Bài 12. Sự nổi

BÀI 12 :


SỰ NỔI
Giáo viên: Đinh Hùng Phong
Trường THCS Nguyễn Khuyến, tp Hội an, tỉnh Quảng nam.
Câu hỏi: Em hãy viết công thức tính lực đẩy Acsimét, đồng thời nêu tên và đơn vị của các đại lượng trong công thức ?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Trả lời: Công thức FA = d.V
Trong đó: + d: trọng lượng riêng của chất lỏng, tính theo đơn vị N/m3.
+ V: thể tích phần chất lỏng mà vật chiếm chỗ, tính theo đơn vị m3.
+ FA: lực đẩy Acsimet, tính theo đơn vị N
Tại sao khi thả vào nước thì hòn bi gỗ nổi, còn hòn bi sắt lại chìm?
Phải chăng do hòn bi gỗ nhẹ hơn?
Vấn đề bài mới
Tàu nổi
Bi thép chìm
Thế tại sao con tàu bằng thép nặng hơn hòn bi thép lại nổi, còn hòn bi thép lại chìm?
Vậy: Tại sao một vật thả vào chất lỏng lại có thể nổi? Chìm? Lơ lửng?
I/. ĐIỀU KIỆN ĐỂ VẬT NỔI , VẬT CHÌM
C1 : Một vật ở trong lòng chất lỏng chịu tác dụng của những lực nào , phương chiều của chúng có giống nhau không ?
Trả lời :
Một vật ở trong lòng chất lỏng chịu tác dụng của 2 lực :
- Trọng lực P và lực đẩy Ác-si-mét FA
- Hai lực này cùng phương , ngược chiều
Tiết 13: SỰ NỔI
C2 : Có thể xảy ra 3 trường hợp sau đây đối với trọng lượng P của vật và độ lớn FA của lực đẩy Ác-si-mét :
a) P > FA b) P = FA c) P < FA

Hãy vẽ các vectơ lực tương ứng với ba trường hợp trên hình 12.1 a,b,c và chọn cụm từ thích hợp trong số các cụm từ sau đây cho các chổ trống ở các câu phía dưới hình 12.1 :
(1) Chuyển động lên trên ( nổi lên mặt thoáng )
(2) Chuyển động xuống dưới ( chìm xuống đáy bình )
(3) Đứng yên ( lơ lửng )




a) P > FA b) P = FA c) P < FA
Vật sẽ : .. Vật sẽ : .. Vật sẽ : ..
Tiết 13: SỰ NỔI
I/. ĐIỀU KIỆN ĐỂ VẬT NỔI , VẬT CHÌM
Tiết 13: SỰ NỔI
I/. ĐIỀU KIỆN ĐỂ VẬT NỔI , VẬT CHÌM
Trả lời C2:
a) P > FA
b) P = FA
c) P < FA
Tiết 13: SỰ NỔI
I/. ĐIỀU KIỆN ĐỂ VẬT NỔI , VẬT CHÌM
- Vật sẽ...?
- Vật sẽ tiếp tục đứng yên (lơ lửng)
- Vật sẽ nổi lên và nằm cân bằng ở mặt thoáng chất lỏng (P = F`A).
- Vật sẽ chìm xuống đáy bình.
- Vật sẽ...?
- Vật sẽ...?
II/. ĐỘ LỚN CỦA LỰC ĐẨY AC-SI-MÉT KHI VẬT NỔI TRÊN MẶT THOÁNG CỦA CHẤT LỎNG
C3 : Tại sao miếng gỗ thả vào nước lại nổi ?
Trả lời : Miếng gỗ thả vào nước lại nổi vì :
Pgỗ < FA

C4 : Khi miếng gỗ nổi trên mặt nước , trọng lượng P của nó và lực đẩy Ác-si-mét có bằng nhau không ? Tại sao ?
Trả lời : Khi miếng gỗ nổi trên mặt nước và đứng yên lúc này : Pgỗ = FA , vì 2 lực này cân bằng với nhau .
Tiết 13: SỰ NỔI
II/. ĐỘ LỚN CỦA LỰC ĐẨY AC-SI-MÉT KHI VẬT NỔI TRÊN MẶT THOÁNG CỦA CHẤT LỎNG
Tiết 13: SỰ NỔI
C5 : Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét được tính bằng biểu thức FA = d . V , trong đó d là trọng lượng riêng của chất lỏng , còn V là gì ? Trong các câu trả lời sau đây câu nào là không đúng ?
A. V là thể tích của phần nước bị miếng gỗ chiếm chổ
B. V là thể tích của cả miếng gỗ
C. V là thể tích của phần miếng gỗ chìm trong nước
D. V là thể tích được gạch chéo trong hình 12.2
III/. VẬN DỤNG
C6 : Biết P = dV . V ( trong đó dV là trọng lượng riêng của chất làm vật , V là thể tích của vật ) và FA = dl . V ( trong dl là trọng lượng riêng của chất lỏng ), hãy chứng minh rằng nếu vật là một khối đặc nhúng ngập vào trong chất lỏng thì :
- Vật sẽ chìm xuống khi : dV > dl
- Vật sẽ lơ lửng trong chất lỏng khi : dV = dl
- vật sẽ nổi lên mặt chất lỏng khi : dV < dl
Trả lời : So sánh : P = dV . V và FA = dl . V
- Vật chìm : P > FA ? d > dl
- Vật lơ lửng : P = FA ? dV = dl
- Vật nổi : P < FA ? dV < dl
Tiết 13: SỰ NỔI
C7 : Hãy giúp Bình trả lời An trong phần mở bài , biết rằng con tàu không phải là một khối thép đặc mà có nhiều khoảng rỗng .
Trả lời :
- Hòn bi làm bằng thép : dbi thép > dnước ? hòn bi chìm.
- Tàu to có nhiều khoảng trống : dtàu < dnước ? tàu nặng vẫn nổi.

C8 : Thả một hòn bi thép vào thủy ngân thì bi nổi hay chìm ? Tại sao ?
Trả lời : Vì dthép < dthuỷ ngân ? bi thép nổi trong thủy ngân.
Tiết 13: SỰ NỔI
III/. VẬN DỤNG
C9 :Hai vật M và N có cùng thể tích được nhúng ngập ttrong nước . Vật M chìm xuống đáy bình còn vật N lơ lửng trong chất lỏng . Gọi PM , FAM là trọng lượng và lực đẩy Ác-si-mét tác dụng lên vật M ; PN , FAN là trọng lượng và lực đẩy Ác-si-mét tác dụng lên vật N . Hãy chọn dấu "=" ; "<" ; ">" thích hợp cho các ô trống :
FAM FAN
FAM PM
FAN PN
PM PN
=
<
=
>
Tiết 13: SỰ NỔI
III/. VẬN DỤNG
Hình ảnh tàu ngầm đang nổi trên mặt nước.
Tàu ngầm là loại tàu có thể chạy ngầm dưới mặt nước
Có thể em chưa biết:
Phần đáy tàu có nhiều ngăn, có thể dùng máy bơm để bơm nước vào hoặc đẩy nước ra.
Nhờ đó, người ta có thể làm thay đổi trọng lượng riêng của tàu để cho tàu lặn xuống, lơ lửng trong nước hoặc nổi lên trên mặt nước.
Tiết 13: SỰ NỔI
Người đang đọc báo trên mặt Biển Chết.
Do trọng lượng riêng của người nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước biển.
dngười = 11214 N/m3
dnước biển = 11740N/m3
Tại sao người ấy lại nổi ? (mà không cần bơi)
Tiết 13: SỰ NỔI
Khí cầu bay được lên cao là nhờ đâu?
Do được bơm khí nhẹ nên trọng lượng riêng của khí cầu nhỏ hơn trọng lượng riêng của không khí. Khí cầu dễ dàng bay lên.
Tiết 13: SỰ NỔI
Tiết 13: SỰ NỔI
GHI NHỚ
* Nhúng một vật vào chất lỏng thì
+ Vật chìm xuống khi trọng lượng P lớn hơn lực đẩy Ác-si-mét FA : P > FA
+ Vật nổi lên khi : P < FA
+ Vật lơ lửng trong chất lỏng khi : P = FA
* Khi vật nổi trên mặt chất lỏng thì lực đẩy Ác-si-mét FA = d . V , trong đó V là thể tích của phần vật chìm trong chất lỏng , ( không phải là thể tích của vật ) , d là trọng lượng riêng của chất lỏng .
DẶN DÒ
@ Làm bài tập 12.1 - 12.7 ( sách bài tập )
@ Chuẩn bị bài mới