Bài 12. Sự nổi

PH�NG GIÂO D?C VĂ DĂO T?O CHĐU THĂNH
TRU?NG TRUNG H?C CO S? THÂI B�NH
V
Ậ
T
L
Ý
GV: Bùi Ngọc Hiếu
8
- Viết công thức tính lực đẩy Ác-si-mét, nêu tên và đơn vị của các đại lượng có mặt trong công thức?
- Lực đẫy Ác-si-mét có phương và chiều như thế nào?
FA= dl .V
trong đó:
FA là lực đẩy Ác-si-mét lên vật.(N)
d là trọng lượng riêng của chất lỏng.(N/m3)
V là thể tích phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ của vật.(m3)
KIỂM TRA MIỆNG
- Lực đẩy Ác-si-mét có phương thẳng đứng, chiều từ dưới lên
2. - Viết công thức trọng lượng (P) của vật khi biết trong lượng riêng (d) và thể tích của vật (V)
- Trọng lượng có phương và chiều như thế nào?
KIỂM TRA MIỆNG
P = d .V
trong đó:
P là trọng lượng.(N)
d là trọng lượng riêng. (N/m3)
V là thể tích của vật.(m3)
- Trọng lượng có phương thẳng đứng, chiều từ trên xuống.
Quá dễ! Vì hòn bi gỗ nhẹ hơn
Tại sao khi thả vào nước thì hòn bi gỗ nổi, còn hòn bi sắt lại chìm?
Bi chìm
Tàu nổi
Thế tại sao con tàu bằng thép nặng hơn hòn bi thép lại nổi còn hòn bi thép thì chìm ?
Ơ…ơ…ơ?!
SỰ NỔI
Tiết 14: Bài 12
I - Điều kiện để vật nổi, vật chìm
TL: Một vật nằm trong chất lỏng chịu tác dụng của: Trọng lực P và lực đẩy Ác – si – mét FA. Hai lực này cùng phương nhưng ngược chiều.
C1: Một vật ở trong lòng chất lỏng chịu tác dụng của những lực nào, phương và chiều của chúng có giống nhau không?
P > FA
Vật sẽ . . . . .
P = FA
Vật sẽ . . .
P < FA
Vật sẽ . . . .
I - Điều kiện để vật nổi, vật chìm
C2: Có thể xảy ra 3 trường hợp sau đây đối với trọng lượng P của vật và độ lớn của lực đẩy Ác-Si-Mét FA:
Hãy vẽ các vectơ lực tương ứng với ba trường hợp và chọn cụm từ thích hợp điền vào các câu tương ứng phía dưới hình vẽ
chuyển động
xuống dưới (chìm
xuống đáy bình)
đứng yên
(lơ lửng trong
chất lỏng)
chuyển động lên trên (nổi lên mặt thoáng)
a)
b)
c)
I - Điều kiện để vật nổi, vật chìm

Em hãy nêu điều kiện để vật nổi lên, lơ lửng, vật chìm xuống?
Nhúng một vật vào trong chất lỏng thì:
+ Vật chìm xuống khi: P > FA
+ Vật lơ lửng (đứng yên) khi: P = FA
+ Vật nổi lên khi: P < FA
Quan sát
I - Điều kiện để vật nổi, vật chìm
Nhúng một vật vào trong chất lỏng thì:
+ Vật chìm xuống khi: P > FA
+ Vật lơ lửng (đứng yên) khi: P = FA
+ Vật nổi lên khi: P < FA
II - Độ lớn của lực đẩy Ác-Si-Mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
C4: Khi miếng gỗ nổi trên mặt nước, trọng lượng P của nó và lực đẩy Ác-Si-Mét có bằng nhau không? Tại sao?
TL: Khi miếng gỗ nổi trên mặt nước, trọng lượng P và lực đẩy Ác-Si-Mét FA bằng nhau. Vì vật đứng yên thì hai lực này là hai lực cân bằng.
C3: Tại sao miếng gỗ thả vào nước lại nổi?
TL: Vì trọng lượng của miếng gỗ nhỏ hơn lực đẩy Ác-si-mét (Pgỗ < FA)
I - Điều kiện để vật nổi, vật chìm
Nhúng một vật vào trong chất lỏng thì:
+ Vật chìm xuống khi: P > FA
+ Vật lơ lửng (đứng yên) khi: P = FA
+ Vật nổi lên khi: P < FA
II - Độ lớn của lực đẩy Ác-Si-Mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
C5: Độ lớn của lực đẩy Ác-Si-Mét được tính bằng công thức: FA = d.V, trong đó d là trọng lượng riêng của chất lỏng, còn V là gì? Trong các câu trả lời sau đây, câu nào là không đúng?
A. V là thể tích của phần nước bị miếng gỗ chiếm chỗ
B. V là thể tích của cả miếng gỗ
C. V là thể tích của phần miếng gỗ chìm trong nước
D. V là thể tích được gạch chéo trong hình
I - Điều kiện để vật nổi, vật chìm
Nhúng một vật vào trong chất lỏng thì:
+ Vật chìm xuống khi: P > FA
+ Vật lơ lửng (đứng yên) khi: P = FA
+ Vật nổi lên khi: P < FA
II - Độ lớn của lực đẩy Ác-Si-Mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
Em hãy nêu công thức tính độ lớn của đẩy Ac-Si-Mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
FA = d.V
Trong đó:
d là trọng lượng riêng của chất lỏng
V là thể tích của phần vật chìm trong chất lỏng
I - Điều kiện để vật nổi, vật chìm
Nhúng một vật vào trong chất lỏng thì:
+ Vật chìm xuống khi: P > FA
+ Vật lơ lửng (đứng yên) khi: P = FA
+ Vật nổi lên khi: P < FA
II - Độ lớn của lực đẩy Ác-Si-Mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
FA = d.V
III – Vận dụng
C6: Biết P = dv .V và FA = dl .V. Chứng minh rằng nếu vật là một khối đặc nhúng ngập trong chất lỏng thì:
Vật sẽ chìm xuống khi: dv > dl
Vật sẽ lơ lửng trong chất lỏng khi: dv = dl
- Vật sẽ nổi lên mặt chất lỏng khi: dv < dl
HOẠT ĐỘNG NHÓM
ĐK: Khi nhúng một vật vào trong chất lỏng thì
+ Vật chìm xuống khi: P > FA
+ Vật lơ lửng (đứng yên) khi: P = FA
+ Vật nổi lên khi: P < FA
Mặt khác: P = dv . V (1) FA = dl . V (2)
Chứng minh : Vật sẽ lơ lửng trong chất lỏng khi: dv = dl
Ta có: P = dv . V (1)
FA = dl . V (2)
Vật sẽ lơ lửng trong chất lỏng khi P = FA (3)
Thế (1),(2) vào (3)  dv . V = dv . V
=> dv = dl (đccm)
Dựa vào gợi ý sau, các nhóm hãy CM theo yêu cầu đã cho
HOẠT ĐỘNG NHÓM
Các nhóm thuộc tổ 1 và tổ 3 chứng minh
Vật sẽ chìm xuống khi: dv > dl
Các nhóm thuộc tổ 2 và tổ 4 chứng minh
Vật sẽ nổi lên khi: dv < dl
Có thể em chưa biết:

dngười khoảng 11214 N/m3
dnước khoảng 11740N/m3





 dngườiBiển Chết
Tàu nổi
Bi thép chìm
Thế tại sao con tàu bằng thép nặng hơn hòn bi thép lại nổi còn bi thép lại chìm? Biết rằng tàu không phải là một khối thép đặc mà có nhiều khoảng rỗng.
* Con tàu nổi được là do nó không phải là một khối thép đặc, bên trong tàu có nhiều khoảng trống nên trọng lượng riêng của cả con tàu nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước.
* Hòn bi thép đặc chìm là do trọng lượng riêng của thép lớn hơn trọng lượng riêng của nước.
C7
I – Vận dụng
C8: Thả một hòn bi thép vào thuỷ ngân thì hòn bi nổi hay chìm? Tại sao?
(cho biết dthép = 73000N/m3 , dthuỷ ngân = 136000N/m3).
TL: - Hòn bi bằng thép nổi lên mặt thuỷ ngân được
- Vì dthép < dthuỷ ngân.
C9: Hai vật M và N có cùng thể tích được nhúng ngập trong nước. Vật M chìm xuống đáy bình còn vật N lơ lửng trong nước. Gọi PM, FAM là trọng lượng và lực đẩy Ác-si-mét tác dụng lên vật M; PN, FAN là trọng lượng và lực đẩy Ác-si-mét tác dụng lên vật N. Hãy chọn dấu “=”; “>”; “<” thích hợp cho các ô trống.

FAM  FAN FAM  PM FAN  PN PM  PN
=
<
=
>
M
N
I – Vận dụng
Khí cầu bay được lên cao là nhờ đâu?
Do được bơm khí nhẹ nên trọng lượng riêng của khí cầu nhỏ hơn trọng lượng riêng của không khí. Khí cầu dễ dàng bay lên.
- Các hoạt động khai thác và vận chuyển dầu có thể làm rò rỉ dầu lửa. Vì dầu có trọng lượng riêng nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước nên nổi trên mặt nước.
 Lớp dầu này ngăn cản việc hoà tan ôxi vào nước. Vì vậy, sinh vật không lấy được ôxi sẽ bị chết
SỰ NỔI CỦA CÁC VẬT
CŨNG CÓ TÁC ĐỘNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG!
Dầu thô tràn lên bờ gây ô nhiễm môi trường.
Thuỷ triều đen
Hậu quả váng dầu và cách khắc phục
Sinh hoạt của con người và các hoạt động sản xuất thải ra môi trường lượng khí thải lớn (NO, CO2, SO2…) đều nặng hơn không khí nên có xu hướng chuyển xuống lớp không khí sát mặt đất.
 Biện pháp:
- Đảm bảo an toàn trong vận chuyển dầu lửa, có biện pháp kịp thời khi gặp sự cố tràn dầu
- Lưu thông không khí (sử dụng quạt gió, xây dựng nhà xưởng thông thoáng, xây dựng các ống khói…). Hạn chế khí thải độc hại
SỰ NỔI CỦA CÁC VẬT
CŨNG CÓ TÁC ĐỘNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG!
Sử dụng năng lượng sạch
P > FA
P = FA
P < FA
dv > dl
dv = dl
dv < dl
Độ lớn của lực đẩy Ác-Si-Mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng
FA = d.V
d là trọng lượng riêng của chất lỏng
V là thể tích của phần vật chìm trong chất lỏng
* Đối với bài học tiết này:
- Hoàn thành C1  C9. Học ghi nhớ
- Đọc phần: Có thể em chưa biết
- Làm bài tập trong sách bài tập:12.112.7/ SBT 35,36
* Đối với bài học tiết sau: “CÔNG CƠ HỌC”
- Điều kiện để có công cơ học
- Công cơ học được tính bằng biểu thức nào?
- Đơn vị của công cơ học?
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC