Bài 12. Tổng kết về từ vựng (Luyện tập tổng hợp)

Từ đơn
và từ phức
Thành ngữ
Nghĩa của
từ
Từ nhiều
nghĩa
Từ đồng
âm
Trường từ
vựng
Cấp độ
khái quát của
nghĩa từ ngữ
Từ trái
nghĩa
Từ đồng
nghĩa
Các cách phát triển từ vựng
?
Phát triển số
lượng từ ngữ
?
?
?
?
Phát triển
nghĩa của từ
Tạo từ mới
Mượn từ
Phương thức
ẩn dụ
Phương thức
hoán dụ

"Ng�y xuõn em hóy cũn d�i
Xút tỡnh mỏu m? thay l?i nu?c non"
( Truy?n ki?u, Nguy?n Du)

"M?t tay xõy d?ng co d?"
Phương thức
ẩn dụ
Phương thức
hoán dụ
Tạo từ mới
Rừng phòng hộ, kinh tế tri thức, điện thoại di động…
Độc lập, tự do, phụ nữ, thiếu niên tiền phong...
Mượn từ
Ma-ket-tinh, in-tơ-net,
xà phòng, ghi đông…
Có thể có ngôn ngữ mà từ vựng chỉ phát triển theo cách phát triển số lượng từ ngữ hay không? Vì sao?
=> Khụng cú t? v?ng c?a ngụn ng? n�o ch? phỏt tri?n theo s? lu?ng t? ng?. Vỡ n?u khụng phỏt tri?n v? nghia m?i t? ch? cú m?t nghia khụng dỏp ?ng nhu c?u giao ti?p.
Bài 3
Thảo luận
Cho nhóm từ sau: phụ nữ, đàn bà, hi sinh, chết, săm, lốp, xăng, phanh, a-xit, ra-đi-ô, vi-ta-min.
Em hãy điền các từ đó vào bảng sau:


phụ nữ
đàn bà
chết
hi sinh
săm, lốp, xăng, phanh, a-xít, ra-đi-ô, vi-ta-min
Bài 2: Chọn nhận định đúng
a)Chỉ một số ít ngôn ngữ trên thế giới phải vay mượn từ ngữ.
b) Tiếng Việt vay mượn nhiều từ ngữ của các ngôn ngữ khác là do sự ép buộc của nước ngoài.
c ) Tiếng Việt vay mượn nhiều từ ngữ của các ngôn ngữ khác là để đáp ứng nhu cầu giao tiếp của người Việt.
d) Ngày nay, vốn từ Tiếng Việt rất dồi dào và phong phú, vì vậy không cần vay mượn từ ngữ tiếng nước ngoài nữa.
Tỡm t? Hỏn Vi?t trong cõu tho sau:
L�n thu th?y nột xuõn son,
Hoa ghen thua th?m li?u h?n kộm xanh.

Bài tập 2


a. Từ Hán Việt chiếm một tỉ lệ không đáng kể trong vốn từ tiếng Việt.

b Từ Hán Việt là bộ phận quan trọng của lớp từ mượn gốc Hán.

c. Từ Hán Việt không phải là một bộ phận của vốn từ tiếng Việt

d. Dùng nhiều từ Hán Việt là việc làm cần phê phán
: Chọn quan niệm đúng
a Cú th? thay th? t? "ph? n?" trong cõu van sau b?ng t? "d�n b�" du?c khụng?
- Ph? n? Vi?t Nam anh hựng, b?t khu?t, trung h?u, d?m dang.





b. Vi?c dựng t? Hỏn Vi?t trong cõu sau cú phự h?p khụng?
- Anh ?y di ra H� N?i b?ng phi co.


c. Cỏch dựng t? "d? ngh?" trong cõu van sau cú h?p lớ khụng?

Kì thi này con đạt loại giỏi. Con đề nghị mẹ thưởng cho con một phần thưởng xứng đáng.
Vận dụng:
Bài tập: Xác định thuật ngữ và biệt ngữ xã hội trong các câu văn sau:
a. Muối là hợp chất có thể hòa tan trong nước.
b. Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về.
( Những ngày thơ ấu, Nguyên Hồng)
mợ
Muối
Ngày nay, khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽ có ảnh hưởng lớn đến đời sống con người. Trình độ dân trí của người Việt Nam được nâng cao. Nhu cầu giao tiếp và nhận thức các vấn đề khoa học công nghệ cũng tăng cao chưa từng thấy. Cho nên thuật ngữ đóng vai trò quan trọng và ngày càng quan trọng hơn.
Bài 2: Thảo luận vai trò của thuật ngữ trong đời sống hiện nay
Bài 3: Thi tìm thuật ngữ, biệt ngữ xã hội
- Thuật ngữ : Trọng lực, axit, liệt kê…
- Biệt ngữ : Gậy, ngỗng, phao, công chúa, trẫm…
Đại sứ quán:
a. Nơi sinh hoạt của người nước ngoài
b . Cơ quan nhà nước
c. Cơ quan đại diện nhà nước ở nước ngoài
Bài 2: Giải thích nghĩa của từ
Bách khoa toàn thư
a. Từ điển bách khoa ghi đầy đủ tri thức của các ngành.
b. Cuốn sách ghi lại bài thơ hay
c. Cuốn sách ghi lại tri thức trong lĩnh vực giáo dục

- Đại sứ quán: Cơ quan đại diện nhà nước ở nước ngoài
- Bách khoa toàn thư: Là từ điển bách khoa ghi đầy đủ tri thức của các ngành
- Khẩu khí : Lời nói thể hiện khí phách của con người
Khẩu khí
a. Chí khí của con người
b. Ăn to nói lớn
c. Khí phách của con người được toát ra từ lời nói

Bài 1: Giải thích nghĩa của từ
- Đại sứ quán: Cơ quan đại diện nhà nước ở nước ngoài
- Bách khoa toàn thư: Là từ điển bách khoa ghi đầy đủ tri thức của các ngành
- Khẩu khí : Lời nói thể hiện khí phách của con người
1c
2a
3b


a. Linh v?c kinh doanh n�y dó thu hỳt s? d?u tu c?a nhi?u cụng ty l?n trờn th? gi?i.
b. Ng�y xua Duong L? d?i x? v?i Luu Bỡnh l� d? cho Luu Bỡnh th?y x?u h? m� quy?t chớ h?c h�nh, l?p thõn.
c. Bỏo chớ dó dua tin v? s? ki?n SEAGames 22 du?c t? ch?c t?i Vi?t Nam.
béo bở
béo bổ
đạm bạc
tệ bạc
tấp nập
tới tấp
Bài tập 3: Sửa lỗi dùng từ trong những câu sau:
béo bổ
đạm bạc
tấp nập
Bài tập:Nối các nội dung kiến thức ở cột A với cột B cho hợp lí.



















1c
2e
3a
4b
5g
6d
Sự phát triển
của từ vựng
Mượn từ
Từ Hán Việt
Trau dồi vốn từ
Thuật ngữ và
biệt ngữ xã hội
Hướng dẫn về nhà
- V?n d?ng ki?n th?c v? t? v?ng v�o giao ti?p v� t?o l?p van b?n (luu ý ph?i thu?ng xuyờn trau d?i v?n t?).
- N?m ch?c ph?n t? v?ng dó ụn.
- Chu?n b? ti?t sau: Ngh? lu?n trong van b?n t? s?
+ D?c ng? li?u
+ Tr? l?i cõu h?i SGK.