Bài 12. Sự nổi

Tiết 14 : Sự nổi
Biên soạn: Nguyễn Van Yên
Phòng GD&ĐT TP Bắc Ninh
Trường THCS Phong Khê

Viết công thức tính lực đẩy Acsimet tác dụng lên một vật nhúng ngập hoàn toàn trong chất lỏng.Giải thích và nêu đơn vị các đại lượng.

FA = d.V trong đó
FA là lực đẩy Acsimet lên vật.(N)
d là trọng lượng riêng chất lỏng.(N/m3)
V là thể tích của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ (nếu vật chìm hoàn toàn thì V = Vv)( m3 )
Kiểm tra bài cũ
Tại sao một vật thả vào chất lỏng lại có thể nổi? Chìm? Lơ lửng?
Vừa to vừa nặng hơn kim,
Thế mà tàu nổi, kim chìm, tại sao?
Tàu nổi
Kim chìm
Tiết 14. Sự nổi
P
FA
Tiết 14. Sù næi.
I/Điều kiện để vật nổi, vật chìm.
C1: Một vật ở trong lòng chất lỏng chịu tác dụng của những lực nào?
Phương chiều của các lực đó như thế nào?
Trả lời C1:
Trọng lực P và lực đẩy Acsimet FA. Hai lực này cùng phương, ngược chiều.
P
FA
Tiết 14. Sù næi.
I/Điều kiện để vật nổi, vật chìm.
C2.1: Nếu nhấn chìm hoàn toàn một vật trong chất lỏng. Độ lớn trọng lực P của vật so với lực đẩy Acsimet FA có thể xảy ra các trường hợp nào?
Trả lời C2.1: Có thể xảy ra ba trường hợp:
P > FA
P = FA (Nếu coi P không đổi)
P < FA
Tiết 14. Sù næi.
I/Điều kiện để vật nổi, vật chìm.
C2.2: Hãy vẽ các vecto lực ứng với ba trường hợp trên hình a, b, c và chọn cụm từ thích hợp trong số các cụm từ sau đây:
1. Chuyển động lên trên (nổi trên mặt thoáng)
2. Chuyển động xuống dưới (chìm xuống đáy bình)
3. Đứng yên (lơ lửng trong chất lỏng)
P>FA
P=FA
PVật sẽ…
Vật sẽ…
Vật sẽ…
Tiết 14. Sù næi.
I/Điều kiện để vật nổi, vật chìm.
C2.2: Hãy vẽ các vecto lực ứng với ba trường hợp trên hình a, b, c và chọn cụm từ thích hợp trong số các cụm từ sau đây
1. Chuyển động lên trên (nổi trên mặt thoáng)
2. Chuyển động xuống dưới (chìm xuống đáy bình)
3. Đứng yên (lơ lửng trong chất lỏng)
P>FA
P=FA
PTiết 14. Sù næi.
I/Điều kiện để vật nổi, vật chìm.
C2.2: Hãy vẽ các vecto lực ứng với ba trường hợp trên hình a, b, c và chọn cụm từ thích hợp trong số các cụm từ sau đây
1. Chuyển động lên trên (nổi trên mặt thoáng)
2. Chuyển động xuống dưới (chìm xuống đáy bình)
3. Đứng yên (lơ lửng trong chất lỏng)
P>FA
P=FA
PCác em quan sát
So sánh trọng lượng riêng dv của vật trong mỗi trường hợp với trọng lượng riêng của chất lỏng dL?
dvật > dlỏng1
dvật = dlỏng2
dvật < dlỏng3

Tiết 14. Sù næi.
I/Điều kiện để vật nổi, vật chìm.
II/Độ lớn lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
C3: Tại sao miếng gỗ thả vào nước lại nổi?
TLC3: Miếng gỗ nổi do trọng lượng của miếng gỗ nhỏ hơn lực đẩy Acsimet hoặc trọng lượng riêng của gỗ dG nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước dn.
C4 Khi miếng gỗ nổi trên mặt nước, ®é lín
trọng lượng P cuả nó và lực đẩy Acsimet FA có bằng nhau không?Tại sao?
TLC4: P = FA vì miếng gỗ ở trạng thái cân bằng.

Tiết 14. Sù næi.
I/Điều kiện để vật nổi, vật chìm.
II/Độ lớn lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
C3: Tại sao miếng gỗ thả vào nước lại nổi?
TLC3: Miếng gỗ nổi do trọng lượng của miếng gỗ nhỏ hơn lực đẩy Acsimet hoặc trọng lượng riêng của gỗ dG nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước dn.

Tiết 14. Sù næi.
I/Điều kiện để vật nổi, vật chìm.
II/Độ lớn lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
C5. Khi vật nổi, độ lớn của lực đẩy Acsimet vẫn được tính bằng công thức FA= d.V, vậy V là thể tích nào? Hãy chọn câu không đúng.
A. V là thể tích của phần nước bị miếng gỗ chiếm chỗ.
B. V là thể tích của cả miếng gỗ.
C. V là thể tích của phần miếng gỗ bị chìm trong nước.
D. V là thể tích được gạch chéo trong hình vẽ bên.
Tiết 14. Sù næi.
I/Điều kiện để vật nổi, vật chìm.
II/Độ lớn lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
III/Vận dụng
C6. Biết P = dv.V và FA = dL.V hãy CM nếu vật là một khối đặc nhúng ngập trong chất lỏng thì:
Vật sẽ chìm xuống khi dv > dL
Vật sẽ lơ lửng khi khi dv = dL
Vật sẽ nổi lên khi khi dv < dL
P > FA1 P = FA2 P < F A3
Chìm xuống
Lơ lửng
Nổi lên
P > FA1 P = FA2 P < F A3
Chìm xuống
Lơ lửng
Nổi lên
TLC6 : Do vật bị nhúng ngập hoàn toàn,nên phần thể tích V ngập trong chất lỏng bằng thể tích V của vật.
Vật sẽ chìm xuống khi P > FA  dv.V > dL.V  dv > dL
Vật sẽ lơ lửng khi P = FA  dv.V = dL.V  dv = dL
Vật sẽ nổi lên khi P < FA  dv.V < dL.V dv < dL
C7.Hãy giúp Bình trả lời An trong phần mở bài, biết rằng con tầu không phải là một khối thép đặc mà có nhiều khoang rỗng.
TLC7: *Con tàu nổi được là do nó không phải là một khối thép đặc, bên trong tàu có nhiều khoảng rỗng nên V lín => (d=P/V) trọng lượng riêng của tàu nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước.
Tiết 14. Sù næi.
I/Điều kiện để vật nổi, vật chìm.
II/Độ lớn lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
III/Vận dụng
Các em xem hình minh họa
*Chiếc kim nhỏ lại bị chỡm là do nú l� m?t kh?i thộp d?c, V nh?=>(d=P/V) trọng lượng riêng của nó lớn hơn trọng lượng riêng của nước.
Tiết 14. Sù næi.
I/Điều kiện để vật nổi, vật chìm.
II/Độ lớn lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
III/Vận dụng
C8 Thả một hòn bi thép vào thủy ngân thì hòn bi nổi hay chìm ? Tại sao ? (Cho biết dthép = 73000N/m3 d thủy ngân = 136000N/m3).
TLC8 Hòn bi bằng thép nổi lên mặt thủy ngân được vì dthép < dthuỷ ngân.
Tiết 14. Sù næi.
I/Điều kiện để vật nổi, vật chìm.
II/Độ lớn lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
III/Vận dụng
C9 Hai vật M và N có cùng thể tích được nhúng ngập trong nước. Vật M chìm xuống đáy bình còn vật N lơ lửng trong nước. Gọi PM , FAM là trọng lượng và lực đẩy Ác-si-mét tác dụng lên vật M; PN , FAN là trọng lượng và lực đẩy Ác-si-mét tác dụng lên vật N. Hãy chọn dấu “=” ; “>” ; “<” thích hợp cho các ô trống.
FAM FAN
FAM PM
PM PN


FAN PN


M
N
=
=
<
>
Ghi nhớ:
*Nhúng một vật vào chất lỏng thì
Vật chìm xuống khi P > FA ( dv > dL )
Vật lơ lửng khi P = FA ( dv = dL )
Vật nổi lên khi P < FA ( dv < dL )
* Khi vật nổi trên mặt chất lỏng thì lực đẩy Ac-si-mét:
FA = d lỏng.V chìm

FA: Lực đẩy Acsimet(N).
d: trọng lượng riêng của chất lỏng( N/m3).
V: Thể tích phần vật chìm trong chất lỏng( m3).
Hình ảnh tàu ngầm đang nổi trên mặt nước.
Tàu ngầm là loại tàu có thể chạy ngầm dưới mặt nước
Có thể em chưa biết:
Phần đáy tàu có nhiều ngăn, có thể dùng máy bơm để bơm nước vào hoặc đẩy nước ra.
Nhờ đó, người ta có thể làm thay đổi trọng lượng riêng của tàu để cho tàu lặn xuống, lơ lửng trong nước hoặc nổi lên trên mặt nước.
Hình ảnh tàu ngầm ở dưới mặt nước .
Các em xem hình mô phỏng con tầu đang nổi
Các em xem hình mô phỏng con tầu đang chìm
Dặn dò
Học kỹ bài
Làm bài tập 12 SBT Vật lý 8
Baâi hoåc kïët thuác taåi àêy
C¸m ¬n c¸c em!