Bài 12. Sự nổi

TiẾT 15:
BÀI 12: SỰ NỔI
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Độ lớn lực đẩy Acsimet phụ thuộc vào
A.Trọng lượng riêng của chất lỏng.
B. Trọng lượng riêng của vật.
C. Thể tích phần vật chìm trong chất trong chất lỏng.
D. Các câu A,C đều đúng.
Chọn phương án đúng trong các câu sau:
Kiểm tra bài cũ
Câu 2: Trọng lượng P của một vật được tính bằng công thức: ( d là trọng lượng riêng của vật,V là thể tích của vật).

A. B. P = d.V
C. P = d.h D. P = V/d
Chọn phương án đúng trong các câu sau:
Kiểm tra bài cũ
Câu 3: Viết công thức tính lực đẩy Acsimet tác dụng lên một vật nhúng trong chất lỏng. Nêu tên gọi và đơn vị các đại lượng trong công thức.
FA = dL.V
trong đó
FA là lực đẩy Acsimet lên vật (N)
dL là trọng lượng riêng chất lỏng (N/m3)
V là thể tích phần chìm của vật (m3)
Tại sao khi thả vào nước thì hòn bi gỗ nổi, còn hòn bi sắt lại chìm?
Phải chăng do hòn bi gỗ nhẹ hơn?
hòn bi sắt
hòn bi gỗ
Tàu nổi
Bi thép chìm
Tại sao một vật thả vào chất lỏng lại có thể nổi? Chìm? Lơ lửng?
Thế tại sao con tàu bằng thép nặng hơn hòn bi thép lại nổi, còn hòn bi thép lại chìm?
Tiết 15: Bài 12: Sự nổi.
I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm.

C1: Một vật ở trong lòng chất lỏng chịu tác dụng của những lực nào?
Phương chiều của các lực đó như thế nào?
P
FA
P và FA có cùng phương nhưng ngược chiều
Học sinh đọc câu C2
I. ĐIỀU KIỆN ĐỂ VẬT NỔI, VẬT CHÌM
b/ FA = P
C2: (1) Chuyển động lên trên
(2) Chuyển động xuống dưới
(3) Đứng yên (lơ lững trong chất lỏng)
Vật sẽ ………
Vật sẽ ………
Vật sẽ ………
(2)
(3)
(1)
a/ FA < P
c/ FA > P
I. ĐIỀU KIỆN ĐỂ VẬT NỔI, VẬT CHÌM
b/ FA = P
C2:
Vật sẽ chuyển động xuống dưới
Vật sẽ đứng yên (lơ lửng trong chất lỏng)
Vật sẽ chuyển động lên trên
a/ FA < P
c/ FA > P
I. ĐIỀU KIỆN ĐỂ VẬT NỔI, VẬT CHÌM
- Vật chìm xuống khi:
- Vật lơ lững trong chất lỏng khi:
- Vật nổi lên khi:
Nhúng một vật vào chất lỏng thì:
FA = P
FA < P
FA > P
II. Độ lớn của lực đẩy Ac-si-met khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng:
C3: Tại sao miếng gỗ thả vào nước lại nổi?
 Miếng gỗ thả vào nước lại nổi vì lực đẩy Ác-si-mét FA lớn hơn trọng lượng P của miếng gỗ
II. Độ lớn của lực đẩy Ac-si-met khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng:
C4: Khi miếng gỗ nổi trên mặt nước, trọng lượng P của nó và lực đẩy Ác-si-mét có bằng nhau không? Tại sao?
 Khi miếng gỗ nổi trên mặt nước, trọng lượng P và lực đẩy Ác-si-mét FA bằng nhau. Vì vật đứng yên thì hai lực này là hai lực cân bằng.
FA = P
II. Độ lớn của lực đẩy Ac-si-met khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng:
C5: Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét được tính bằng công thức: FA = d.V, Trong đó d là trọng lượng riêng của chất lỏng, còn V là gì? Trong các câu trả lời sau đây, câu nào là không đúng?
V là thể tích của phần nước bị miếng gỗ chiếm chỗ
B. V là thể tích của cả miếng gỗ
C. V là thể tích của phần miếng gỗ chìm trong nước
D. V là thể tích được gạch chéo trong hình
Hình 12.2
II. Độ lớn của lực đẩy Ac-si-met khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng:
Khi vật nổi cân bằng trên mặt thoáng của chất lỏng thì ta có:
FA = P
P là trọng lượng của vật (N)
FA là lực đẩy Ac-si-met của chất lỏng tác dụng lên vật (N)
II. Độ lớn của lực đẩy Ac-si-met khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng:
Hay dcl .Vc = dv .Vv
FA = P
dcl là trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m3)
dv là trọng lượng riêng của chất làm vật (N/m3)
Vc là thể tích phần vật chìm trong chất lỏng (m3)
Vv là thể tích của vật (m3)
III. Vận dụng:
C6: Biết P = dv.V và FA = dl.V. dv là trọng lượng riêng của chất làm vật, dl là trọng lượng riêng của chất lỏng, V là thể tích của vật. Chứng minh rằng nếu vật là một khối đặc nhúng ngập trong chất lỏng thì:
Vật sẽ chìm xuống khi: dv > dl
Vật sẽ lơ lửng trong chất lỏng khi: dv = dl
- Vật sẽ nổi lên mặt chất lỏng khi: dv < dl
III. Vận dụng:
C6: Do vật bị nhúng ngập hoàn toàn, nên phần thể tích V ngập trong chất lỏng bằng thể tích V của vật
-Vật sẽ lơ lửng trong chất lỏng khi:
- Vật sẽ nổi lên mặt chất lỏng khi:
C 6: Vật sẽ chìm xuống khi:
FA = P
P > FA
P < FA
Hay dv .V > dcl .V
=> dv > dcl
Hay dv .V = dcl .V
=> dv = dcl
Hay dv .V < dcl .V
=> dv < dcl
 Con tàu nổi được là do nó không phải là một khối thép đặc, bên trong tàu có nhiều khoảng trống nên trọng lượng riêng trung bình của cả con tàu nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước.
III. Vận dụng:
C7. Tại sao con tàu bằng thép nặng hơn hòn bi thép lại nổi còn bi thép thì chìm?
Thép
 Hòn bi thép đặc chìm là do trọng lượng riêng của thép lớn hơn trọng lượng riêng của nước.
C8. Thả một hòn bi thép vào thủy ngân thì bi nổi hay chìm? Tại sao? Cho dHg= 136000 N/m3
dthép= 78000 N/m3
 Hòn bi thép sẽ nổi
vì dHg > dthép
III. Vận dụng:
P > FA
dvật > dcl
dvật = dcl
P = FA
P < FA
dvật < dcl
P = FA
Hình ảnh tàu ngầm đang nổi trên mặt nước.
Tàu ngầm là loại tàu có thể chạy ngầm dưới mặt nước
Có thể em chưa biết:
Phần đáy tàu có nhiều ngăn, có thể dùng máy bơm để bơm nước vào hoặc đẩy nước ra.
Nhờ đó, người ta có thể làm thay đổi trọng lượng riêng của tàu để cho tàu lặn xuống, lơ lửng trong nước hoặc nổi lên trên mặt nước.
Hình ảnh tàu ngầm ở dưới mặt nước .
Người đang đọc báo trên mặt Biển Chết.
Do trọng lượng riêng của người nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước biển.
dngười= 11214 N/m3
dnước = 11740N/m3
Tại sao người ấy lại nổi ? (mà không cần bơi)
Hiện tượng nổi, lơ lửng, chìm cũng xảy ra khi các chất lỏng hay chất khí không hòa tan với nhau được trộn lẫn.
Cho ddầu = 8000N/m3
dnước = 10000N/m3
Nếu trộn lẫn dầu với nước (dầu không hòa tan vào nước), thì sẽ có hiện tượng gì xảy ra?
Dầu sẽ nổi trên mặt nước.
Các hoạt động khai thác và vận chuyển dầu có thể làm rò rỉ dầu lửa. Vì dầu có trọng lượng riêng nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước nên nổi trên mặt nước.
Lớp dầu này ngăn cản việc hoà tan ôxi vào nước. Vì vậy, sinh vật không lấy được ôxi sẽ bị chết
 Biện pháp: Đảm bảo an toàn trong vận chuyển dầu lửa, có biện pháp kịp thời khi gặp sự cố tràn dầu
SỰ NỔI CỦA CÁC VẬT CŨNG CÓ TÁC ĐỘNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG
Sự cố tràn dầu do đắm tàu Mỹ Đình.
Dầu thô tràn lên bờ gây ô nhiễm môi trường.
Các sinh vật biển chết do ô nhiễm dầu tràn
Điều cần nhớ qua bài học :
1. Khi thả một vật vào chất lỏng thì:
+ Vật sẽ chìm nếu dvật > dlỏng.
+ Vật sẽ lơ lửng nếu dvật = dlỏng.
+ Vật sẽ lơ lửng nếu dvật < dlỏng.
Fa: Lực đẩy Acsimet(N).
d: trọng lượng riêng của chất lỏng( N/m3).
V: Thể tích phần vật chìm trong chất lỏng( m3).
FA = dlỏng.Vchìm
2. Công thức lực đẩy Acsimet :
Thuỷ triều đen
Hậu quả váng dầu và cách khắc phục
Sinh hoạt của con người và các hoạt động sản xuất thải ra môi trường lượng khí thải lớn (NO, CO2, SO2…) đều nặng hơn không khí nên có xu hướng chuyển xuống lớp không khí sát mặt đất.
 Biện pháp: Lưu thông không khí (sử dụng quạt gió, xây dựng nhà xưởng thông thoáng, xây dựng các ống khói…). Hạn chế khí thải độc hại
SỰ NỔI CỦA CÁC VẬT CŨNG CÓ TÁC ĐỘNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG
Sử dụng năng lượng sạch
Khí cầu bay được lên cao là nhờ đâu?
Do được bơm khí nhẹ nên trọng lượng riêng của khí cầu nhỏ hơn trọng lượng riêng của không khí. Khí cầu dễ dàng bay lên.
Hướng dẫn về nhà:
Thuộc ghi nhớ.
Làm bài tập 12.2 đến 12.7 trong SBT.
C9. Hai vật M và N cùng thể tích được nhúng ngập trong nước. M chìm xuống đáy, còn N lơ lửng. Gọi PM là trọng lượng của M.
PN là trọng lượng của N.
FAM là lực Ac-si-met lên M.
FAN là lực Ac-si-met lên N.
Chọn dấu “=’’, “ > ”, “<’’ điền vào ô trống:

FAM FAN
FAM PM
FAN PN
PM PN
M
N
=
<
=
>