Bài 12. Ôn dịch, thuốc lá

Tiết 45:
Chủ đề: Văn bản nhật dụng (tiếp)
Ôn dịch, thuốc lá
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ

I, Tìm hiểu chung
1, Tác giả

Nguyễn Khắc Viện (1913 – 1997) là một bác sĩ nhi khoa, đảng viên Đảng Cộng sản Pháp và Đảng Cộng sản Việt Nam, một nhà nghiên cứu văn hóa và tâm lý - y học. Ông là con trai cả trong số 14 anh em, theo học ở trường Bưởi ở Hà Nội khóa 1932 (tức trường THPT Chu Văn An – P. Thụy Khuê – Q. Tây Hồ ngày nay). 1937, ông sang Pháp học tại ĐH Y khoa Paris. 1941, ông tốt nghiệp nhưng do đang xảy ra chiến tranh thế giới thứ hai ông không thể về nước. Trong thời gian này ông mắc bệnh lao và phải điều trị. 1947, ông mới tạm hồi phục quay trở lại Pa-ri. Tại đây ông có nhiều hoạt động quảng bá văn hóa VN ra thế giới, lãnh đạo phong trào Việt kiều yêu nước tại Pháp. 1963, ông bị trục xuất về nước do hoạt động cho Cộng sản. Về nước ông tham gia Đảng Cộng sản VN. 11/1992 ông được trao giải thưởng của viện Hàn lâm Pháp. 10/5/1997 ông qua đời, được an táng tại Nghĩa trang Mai Dịch Hà Nội. 1997 nhà nước trao tặng ông Huân chương Độc lập hạng nhất. 1/9/2000 chủ tịch nước Trần Đức Lương đã ký quyết định truy tặng giải thưởng Nhà nước cho cuốn: “Việt Nam, một thiên lịch sử”. Các TP tiêu biểu: Truyện Kiều (dịch sang tiếng Pháp), Lịch sử Việt Nam, Kinh nghiệm Việt Nam, Miền Nam Việt Nam sau Điện Biên Phủ, Từ điển tâm lý, từ vựng tâm lý, Từ điển xã hội học, Nỗi khổ của con em, Tâm lý gia đình, Tâm lý tiểu học, Từ sinh lý đến dưỡng sinh, Tâm lý trẻ em, …
BS – Nhà văn hóa:
Nguyễn Khắc Viện
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ

I, Tìm hiểu chung
1, Tác giả
2, Tác phẩm
Xuất xứ: Trích “Từ thuốc lá đến ma túy – Bệnh nghiện”
Thể loại: Văn bản nhật dụng
Phương thức biểu đạt: Thuyết minh kết hợp nghị luận
Bố cục: Được chia làm 3 phần
Phần 1: Từ đầu đến còn nặng hơn cả AIDS
Ôn dịch thuốc lá đe dọa tính mạng con người
Phần 2: Tiếp theo đến con đường phạm pháp
Tác hại của thuốc lá
Phần 3: Phần còn lại
Giải pháp phòng chống thuốc lá
Hãy cho biết bố cục của văn bản?
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ

I, Tìm hiểu chung
1, Tác giả
2, Tác phẩm
3, Ý nghĩa nhan đề
- Ôn dịch: bệnh lây truyền, cũng có thể là tiếng chửi.
- Dấu phẩy đặt ở giữa hai từ: để nhấn mạnh sắc thái biểu cảm vừa căm tức vừa ghê tởm.
-> Thuốc lá là một dịch bệnh nguy hiểm.
-> Thuốc lá là đồ ôn dịch.
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC – TÌM BỐ CỤC:
III. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
Câu văn nào ở phần đầu nói lên chủ đề của văn bản?
1. Thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng con người.
“Ôn dịch thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS.”
→ Từ ngữ y tế, phép so sánh.
=> Thông báo ngắn gọn, chính xác nhấn mạnh hiểm họa to lớn của thuốc lá.
Từ ngữ sử dụng thuộc chuyên ngành nào? Sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?
Cách trình bày như vậy nhằm mục đích gì?
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC – TÌM BỐ CỤC:
III. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
Nói về tác hại của thuốc lá, tác giả dẫn lời của ai?
1. Thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng con người.
“Ôn dịch thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS.”
“Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu.”
Giặc gặm nhấm: tấn công từ từ mà chắc chắn.
Tằm: là khói thuốc lá.
Dâu: là sức khỏe con người.
→ Khói thuốc lá xâm nhập vào cơ thể con người từ từ, chắc chắn, khó mà biết được, không thể cứu chữa.
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC – TÌM BỐ CỤC:
III. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
Qua lời nói đó bạn hiểu như thế nào về cách thức gây hại của thuốc lá ?
1. Thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng con người.
“Ôn dịch thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS.”
=> Thuốc lá nguy hiểm đáng sợ bởi sự tấn công âm thầm, từ từ của nó.
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC – TÌM BỐ CỤC:
III. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
Đối với bản thân người hút, thuốc lá gây ra hiểm họa gì ?
1. Thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng con người.
* Đối với bản thân người hút.
+ Ho hen.
+ Viêm phế quản...
+ Ung thư vòm họng, phổi.
+ Tắc động mạch.
+ Nhồi máu cơ tim…
+ Tắc mạch.
+ Huyết áp cao.
Ngón tay bị hoại tử do tắc động mạch vì thuốc lá.
Ung thư vòm họng
Hút thuốc bằng “mũi nhân tạo”
Chất hắc ín bám vào màng phổi
dẫn tới bệnh ung thư phổi
Bênh nhân bị cắt chân do viêm tắc mạch máu trị
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC – TÌM BỐ CỤC:
III. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
Đối với những người xung quanh, thuốc lá gây ra những bệnh gì ?
1. Thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng con người.
* Đối với những người xung quanh.
+ Bị nhiễm độc.
+ Đau tim mạch.
+ Viêm phế quản.
+ Ung thư.
+ Thai nhiễm độc…
Thai chết lưu
Không có một cái kết tốt đẹp cho những em bé chào đời khi trong thai kỳ mẹ luôn hút thuốc lá và hít phải khói thuốc lá.
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC – TÌM BỐ CỤC:
III. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
Cách lập luận như thế nào?
1. Thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng con người.
-> Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng chân thực, sinh động.
=> Tác hại ghê gớm của thuốc lá.
Cách lập luận như vậy có tác dụng gì?
SƠ ĐỒ TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ
Khói thuốc lá chứa hơn 4000 chất độc. Trong đó, có một số chất rất độc hại
Thấm vào tế bào → ung thư vòm họng, phổi…
Làm tê liệt lông mao → bụi, vi khuẩn tích tụ → ho hen → viêm phế quản.
- Thấm vào máu → hồng cầu không tiếp cận ô-xy → sức khỏe giảm sút.
Làm các động mạch co thắt lại
→ gây huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim…
Hắc ín
Ô-xít Các-bon
Ni-cô-tin
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC – TÌM BỐ CỤC:
III. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
Thảo luận (3 phút)
Nhóm 1+2:
Thuốc lá còn gây ra những những tệ nạn xã hội nào ?
Nhóm 3+4:
Những tệ nan đó ảnh hưởng đến đạo đức con người như thế nào?

1. Thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng con người.
2. Thuốc lá gây ảnh hưởng xấu đến đạo đức con người.
+ Trộm cắp.
+Ma túy.
+Ảnh hưởng đến ngày công lao động.
=> Hủy hoại nhân cách đạo đức, phẩm chất cong người, nhất là thanh thiếu niên.
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC – TÌM BỐ CỤC:
III. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
IV. NGUYÊN NHÂN
-Thói quen của những người hút thuốc.
-Họ muốn chứng tỏ mình.
-Một phần cũng là do thói quen giao tiếp.
-Một số người hút để giảm stress.
-Một số lại do yêu thích.
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC – TÌM BỐ CỤC:
III. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
IV. NGUYÊN NHÂN
V. GIẢI PHÁP
-Cấm hút thuốc lá nơi công cộng, phạt nặng vi phạm.
-Sử dụng nhiều khẩu hiệu, tài liệu chống thuốc lá.
-Cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí và truyền hình.
-Cấm bán thuốc lá cho trẻ vị thành niên.
-Cấm khuyến mại thuốc lá dùng thử.
-Cấm sử dụng từ ngữ đánh lừa người tiêu dùng.
Tiết 45: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Văn bản này có ý nghĩa gì?

4. Tổng kết:
a. Nghệ thuật:
-Kết hợp lập luận chặt chẽ, dẫn chứng sinh động với thuyết minh cụ thể, phân tích trên cơ sở khoa học.
-Sử dụng thủ pháp so sánh để thuyết minh một cách thuyết phục.
b. Ý nghĩa:
Với những phân tích khoa học, tác giả đã chỉ ra tác hại của việc hút thuốc lá đối với đời sống con người, từ đó phê phán và kêu gọi mọi người ngăn ngừa tệ nạn hút thuốc.
Hãy nêu giá trị nghệ thuật của văn bản?
SƠ ĐỒ TƯ DUY BÀI HỌC
Biển báo giao thông hình điếu thuốc nổi bật trên đường phố Brazil.
Tấm biển có nội dung “Stop”, đồng nghĩa với lời kêu gọi hãy ngừng hút thuốc.
Vũ khí hủy diệt hàng loạt
5 triệu người chết mỗi năm
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
1
2
3
4
5
6
7
Một bệnh liên quan tới tim mạch khi hút nhiều thuốc lá?
Một chất rất độc hại có trong khói thuốc lá, thấm vào tế bào?
Một căn bệnh mắc phải khi hút hiều thuốc lá do hắc ín có trong khói thuốc gây ra?
Dùng để miêu tả màu răng của người hay hút thuốc lá?
Chất độc làm các động mạch co thắt lại có trong khói thuốc lá?
Thai nhi bị chết trong bụng mẹ sau tuần thứ 20 của thai kỳ?
Một căn bệnh do ni-cô-tin trong khói thuốc gây ra?
?
?
?
?
?
?
T Ắ C M Ạ C H
H Ắ C Í N
?
U N G T H Ư
Ố V À N G
N I C Ô T I N
C H Ế T L Ư U
H U Y Ế T Á P C A O
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÔ GIÁO VÀ CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE!