Bài 12. Phương pháp thuyết minh

TRƯỜNG THCS BÌNH MỸ
GIÁO VIÊN : PHAN TẤN QUAN
8
KIỂM TRA BÀI CŨ

- Thế nào là văn bản thuyết minh ?
- Văn bản thuyết minh có đặc điểm
gì ?
PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINH
I/ Tìm hiểu các phương pháp thuyết minh :
1/ Quan sát, học tập, tích lũy tri thức để làm bài văn thuyết minh :

Đọc lại 5 văn bản thuyết minh vừa học, cho biết các văn bản ấy đã sử dụng các loại tri thức gì ?
Cây dừa Bình Định

Tại sao lá cây có màu
xanh lục ?

Huế

Khởi nghĩa Nông Văn Vân

Con giun đất
 Sự vật
 Khoa học
 Văn hóa
 Lịch sử
 Khoa học
a/ Các văn bản thuyết minh vừa học đã sử dụng các loại tri thức về sự vật, khoa học, văn hóa, lịch sử.




Làm thế nào để có
các tri thức ấy ?
b/ Muốn có tri thức đó, cần phải quan sát, học tập, tích lũy tri thức lâu ngày, ghi chép vào sổ tay.
GHI NHỚ
Muốn có tri thức để làm tốt bài văn thuyết minh, người viết phải quan sát, tìm hiểu sự vật, hiện tượng cần thuyết minh, nhất là phải nắm bắt được bản chất, đặc trưng của chúng, để tránh sa vào trình bày các biểu hiện không tiêu biểu, không quan trọng.
2/ Phương pháp thuyết minh :
a/ Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích :


Đọc câu trong SGK và cho biết đặc điểm của loại câu này ?
Huế là một trong những trung tâm văn hóa, nghệ thuật lớn của Việt Nam.


a/ Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích :
Phương pháp này chỉ ra bản chất của đối tượng bằng lời văn rõ ràng, ngắn gọn, VN có từ là đứng trước, thường được dùng làm mở bài.
Nồi cơm điện là ...
Xe đạp là ...
b/ Phương pháp liệt kê :

Đọc câu trong SGK và cho biết phương pháp này có tác dụng như thế nào đối với việc trình bày tính chất sự vật?
b/ Phương pháp liệt kê :
Phương pháp này kể ra lần lượt các đặc điểm, tính chất ... của sự vật giúp người đọc hiểu sâu sắc, toàn diện hơn về nội dung thuyết minh.

c/ Phương pháp nêu ví dụ :


Chỉ ra ví dụ trong đoạn văn SGK và nêu tác dụng của nó ?
b/ Phương pháp nêu ví dụ :
Phương pháp này đưa ra các ví dụ cụ thể làm dẫn chứng có tác dụng khiến người đọc tin vào nội dung thuyết minh.


d/ Phương pháp dùng số liệu ( con số ) :

Đọan văn trong SGK cung cấp những số liệu nào ? Nếu không có số liệu, có thể làm sáng tỏ vấn đề không ?
d/ Phương pháp dùng số liệu ( con số ) :
Phương pháp này đưa ra số liệu chính xác để làm tăng sức thuyết phục của người đọc.
e/ Phương pháp so sánh :


Đọc câu trong SGK và cho biết tác dụng của phương pháp so sánh ?
THÁI BÌNH DƯƠNG
e/ Phương pháp so sánh :
Phương pháp này so sánh với sự vật khác để làm nổi bật đặc điểm, tính chất của sự vật được thuyết minh.


g/ Phương pháp phân loại, phân tích :
Phương pháp này chia đối tượng ra nhiều mặt nhỏ để trình bày, thường dùng trong phần thân bài.


ĐỊA HÌNH
CẢNH SẮC SÔNG NÚI
CÔNG TRÌNH KIẾN TRÚC
SẢN PHẨM
MÓN ĂN
ĐẤU TRANH KIÊN CƯỜNG
GHI NHỚ
Để bài văn thuyết minh có sức thuyết phục, dễ hiểu, sáng rõ, người ta có thể sử dụng phối hợp nhiều phương pháp thuyết minh như : nêu định nghĩa, giải thích, liệt kê, nêu ví dụ, dùng con số, so sánh, phân loại, phân tích.
II/ Luyện tập :
1/ Phạm vi tìm hiểu của bài Ôn dịch, thuốc lá :
- Kiến thức khoa học
- Kiến thức xã hội đời sống
2/ Phương pháp thuyết minh :
Tác giả dùng tất cả các phương pháp thuyết minh ( trừ phương pháp nêu định nghĩa, giải thích )





3/ Thuyết minh đòi hỏi kiến thức phải chính xác.
Tác giả dùng phương pháp nêu định nghĩa và dùng con số.
CỦNG CỐ
Muốn có tri thức để làm tốt bài văn thuyết minh, người viết phải làm gì ?
Kể tên 6 phương pháp thuyết minh.

DẶN DÒ
- Tìm thêm ví dụ có sử dụng các phương pháp thuyết minh.
- Đọc, chỉ ra các minh trong một văn bản , nêu tác dụng.
- Quan sát đối tượng và thuyeát minh đặc điểm đối tượng bằng các phöông phaùp đã học.
- Soạn bài : Bài toán dân số
+ Tìm bố cục bài văn
+ Vấn đề chính mà văn bản muốn nêu ra là gì ?


 
XIN CHÀO TẠM BIỆT