Bài 12. Sự nổi

GV: Dương Thị Hằng Lênh
Trường THCS TT Đăk Mâm
LÝ 8 - SỰ NỔI
An đố Bình:
An: -Tại sao thả vào nước thì hòn bi gỗ nổi, còn hòn bi sắt lại chìm ?
Bình: - Vì hòn bi gỗ nhẹ hơn.
An: -Thế tại sao con tàu bằng thép nặng hơn hòn bi thép lại nổi, còn hòn bi thép lại chìm.
Bình: ??
Sắt
Gỗ
Tiết 14: SỰ NỔI
I.Điều kiện để vật nổi, vật chìm:
C1. Một vật ở trong lòng chất lỏng chịu tác dụng của những lực nào, phương và chiều của chúng có giống nhau không?
C1. Một vật nằm trong chất lỏng chịu tác dụng của:
- Trọng lực P.
- Lực đẩy Ác-si-mét FA.
- Hai lực này cùng phương, ngược chiều.
Tiết 14: SỰ NỔI
I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm:
C2.Có thể xảy ra ba trường hợp sau đây đối với trọng lượng P của vật và độ lớn FA của lực đẩy Ác-si-mét:
a. FA < P
b. FA = P
c. FA > P
Hãy vẽ các véctơ lực tương ứng với các trường hợp trên:
(1)chuyển động lên trên
(2)chuyển động xuống dưới
(1) Chuyển động lên trên
(2) Chuyển động xuống dưới
(3)đứng yên
Vật ……………………………………..
Vật ……………………………………..
Vật ……………………………………..
(3) đứng yên
a. FA < P b. FA = P c. FA > P
Chọn cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Tiết 14: SỰ NỔI
I.Điều kiện để vật nổi, vật chìm:

Nhúng một vật vào chất lỏng thì :
- Vật chìm xuống :
- Vật lơ lửng :
- Vật nổi lên :
FA < P
FA = P
FA > P
Trong đó
P: Trọng lượng của vật.
FA: Lực đẩy Ác-si-mét tác dụng lên vật.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng:
C3.Tại sao miếng gỗ thả vào nước lại nổi?
C3. Vì trọng lượng riêng của gỗ nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước nên gỗ nổi.
C4. Khi miếng gỗ nổi trên mặt nước, trọng lượng P của nó và lực đẩy Ác-si-mét có bằng nhau không? Tại sao?
C4. P = FA vì miếng gỗ đứng yên chịu tác dụng của hai lực cân bằng.
Tiết 14: SỰ NỔI
C5. Độ lớn của lực đẩy Ác-Si-Mét được tính bằng công thức: FA = d.V, trong đó d là trọng lượng riêng của chất lỏng, còn V là gì? Trong các câu trả lời sau đây, câu nào là không đúng?
A. V là thể tích của phần nước bị miếng gỗ chiếm chỗ.
B. V là thể tích của cả miếng gỗ.
C. V là thể tích của phần miếng gỗ chìm trong nước.
D. V là thể tích được gạch chéo trong hình.
Tiết 14: SỰ NỔI
I.Điều kiện để vật nổi, vật chìm:
Nhúng một vật vào chất lỏng thì :
- Vật chìm xuống :
- Vật lơ lửng :
- Vật nổi lên :
FA < P
FA = P
FA > P
Trong đó
P: Trọng lượng của vật
FA: Lực đẩy Ác-si-mét tác dụng lên vật
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng:
FA = d.V
Trong đó d: trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m3)
V: thể tích của phần vật chìm trong chất lỏng (không phải là thể tích của vật)(m3)

Tiết 14: SỰ NỔI
Bài tập: Một vật đặc có thể tích 0,4 m3 được thả vào một bể nước, người ta đo được phần nổi lên trên có thể tích 0,376 m3. Tính lực đẩy Ác-si-mét do nước tác dụng lên vật.
Giải:
Lực đẩy Ác-si-mét do nước tác dụng lên vật:
FA = d.V = 10000. (0,4 – 0,376) = 10000. 0,024 = 240 (N).
Tiết 14: SỰ NỔI
I.Điều kiện để vật nổi, vật chìm:
Nhúng một vật vào chất lỏng thì :
- Vật chìm xuống :
- Vật lơ lửng :
- Vật nổi lên :
FA < P
FA = P
FA > P
Trong đó
P: Trọng lượng của vật.
FA: Lực đẩy Ác-si-mét tác dụng lên vật.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng:
FA = d.V
Trong đó d: trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m3)
V: thể tích của phần vật chìm trong chất lỏng (không phải là thể tích của vật)(m3)
III. Vận dụng:
C6. Biết P=dV .V và FA =dl .V( trong đó dV là trọng lượng riêng của chất làm vật, dl là trọng lượng riêng của chất lỏng, V là thể tích của vật. Chứng minh rằng nếu vật là một khối đặc nhúng ngập vào trong chất lỏng thì:
- Vật sẽ chìm xuống khi: dV > dl
- Vật sẽ lơ lửng trong chất lỏng khi: dV = dl
- Vật sẽ nổi lên mặt chất lỏng khi: dV < dl
Nhúng một vật vào chất lỏng thì :
- Vật chìm xuống :
- Vật lơ lửng :
- Vật nổi lên :
FA < P
FA = P
FA > P
Tiết 14: SỰ NỔI
Tiết 14: SỰ NỔI
- Vật chìm xuống
P > FA
C6. Ta có: P=dV .V và FA =dl .V ( V chung)
dV . V > dl . V
dV > dl
- Vật lơ lửng
P = FA
dV . V = dl . V
dV = dl
- Vật nổi lên
P < FA
dV . V < dl . V
dV < dl
C7. Hãy giúp Bình trả lời An trong phần mở bài, biết rằng con tàu không phải là một khối thép đặc mà có nhiều khoảng rỗng.
C7. Vì dthép = 78000 N/m3 > dnước = 10000 N/m3 nên hòn bi thép chìm. Con tàu cũng làm bằng thép nhưng có các khoảng rỗng để dtàu < dnước, do đó tàu nổi.
C8. Thả một hòn bi thép vào thuỷ ngân thì bi nổi hay chìm? Tại sao?
C8. Bi nổi vì dthép = 78000 N/m3 < dthủy ngân = 136000 N/m3
Tiết 14: SỰ NỔI
C9. Hai vật M và N có cùng thể tích được nhúng ngập trong nước. Vật M chìm xuống đáy bình còn vật N lơ lửng trong chất lỏng. Gọi PM, FAM là trọng lượng và lực đẩy Ác-si-mét tác dụng lên vật M; PN, FAN là trọng lượng và lực đẩy Ác-si-mét tác dụng lên vật N. Hãy chọn dấu “=’’, “<’’, “>” thích hợp cho các ô trống:
FAM FAN
FAM PM
FAN PN
PM PN
=
<
=
>
M
N
Tiết 14: SỰ NỔI
Nhúng một vật vào chất lỏng thì:
+ Vật chìm xuống khi : FA < P
+ Vật nổi lên khi: FA > P
+ Vật lơ lửng trong chất lỏng khi: FA = P
- Khi vật nổi trên mặt chất lỏng thì lực đẩy Ác-si-mét: FA = d.V, trong đó V là thể tích của phần vật chìm trong chất lỏng (không phải là thể tích của vật), d là trọng lượng riêng của chất lỏng.
ghi nhớ
Tiết 14: SỰ NỔI
có thể em chưa biết
Trong cuộc sống, sự nổi của vật được ứng dụng ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Chẳng hạn việc chế tạo ra những cái phao tự động trong các bể nước gia đình: khi mực nước hạ xuống một mức nào đó, phao có tác dụng tự động mở điện để máy bơm hoạt động, hoặc chế tạo chiếc phù kế có thể nổi thẳng đứng trong chất lỏng để xác định khối lượng riêng của chất lỏng đó…
- Trong kĩ thuật, người ta ứng dụng sự nổi ( chìm) của các vật để chế tạo tàu ngầm, khí cầu… và đưa ra những phương án rất hữu hiệu để trục vớt các tàu biển bị đắm.
Tiết 14: SỰ NỔI
Biển chết là biển nổi tiếng ở Palestin. Nước ở đây rất mặn đến nỗi không có một sinh vật nào sống được ở đó.Ở biển chết, trọng lượng riêng của nước biển là 11740 N/m3, lớn hơn trọng lượng riêng của người. Vì vậy người có thể nổi trên biển chết mà không cần biết bơi.
Tiết 14: SỰ NỔI
Tàu ngầm là loại tàu có thể chạy ngầm dưới mặt nước. Phần đáy tàu có nhiều ngăn, có thể dùng máy bơm để đưa nước vào hoặc đẩy nước ra. Nhờ đó người ta có thể làm thay đổi trọng lượng riêng của tàu để cho tàu lặn xuống, lơ lửng trong nước hoặc nổi lên trên mặt nước.
Tiết 14: SỰ NỔI
yêu cầu về nhà
Học bài.
Làm bài tập (SBT).
- Nghiên cứu bài mới: Bài 13 - Công cơ học.
Chào tạm biệt. Hẹn gặp lại !