Bài 12. Tổng kết về từ vựng (Luyện tập tổng hợp)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ
Phần Tiếng Việt
MÔN : NGỮ VĂN 9
Câu 1: Vận dụng kiến thức đã học về một số phép tu từ từ vựng để phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau:
“Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.”

Nói quá
? ?n d?
? Nh�n hĩa, so s�nh
Thúy Kiều – một nhân vật tài sắc vẹn toàn.
Câu 2: Kể tên các biện pháp tu từ từ vựng đã học?
TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (Luyện tập tổng hợp)
Ti?ng Vi?t:
Tiết 59:
TUẦN 12
TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (Luyện tập tổng hợp)
BÀI 12
TIẾT 59:
Cho biết trong trường hợp này, gật đầu hay gật gù thể hiện thích hợp hơn ý nghĩa cần biểu đạt. Vì sao?
1.Bài tập 1 (sgk/158)

So sánh hai dị bản của câu ca dao:
Râu tôm nấu với ruột bầu
Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon.

Râu tôm nấu với ruột bù
Chồng chan vợ húp gật gù khen ngon.

-Gật đầu: cúi đầu xuống rồi ngẩng lên ngay.
-Gật gù: gật nhẹ và nhiều lần, biểu thị thái độ đồng tình.
Dùng gật gù hợp lý hơn. Món ăn tuy đạm bạc nhưng vợ chồng nghèo ăn ngon bởi có sự chia sẻ cùng nhau trong cuộc sống.
TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (Luyện tập tổng hợp)
BÀI 12
TIẾT 59:
1.Bài tập 1 (sgk/158)
2.Bài tập 2 (sgk/158)
Nhận xét cách hiểu nghĩa từ ngữ của người vợ trong truyện cười sau đây:
Chồng vừa ngồi xem bóng đá vừa nói:
-Đội này chỉ có một chân sút, thành ra mấy lần bỏ lỡ cơ hội ghi bàn.
Vợ nghe thấy thế liền than thở:
-Rõ khổ! Có một chân thì còn chơi bóng làm gì cơ chứ!
Chồng: một chân sút

Cả đội bóng chỉ có một người giỏi ghi bàn

Dùng với nghĩa chuyển theo phương thức hoán dụ
Vợ: có một chân

Cầu thủ chỉ còn một chân

Hiểu theo nghĩa gốc

Hiểu sai

Vi phạm phương châm quan hệ
TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (Luyện tập tổng hợp)
BÀI 12
TIẾT 59:
1.Bài tập 1 (sgk/158)
2.Bài tập 2 (sgk/158)
3.Bài tập 3 (sgk/158)


Trong các từ vai, miệng, chân, tay, đầu ở đoạn thơ, từ nào dùng theo nghĩa gốc, từ nào dùng theo nghĩa chuyển? Nghĩa chuyển nào được hình thành theo phương thức ẩn dụ, nghĩa chuyển nào hình thành theo phương thức hoán dụ?
Đọc đoạn thơ sau:
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
(Chính Hữu, Đồng chí)
Miệng, chân, tay
Dùng theo
nghĩa gốc
mi?ng(ngu?i)
chân (người)
tay (người)

Vai, đầu
Dùng theo
nghĩa chuyển
Vai (áo) hoán dụ
Đầu (súng) ẩn dụ
TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (Luyện tập tổng hợp)
BÀI 12
TIẾT 59:
1.Bài tập 1 (sgk/158)
2.Bài tập 2 (sgk/158)
3.Bài tập 3 (sgk/158)
4.Bài tập 4 (sgk/158)




Cho bài thơ sau
“Áo đỏ em đi giữa phố đông
Cây xanh như cũng ánh theo hồng
Em đi lửa cháy trong bao mắt
Anh hóa thành tro em biết không?”
(Vũ Quần Phương, Áo đỏ)
THẢO LUẬN NHÓM
Thời gian: 04 phút

Câu hỏi: Vận dụng kiến đã học về trường từ vựng để phân tích cái hay trong cách dùng từ ở bài thơ.
4:
0
59
58
57
56
55
54
53
52
51
50
49
48
47
46
45
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
60
59
58
57
56
55
54
53
52
3:
2:
1:
51
50
49
48
47
46
45
44
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
60
59
58
57
56
55
54
53
52
51
50
49
48
47
46
45
44
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
60
59
58
57
56
55
54
53
52
51
50
49
48
47
46
45
44
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
H?t gi?
TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (Luyện tập tổng hợp)
BÀI 12
TIẾT 59:

Cho bài thơ sau
“Áo đỏ em đi giữa phố đông
Cây xanh như cũng ánh theo hồng
Em đi lửa cháy trong bao mắt
Anh hóa thành tro em biết không?”
(Vũ Quần Phương, Áo đỏ)
- Các từ: đỏ, xanh, hồng, lửa cháy, tro tạo 2 trường từ vựng:
+TTV chỉ màu sắc: đỏ, xanh, hồng
+TTV chỉ lửa và những sự vật, hiện tượng có quan hệ liên tưởng: cháy, tro
- Màu áo đỏ của cô gái mặc thắp lên ngọn lửa, lan tỏa làm chàng trai say đắm, ngất ngây. Thể hiện một tình yêu mãnh liệt và cháy bỏng.
TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (Luyện tập tổng hợp)
BÀI 12
TIẾT 59:
1.Bài tập 1 (sgk/158)
2.Bài tập 2 (sgk/158)
3.Bài tập 3 (sgk/158)
4.Bài tập 4 (sgk/158)
5.Bài tập 6 (sgk/158)





Một ông sính chữ bất chợt lên cơn đau ruột thừa. Bà vợ hốt hoảng bảo con:
-Mau đi gọi bác sĩ ngay!
Trong cơn đau quằn quại, ông ta vẫn gượng dậy nói với theo:
-Đừng .... Đừng gọi bác sĩ, gọi cho bố đốc tờ!
(Theo Truyện cười dân gian)
Chi tiết nào trong truyện gây cười?
Truyện cười phê phán điều gì?
-Chi tiết gây cười: đốc tờ
-Phê phán thói sính dùng từ nước ngoài của một số người
TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (Luyện tập tổng hợp)
BÀI 12
TIẾT 59:

Cho 02 từ sau: cà tím, chuột đồng.
Hãy đặt câu và phân tích câu với hai từ trên.
TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (Luyện tập tổng hợp)
BÀI 12
TIẾT 59:

Trên cơ sở yêu cầu bài tập 5, hãy tìm ít nhất 10 ví dụ về sự vật, hiện tượng được gọi tên theo cách dựa vào đặc điểm riêng biệt của chúng?

TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (Luyện tập tổng hợp)
BÀI 12
TIẾT 59:

Qua việc thực hiện làm bài tập, em hãy cho biết tiết học liên quan tới những kiến thức nào đã học?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học bài.
- Làm bài tập 5.
- Chuaån bò bài: “Luyện tập viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận”
Trân trọng kính chào