+ Nhóm 3: Văn bản 3
- Học sinh hợp tác, tích cực trao đổi, bàn bạc, thống nhất ý kiến
- Học sinh trình bày kết quả một cách tự tin, thuyết phục.
Năng lực giao tiếp
Năng lực hợp tác
- Thấy được giá trị của nghệ thuật biểu đạt, bộc lộ cảm xúc lo lắng trước thực trạng môi trường
Năng lực cảm thụ thẩm mĩ

QUAN SÁT BÀN CỜ
16
32
8
128
34
64
7 tỉ
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức mới (60 phút).
2. Đọc - Hiểu văn bản

Từ hiểu biết thực tế và nội dung trong văn bản hãy nêu nguyên nhân của việc sử dụng bao bì ni lông, hút thuốc lá, gia tăng dân số ảnh hưởng xấu đến môi trường sống của con người? Nguyên nhân nào là nguyên nhân chính?
- Kĩ thuật động não.
- Phương pháp gợi tìm, phương pháp thảo luận nhóm
?
2.2. Nguyên nhân của thực trạng môi trường sống.
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức mới (60 phút).
2. Đọc - Hiểu văn bản

Nguyên nhân chính là do nhận thức và hành động chưa đúng của con người.
2.2. Nguyên nhân của thực trạng môi trường sống.
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức mới (60 phút).
2. Đọc - Hiểu văn bản

Phương pháp thảo luận nhóm, kĩ thuật công đoạn.
+ Nhóm 1: Vấn đề rác thải ni lông.
+ Nhóm 2: Vấn đề hút thuốc lá.
+ Nhóm 3: Vấn đề dân số tăng nhanh.
Phiếu học tập số 2
2.3. Hậu quả.
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức mới (60 phút).
2. Đọc - Hiểu văn bản

a, Hậu quả trong việc sử dụng bao bì ni lông:
- Gây nguy hại đến môi trường do tính không phân hủy của plax-tic.
Gây nguy hại tới sức khỏe con người.

Nghệ thuật liệt kê các tác hại của túi ni lông, sử dụng kiến thức Sinh học, Hóa học để phân tích nguyên nhân gây hại của túi ni lông.
Phương pháp thuyết minh sử dụng kiến thức khoa học gắn với dẫn chứng ở thực tế đời sống.
⇒Tạo sức thuyết phục, dễ hiểu, người đọc dễ tiếp thu.
*Nghệ thuật:
2.3. Hậu quả.
HẬU QUẢ:
2.3. Hậu quả.
Ung thư miệng
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức mới (60 phút).
2. Đọc - Hiểu văn bản

2.3. Hậu quả.
c, Hậu quả của gia tăng dân số.
Gia tăng dân số nhanh ở các nước chậm phát triển châu Á, châu Phi gây sức ép đến mọi mặt của đời sống và môi trường.
* Nghệ thuật.
- Nghệ thuật tự sự kể câu chuyện bài toán cổ, câu chuyện trong
kinh thánh cùng cách nói phủ định “ai mà tin được”, hình ảnh ẩn
dụ “ sáng mắt ra” tạo sức hấp dẫn và thu hút người đọc.
- Phương pháp thuyết minh, đưa số liệu, dẫn chứng cụ thể về số
dân, tỉ lệ sinh con của phụ nữ châu Á, châu Phi, giúp người đọc
hình dung cụ thể, ngạc nhiên về sự gia tăng dân số thế giới và
nguy cơ bùng nổ dân số tiềm ẩn.
Nghèo đói
Phố chật người đông
Ô nhiễm môi trường
Thất nghiệp
Trẻ em nghèo đói ở Việt Nam
HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức mới (60 phút).
2. Đọc - Hiểu văn bản

2.4. Những kiến nghị và hành động “Chung tay bảo vệ môi trường sống”
Những kiến nghị, đề xuất mà từng văn bản nêu ra là gì?
?
KÊU GỌI MỌI NGƯỜI HÀNH ĐỘNG NGAY ĐỂ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG.
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức mới (60 phút).
2. Đọc - Hiểu văn bản

Vậy theo em bảo vệ môi trường sống có phải chỉ bó hẹp trong ba vấn đề mà chúng ta vừa tìm hiểu ở trên không?
?
Bảo vệ môi trường sống là một vấn đề rất rộng lớn như: Bảo vệ rừng; xử lí rác thải, nước thải; giảm thiếu khí thải ra môi trường, phòng chống tệ nạn xã hội; khai thác tài nguyên hợp lí,….
Liên hệ thực tế môi trường ở địa phương em? Hãy kể những hoạt động cộng đồng mà em biết với mục đích bảo vệ môi trường? Bản thân em đã làm gì để góp phần bảo vệ môi trường sống?
?
Học sinh có ý thức quan tâm đến các vấn đề xã hội, môi trường.
Quy định pháp luật về chống thuốc lá
- Cấm hút thuốc lá ở những nơi công cộng.
Phạt nặng những người vi phạm.
Cấm quảng cáo thuốc lá.
Cấm trồng và buôn bán thuốc lá.
Ngày 31- 5 hàng năm: Thế giới không khói thuốc lá.

Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức mới (60 phút).
2. Đọc - Hiểu văn bản

- Học sinh cùng chia sẻ, phối hợp với nhau hoàn thành công việc được giao.
Năng lực hợp tác
- Học sinh diễn đạt các vấn đề một cách tự tin.
Năng lực giao tiếp tiếng Việt
- Học sinh nhận thức được hậu quả của các vấn đề trên đến môi trường sống, biết cách ứng xử với môi trường. Cảm nhận được giá trị của các biện pháp nghệ thuật và phương pháp thuyết minh được sử dụng.
Năng lực cảm thụ thẩm mỹ
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 3: Thực hành, ứng dụng, mở rộng(20 phút).

Bài tập 1: Cuối văn bản “Thông tin Ngày Trái Đất năm 2000”,
tác giả viết:
Mọi người hãy cùng nhau quan tâm đến Trái Đất hơn nữa!
Hãy bảo vệ Trái Đất ,ngôi nhà chung của chúng ta trước những nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đang gia tăng.
Hãy cùng nhau hành động: “MỘT NGÀY KHÔNG DÙNG BAO BÌ NI LÔNG”
Viết đoạn văn khoảng năm câu phân tích cái hay trong cách lập luận của nhà văn Nguyễn Khắc Viện ở đoạn văn bản trên?
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 3: Thực hành, ứng dụng, mở rộng(20 phút).

Bài tập 2: Luyện tập thi viết đoạn văn:
Đọc đoạn văn bản sau:
Cách đây hai năm chàng thanh niên Ra-pha -en đơ Rốt –sin, người được thừa hưởng một gia tài kếch sù nhất thế giới, đã gục chết trên một vỉa hè ở Niu-Ooc vì chơi bạch phiến quá liều, năm đó Ra-pha-en mới 23 tuổi.
Cái chết của chàng tỉ phú trẻ này đã làm không ít các bậc cha mẹ tỉ phú khác lo lắng: làm sao để con cái họ đừng hư vì số tài sản khổng lồ không do chính chúng tạo dựng.
(Báo Sài Gòn tiếp thị, số 15-2002/ trang 122- SGK).
Viết năm dòng để ghi lại cảm nghĩ của em sau khi đọc đoạn
văn bản trên?

Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 3: Thực hành, ứng dụng, mở rộng(20 phút).

Bài tập 3: Dự kiến cách cư xử của em trong những trường hợp sau:
a, Trên đường đi học về, em thấy mọi người trong xóm tổng vệ sinh, thu gom rác thải và đốt ni lông.
b, Đi trên xe buýt gặp anh thanh niên hút thuốc lá bên bà mẹ mang thai.
c, Gia đình em có hai chị em gái. Bố mẹ muốn sinh thêm để có con trai nối dõi. Em sẽ làm thế nào để thuyết phục bố mẹ không nên sinh thêm em nữa?

Bài tập 4: Đọc những câu ca dao, câu thơ, bài thơ có chủ đề về dân số, môi trường.

Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

- Học sinh cảm nhận được cái hay trong cách lập luận, sử dụng ngôn từ, cách đặt vấn đề ở mỗi văn bản, biết rung cảm trước số phận của anh chàng tỉ phú trẻ, mở rộng vốn hiểu biết về văn chương.
Năng lực cảm thụ thẩm mỹ.
- Có cách ứng xử riêng mang quan điểm cá nhân trước các tình huống bắt gặp trong đời sống.
Năng lực giải quyết vấn đề.
HOẠT ĐỘNG 3: Thực hành, ứng dụng, mở rộng(20 phút).

Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

HOẠT ĐỘNG 4: Tổng kết.

Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

1. Hướng dẫn, giao nhiệm vụ dự án .
a. Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu việc sử dụng bao bì ni lông và cách xử lí rác thải ở địa phương em.
b. Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu vấn đề ô nhiễm nguồn nước và ô nhiễm không khí ở làng nghề chắp, sơn mài Yên Tiến - Ý Yên.
c. Nhiệm vụ 3: Tập làm phóng viên về chủ đề “HÃY CỨU LẤY TRÁI ĐẤT”.
2. Thời gian thực hiện các nhiệm vụ tìm hiểu thực tế địa phương 2 tuần
* Tìm hiểu thực tế địa phương (30 phút).

Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

* Báo cáo kết quả dự án tìm hiểu thực tế địa phương (30 phút).

a. Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu việc sử dụng bao bì ni lông và cách xử lí rác thải ở địa phương em.

b. Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu vấn đề ô nhiễm nguồn nước và ô nhiễm không khí ở làng nghề chắp, sơn mài Yên Tiến - Ý Yên.

c. Nhiệm vụ 3: Tập làm phóng viên về chủ đề
“HÃY CỨU LẤY TRÁI ĐẤT”.
Chủ đề : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

Bước 4: Báo cáo kết quả thực hiện dự án.
Bước 5: Bài thu hoạch của chủ đề.
Phong trào học sinh thế giới có nhiều hoạt động chung như: bảo vệ mẹ Trái Đất, chống biến đổi khí hậu, bảo vệ động vật hoang dã, trồng cây vì một thành phố xanh….

Hãy viết một bức thư ngắn gửi tới một người bạn nước ngoài thể hiện điều em muốn cùng bạn thực hiện để môi trường Trái Đất ngày càng tươi đẹp.
- Học sinh tự lập kế hoạch, xác định mục đích, phân công nhau cùng thực hiện dự án đạt kết quả.
Năng lực tự học, hợp tác, quản lí bản thân
- Vận dụng kiến thức thực tế, kiến thức các môn học, biết tìm kiếm thông tin trên các phương tiện truyền thông để giải quyết vấn đề được giao.
Năng lực giải quyết vấn đề, sử dụng công nghệ thông tin truyền thông
- Biết trình bày kết quả các dự án một cách khoa học và thuyết phục
Năng lực sáng tạo, Năng lực sử dụng ngôn ngữ
?
Bước 3: Tìm hiểu thực tế địa phương.

36
Hãy chung tay bảo vệ Trái Đất