Bài 12. Tổng kết về từ vựng (Luyện tập tổng hợp)

TRƯỜNG THCS YÊN DƯƠNG
Chào mừng quý thầy cô giáo
đến dự giờ giảng môn Ngữ văn
LỚP: 9C
So sánh dÞ b¶n hai câu ca dao.
- Râu tôm nÊu víi ruét bÇu
Chång chan vî húp gËt ®Çu khen ngon
- Râu tôm nÊu víi ruét bù
Chång chan vî húp gËt gù khen ngon.
? Dùng tõ “gËt ®Çu” hay “gËt gù” thÓ hiÖn thích hîp hơn ý nghÜa cÇn biÓu ®¹t?
Cúi xuèng råi ngÈng lên ngay, th­êng đÓ chào hái hay ®ång ý.
Chưa thớch hợp.
Tõ t­îng hình mô pháng tư thÕ: gËt nhÑ và nhiªu lÇn - chØ sù ®ång tình và tán th­ëng.
Thích hîp hơn.
Tiết 59
Tổng kết về từ vựng
? Em hiểu như thế nào về hai từ
"gật đầu" và "gật gù" trong hai câu ca dao trên?
(Luyện tập tổng hợp)
Bài tập 1
Gật đầu
Thường để chào hỏi hay đồng ý
Gật gù
Chỉ sự đồng tỡnh v� tán thưởng
?
Tiếng Việt
=> Tuy món an dân dã, đạm bạc (râu tôm, ruột bầu) nhưng đôi vợ chồng trẻ an rất ngon miệng vỡ họ biết chia sẻ nh?ng niềm vui don so trong cuộc sống.
? H·y tìm 1 ví dô có cã sö dông tõ t­îng hình trong c¸c t¸c phÈm văn ch­¬ng ®· häc?
Nhận xột cỏch hiểu nghĩa từ ng? trong truyện cười sau:
Chång võa ngåi xem bóng đá võa nói:
- ®éi này chØ có 1 chân sút, thành ra mÊy lÇn bá lì cơ héi ghi bàn.
Vî nghe thÊy liÒn than thë:
- Rõ khæ! Có mét chân thì còn chơi bóng làm gì cơ chø!
Vî hiÓu
Cầu thủ chỉ cũn một chõn.
Hiểu sai.
Ý chång
C¶ ®éi bóng chØ có mét ng­êi giái ghi bàn.
? Ng­êi vî vi ph¹m phương châm héi tho¹i nào?
Tiết 59
Tổng kết về từ vựng
(Luyện tập tổng hợp)
Bài tập 1
Bài tập 2
?
Một chân sút
Có một chân
Vi phạm phương châm quan hệ.
(Ông nói gà, bà nói vịt).
Tiếng Việt
đội này chỉ có một chân sút có nghĩa là gỡ? (ý người chồng muốn nói gỡ ? Vợ hiểu thế nào)?
? NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ, c¸ch chuyÓn nghÜa.
Tiết 59
Tổng kết về từ vựng
(Luyện tập tổng hợp)
Bài tập 1
Bài tập 2
Bài tập 3
Tiếng Việt
Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi
"A�o anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Đêm nay rừng hoang sương mu�i
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo".
(Đồng chí - Chính Hữu )
? C¸c tõ: vai, miÖng, ch©n, tay, ®Çu ë ®o¹n th¬, tõ nµo ®­îc dïng theo nghÜa gèc, tõ nµo ®­îc dïng theo nghÜa chuyÓn?
?

Miệng, chân, tay
Từ dùng theo nghĩa gốc.

Vai, đầu
Từ dùng theo nghĩa chuyển.
? C¸c tõ nµy ®­îc chuyÓn nghÜa theo ph­¬ng thøc nµo?
Vai (hoán dô)
đầu (ẩn dụ)
Có hai tr­êng
Tõ vùng
Áo đá em đi giữa phè đông
Cây xanh như còng ánh theo hång
Em đi löa cháy trong bao mắt
Anh ®øng thành tro, em biÕt không?
( Vò QuÇn Phương- Áo đá)
Tiết 59
Tổng kết về từ vựng
(Luyện tập tổng hợp)
Bài tập 1
Bài tập 2
Bài tập 3
Bài tập 4
ChØ màu s¾c:
®á, xanh, hång.

ChØ löa và svËt, ht­îng liªn quan ®Õn löa: löa, ch¸y, tro.

Thảo luận nhóm:
? Chỉ ra các trường từ vựng?
?
Liên quan chặt chẽ
Thể hiện một tỡnh yêu mãnh liệt, cháy bỏng
Tiếng Việt
? Các trường từ vựng này có liên quan đến nhau không?
? Cho biết ý nghĩa biểu đạt của các từ trong hai trường từ vựng này?
Tiết 59
Tổng kết về từ vựng
(Luyện tập tổng hợp)
Bài tập 5
Tiếng Việt
Bài tập 1,2,3,4
đọc bài tập 5 và trả lời câu hỏi:

? C¸c sù vËt, hiÖn t­îng nh­: R¹ch M¸i GiÇm, kªnh Bä M¾t, kªnh Ba KhÝa ®­îc ®Æt tªn theo c¸ch nµo?
- Cách đặt tên trong đoạn trích là dùng từ ngữ sẵn có nhưng mang nội dung mới dựa vào đặc điểm của sự vật hiện tượng được gọi tên.
? Th¶o luËn nhãm:
H·y tìm vÝ dô vÒ sù vËt, hiÖn t­îng ®­îc gäi tªn theo c¸ch dùa vµo ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña chóng?
Ví dụ: - Cà tím.
- KhØ ®Çu chã
- Cá ngựa
- Chim cú mèo
?
Truyện phờ phỏn điều gỡ?
Truyện phờ phỏn thúi sớnh dựng từ nước ngo�i c?a một số người.
Bác sĩ
đốc tờ
Mét ông sính chữ bÊt chît
lên cơn đau ruét thõa.
Bà vî hèt ho¶ng b¶o con:
Mau đi gäi bác sÜ ngay!
Trong cơn đau qu»n qu¹i,
ông ta vÉn g­îng dËy nói víi theo:
®õng… ®õng gäi bác sÜ, gäi cho bè
®èc tê!
( Theo TruyÖn c­êi ViÖt Nam)
Tiết 59
Tổng kết về từ vựng
(Luyện tập tổng hợp)
Bài tập 1,2,3,4,5
Bài tập 6
Đäc truyÖn
Tiếng Việt
Một số kiến thức từ vựng đã học ?
Củng
Cố
Nghĩa của từ,
Từ nhiều
nghĩa
T? đồng âm,
T? đồng nghĩa,
T? trái nghĩa
Hiện tượng
chuyển nghĩa
của từ
Cấp độ khái
quát của nghĩa
từ ngữ
Một số kiến thức từ vựng đã học.
Củng
Cố
? Nªu c¸c ph­¬ng thøc ph¸t triÓn cña tõ vùng tiÕng ViÖt?
Các cách
phát triÓn tõ vùng
Phát triÓn
nghÜa cña tõ
Phát triÓn
sè l­îng tõ ngữ
Ph. Thøc
Èn
dô
Ph.
thøc
hoán
dô
Tạo từ ng?
mới
Mượn từ ng?
nước ngo�i

- Ôn lại nh?ng kiến thức về từ vựng.
- Chuẩn bị:
Luyện tập viết đoạn van tự sự
có sử dụng yếu tố nghị luận
(đọc và trả lời câu hỏi trong sgk- tr160,161) .

Hướng dẫn về nhà:
Xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo.
Chúc các em chăm ngoan, học giỏi!