Bài 12. Ôn dịch, thuốc lá

Nguyễn Hữu Nữa
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ!
CHÀO CÁC EM HỌC SINH LỚP 8A3
RỪNG LÀ LÁ PHỔI CỦA THẾ GIỚI!
Nguyễn Hữu Nữa
Tuần : 12
Tiết : 45
VH
ÔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Khắc Viện
Nguyễn Hữu Nữa
1990 “Thanh thiếu niên không thuốc lá”
1991 “Giao thông và nơi công cộng không thuốc lá”
1992 “Nơi làm việc không thuốc lá: an toàn hơn và khoẻ mạnh hơn”
1993 “Các dịch vụ Y tế không thuốc lá”
1994 “Truyền thông và thuốc lá: truyền  thông điệp về thuốc lá tới mọi người”
1995 “Chi phí cho thuốc lá nhiều hơn là bạn tưởng”
1996 "Thể thao và nghệ thuật không thuốc lá”
1997 “ Đoàn kết vì một thế giới không thuốc lá”
1998 “ Hãy từ bỏ thuốc lá”
2000 “Thuốc lá gây chết người, đừng bị lừa bịp”
2001 “Hút thuốc thụ động gây chết người, hãy giữ bầu không khí trong sạch không có khói thuốc lá”
2002 “ Thể thao không thuốc lá”
2003 "Điện ảnh - Thời trang không thuốc lá"
2004 "Thuốc lá và đói nghèo"
2005 "Cán bộ Y tế và công tác phòng chống tác hại thuốc lá"
2006 "Thuốc lá độc hại giết người dưới mọi hình thức và vỏ bọc"
2007 " Vì môi trường không thuốc lá"
2008 " Tuổi trẻ không thuốc lá"
Nguyễn Hữu Nữa
I. Giới thiệu
1. Tác giả: Nguyễn Khắc Viện
Nguyễn Hữu Nữa
I. Giới thiệu
1. Tác giả: Nguyễn Khắc Viện
Sinh năm 1913 mất năm 1997, ông là người có đóng góp lớn đối với ngành tâm lý, với nền văn hóa và giáo dục Việt Nam. Tuy bị bệnh phổi nặng nhưng với nghị lực phi thường, ông đã đẩy lùi giờ hẹn với thần chết tới gần 50 năm.
Trong thời gian học và làm việc ở Pháp, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện mắc bệnh lao, bị phẫu thuật cắt phổi 7 lần, mất 8 xương sườn, dung tích thở chỉ còn hơn 1 lít (ở người bình thường là 4,5 lít). Bác sĩ điều trị cho biết ông chỉ có thể sống thêm khoảng một vài năm. Không muốn chấp nhận kết cục đó, ông đã tìm đọc khí công, Yoga và tìm thấy con đường sống của mình: tập thở bụng để tận dụng tối đa công năng của phần phổi còn lại.
Con người gầy gò luôn tiết kiệm từng hơi thở này đã liên tục vượt qua bản thân và những trở ngại của cuộc sống để thực hành một tâm nguyện: làm sao cho mọi người, nhất là trẻ thơ, được khỏe khoắn về tâm thần, nhờ đó mà có cuộc sống hạnh phúc.
Nguyễn Hữu Nữa

2. Văn bản
a. Kiểu văn bản
- Văn bản thuyết minh kết hợp với phương thức lập luận.
→ Thuộc cụm văn bản nhật dụng.
b. Bố cục
3 phần :
+ Từ đầu đến “nặng hơn cả AIDS”: Thông báo nạn dịch thuốc lá.
+ Tiếp theo đến “phạm pháp” : Tác hại của thuốc lá.
+ Phần còn lại : Kiến nghị chống thuốc lá.
Nguyễn Hữu Nữa




II. Tìm hiểu văn bản
1/ Nhan đề văn bản
- “Ôn dịch”:
+ bệnh lan truyền rộng
+ tiếng chửi rủa
- “Thuốc lá” : Cách nói tắt của cụm từ tệ nghiện thuốc lá.
- Dấu phẩy đặt giữa 2 từ để ngắt giọng, bộc lộ ý nghĩa vừa căm tức vừa ghê sợ.

Thuốc lá! Mày là đồ ôn dịch!
Nguyễn Hữu Nữa
THUỐC LÁ !
MÀY
LÀ
ĐỒ
ÔN DỊCH !
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Khi chưa hút thuốc

Khi đã hút thuốc
Nguyễn Hữu Nữa
2/ Thông báo nạn dịch thuốc lá
- Giới thiệu các loại dịch :
+ Dịch hạch, tả : đã loại trừ.
+ Đại dịch AIDS khủng khiếp, chưa tìm được giải pháp.
- Giới thiệu thuốc lá là ôn dịch đe doạ sức khoẻ, tính mạng con người nặng hơn cả AIDS.
Nghệ thuật : Lập ý từ xa đến gần, mức độ tăng dần, sử dụng phép so sánh kết hợp sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế (ôn dịch, dịch hạch, thổ tả, AIDS).
=> Vừa nêu vấn đề vừa chỉ ra tính chất nghiêm trọng của vấn đề.
Nguyễn Hữu Nữa
3/ Tác hại của thuốc lá
* Nghệ thuật : Tác giả mượn lời nói so sánh của Trần Hưng Đạo nhằm gây ấn tượng mạnh, làm nổi bật vấn đề.
+ Dâu như sức khoẻ con người.
+ Tằm ví như khói thuốc lá.
Tằm ăn lá tới đâu biết tới đó còn khói thuốc lá gặm nhấm dần dần nên con người chủ quan, khinh suất và rốt cuộc bị thuốc lá đánh gục.
* Thuốc lá có hại cho sức khoẻ :
- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút :





+ Chất hắc ín
Nguyễn Hữu Nữa
+ Chất hắc ín
Ung thư vòm họng Ung thư miệng
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
3/ Tác hại của thuốc lá
* Nghệ thuật : Tác giả mượn lời nói so sánh của Trần Hưng Đạo nhằm gây ấn tượng mạnh, làm nổi bật vấn đề.
+ Dâu như sức khoẻ con người.
+ Tằm ví như khói thuốc lá.
Tằm ăn lá tới đâu biết tới đó còn khói thuốc lá gặm nhấm dần dần nên con người chủ quan, khinh suất và rốt cuộc bị thuốc lá đánh gục.
* Thuốc lá có hại cho sức khoẻ :
- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút :





+ Chất hắc ín
+ Chất ô-xít các-bon
Nguyễn Hữu Nữa
3/ Tác hại của thuốc lá
* Nghệ thuật : Tác giả mượn lời nói so sánh của Trần Hưng Đạo nhằm gây ấn tượng mạnh, làm nổi bật vấn đề.
+ Dâu như sức khoẻ con người.
+ Tằm ví như khói thuốc lá.
Tằm ăn lá tới đâu biết tới đó còn khói thuốc lá gặm nhấm dần dần nên con người chủ quan, khinh suất và rốt cuộc bị thuốc lá đánh gục.
* Thuốc lá có hại cho sức khoẻ :
- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút :





+ Chất hắc ín

+ Chất ô-xít các-bon
+ Chất ni-cô-tin
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Ngày nọ, chúng tôi nhận bệnh nhân Trần Văn S., một doanh nhân, từ tỉnh Kiên Giang chuyển lên. Anh hút thuốc đã trên 20 năm, từ khi 18 tuổi.
Hai bàn tay khẳng khiu, gầy guộc, mái tóc dài bơ phờ biểu hiện của những đêm dài mất ngủ vì đau đớn.
Trên các ngón tay và chân xuất hiện những điểm hoại tử khô, có vài chỗ mủ chảy ra rất hôi. Bệnh nhân bị bệnh viêm tắc động mạch mãn tính do hút thuốc lá gây nên.
Nguyễn Hữu Nữa
Một bệnh nhân viêm tắc động mạch mãn tính
do ghiền thuốc lá.
Ảnh: N.H.Nam
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
3/ Tác hại của thuốc lá
* Nghệ thuật : Tác giả mượn lời nói so sánh của Trần Hưng Đạo nhằm gây ấn tượng mạnh, làm nổi bật vấn đề.
+ Dâu như sức khoẻ con người.
+ Tằm ví như khói thuốc lá.
Tằm ăn lá tới đâu biết tới đó còn khói thuốc lá gặm nhấm dần dần nên con người chủ quan, khinh suất và rốt cuộc bị thuốc lá đánh gục.
* Thuốc lá có hại cho sức khoẻ :
- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút :





+ Chất hắc ín

+ Chất ô-xít các-bon
+ Chất ni-cô-tin
+ Chất phóng xạ :
Polonium 210(210Po)
Nguyễn Hữu Nữa

Chất phóng xạ độc hại có mặt trong thuốc lá. Các công ty sản xuất thuốc lá lớn của Hoa Kỳ biết điều đó nhưng họ đã che giấu nó trong vòng hơn bốn mươi năm qua.
Nguyễn Hữu Nữa
Theo phân tích của tờ Le Figaro, Polonium 210 là một chất phóng xạ đặc biệt nguy hiểm và không ổn định, đến mức người ta cấm sử dụng nó trong các hoạt động y tế. Nó đọng lại ở các nhánh phế quản và từ đó gây ra ung thư. Và cũng cần phải nhớ rằng năm 2006, người ta đã dùng một liều nặng Polonium 210 để giết Alexander Livitnenko, một cựu điệp viên KGB, ở London.
Sở dĩ Polonium 210 hiện diện trong khói thuốc là do người ta sử dụng phân bón giàu phốt phát khi trồng thuốc lá. Theo phân tích được đăng trên tờ Le Figaro thì loại phân bón này được lấy từ các mỏ apatít, một thứ đá có chứa radium và polonium. Chính loại phân bón này góp phần tạo nên hương vị đặc biệt của lá thuốc.
Nguyễn Hữu Nữa
3/ Tác hại của thuốc lá

- Khói thuốc lá còn đầu độc những người xung quanh :
+ đau tim mạch
+ ung thư
+ đẻ non,
+ thai nhi yếu
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
3/ Tác hại của thuốc lá
a. Thuốc lá có hại cho sức khoẻ
- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút.
- Khói thuốc lá còn đầu độc những người xung quanh (đau tim mạch, ung thư, đẻ non, thai nhi yếu).
=> Tác giả nêu tác hại của thuốc lá đối với cộng đồng để bác bỏ luận điểm sai lầm : “Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!”
b. Thuốc lá có hại cho lối sống đạo đức của con người
Huỷ hoại lối sống, nhân cách người Việt Nam, nhất là thanh thiếu niên.
=> Lưu ý : Nghiện thuốc lá cũng dễ dẫn đến nghiện ma tuý.
Nguyễn Hữu Nữa
4/ Kiến nghị
- Đưa ra số liệu về phong trào chống thuốc lá với nhiều biện pháp làm giảm số người hút thuốc lá.
- Việt Nam còn nhiều vấn đề phải giải quyết, kém các nước Châu Âu về nhiều mặt thì càng phải mạnh mẽ chống nạn ôn dịch chống thuốc lá.
→ Khích lệ, khơi gợi sự tự ái dân tộc.
III. Tổng kết
Ghi nhớ (SGK)

IV. Luyện tập
1/ Hướng dẫn về nhà làm.
2/ Làm tại lớp.
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Được bồi thường vì... hít phải khói thuốc lá








Bà Sharp, 63 tuổi, cựu nhân viên tại một quán bar ở Australia đã trở thành người không hút thuốc đầu tiên trên thế giới được đền bù thiệt hại vì bệnh ung thư do khói thuốc lá gây ra. Toà án tối cao New South Wales (Australia) đã quyết định buộc quán bar bồi thường cho bà 235.000 USD.
Bà Sharp đã làm việc 11 năm trong một quán bar đầy khói thuốc lá ở Wollogong, New South Wales. Khi phát hiện được một khối u ở cổ 6 năm trước, bà cho rằng đây là hậu quả do khói thuốc gây ra trong quá khứ và đã đâm đơn kiện quán bar.
Nguyễn Hữu Nữa
Cứ 8 giây lại có một người phải
vĩnh viễn ra đi do hậu quả của thuốc lá (Bild)
Nguyễn Hữu Nữa


Năm 2004, Ireland trở thành nước đầu tiên trên thế giới thực thi lệnh cấm trên toàn quốc việc hút thuốc lá tại những địa điểm công cộng khép kín như nhà hàng, câu lạc bộ, ga tàu điện ngầm. Sau đó, một số nước khác, trong đó có Ý, New Zealand, Na Uy và Uruguay cũng ban hành quyết định tương tự.
Pháp: Hút thuốc nơi công cộng sẽ bị phạt 450 euro
Những người hút thuốc tại Pháp đang trải qua những ngày cuối cùng được phép hút thuốc trong các quán cà phê, nhà hàng, hộp đêm... vì lệnh cấm hút thuốc tại nơi công cộng sẽ có hiệu lực kể từ ngày 1-1-2008.
Bhutan: Từ ngày 17.11.2004, vương quốc này áp dụng lệnh cấm nghiêm ngặt với thuốc lá, theo đó, các cửa hàng, khách sạn, nhà hàng và quán rượu phải loại bỏ toàn bộ số thuốc lá trong kho trước này 17.12.2004. Bhutan trở thành một trong những quốc gia đầu tiên cấm hoàn toàn việc buôn bán và sử dụng thuốc lá...
Nguyễn Hữu Nữa
Ở lớp ta có vài bạn nhỏ
Tuổi còn non tỏ ý tài gông
Sân đình, bãi bóng, bờ sông
Phì phèo điếu thuốc như ông nghiện già.
**
*
Muốn tỏ rõ chính ta là nuých
Vắt chéo chân kiểu cách nghênh ngang
Vina, du lịch, hút tràn
Khói hun lá phổi, đốt làn thịt da.
Nguyễn Hữu Nữa
Một số lý do khiến thanh thiếu niên tập tành hút thuốc
1. Địa vị xã hội thấp
2. Sử dụng hoặc hút thuốc do anh chị em trong nhà/ hoặc những người ngang hàng chấp thuận.
3. Hút thuốc do cha mẹ
4. Thiếu sự quan tâm chăm sóc của cha mẹ.
5. Nhận thức về bản thân, lòng tự trọng còn thấp
Hậu quả của việc hút thuốc ở tuổi thanh thiếu niên
1.  Viêm họng mãn tính – nếu hút thuốc liên tục
2.  Sức đề kháng kém
3.  Khó thở
4.  Vàng răng
5.  Quần áo hôi
6.  Hình thành thói quen tiêu tiền xa xỉ – nếu hút 1bao thuốc/ngày, mất khoảng 300.000VND/tháng.
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Ngày 11/11/2004, Việt Nam đã phê chuẩn Công ước Khung về Kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới, Công ước đã có hiệu lực tại Việt Nam từ ngày 17/3/2005.

Mục tiêu của Công ước: Nhằm bảo vệ các thế hệ hiện nay và tương lai khỏi các hậu quả tàn phá về sức khoẻ, xã hội, môi trường và kinh tế của việc tiêu thụ thuốc lá và phơi nhiễm với khói thuốc.




Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa

Thêm tác hại mới của thuốc lá 
  06/11/2008 22:07 
Những ai hút thuốc lá dễ làm tăng nguy cơ bị mất khả năng ngửi một số mùi phổ biến nhất trong khi những ai tiếp xúc với khói thuốc lá cũng dễ có nguy cơ bị viêm thanh quản.
Sau khi khảo sát trên gần 60 tình nguyện viên, các nhà khoa học tại Brazil nhận thấy những người từng và đang hút thuốc lá gặp nhiều khó khăn về khứu giác hơn so với những người không có thói quen "phì phèo". Trong khi đó, một cuộc nghiên cứu trên động vật của các nhà khoa học thuộc Đại học California-Davis (Mỹ) cho thấy việc tiếp xúc với khói thuốc lá đã gây ra các triệu chứng của viêm thanh quản như ho, giọng khàn...
Theo một cuộc nghiên cứu khác của các nhà khoa học Na Uy liên quan đến 2.294 bệnh nhân thì những người hút thuốc lá dễ bị khó thở khi ngủ, ngủ ngáy hoặc gặp các vấn đề liên quan đến mũi hơn so với người không hút thuốc lá.
Nguyễn Hữu Nữa
Nguyễn Hữu Nữa
Giới trẻ Hà Nội "tẩy chay" hút thuốc nơi công cộng
05/11/2008 18h34 (GMT+7)
Kết quả điều tra toàn cầu về hút thuốc trong thanh thiếu niên Việt Nam cho thấy, có tới 91% thanh thiếu niên Hà Nội ở độ tuổi 13-15 ủng hộ cấm hút thuốc lá nơi công cộng.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, hàng năm có khoảng 40.000 người tử vong vì thuốc lá. Với tình trạng hút thuốc như hiện nay, con số này sẽ tăng lên 70.000 người trong vòng 20 năm tới, cao gấp 3 lần số người tử vong vì TNGT. 
TS Shigeru Omi, Giám đốc văn phòng WHO tại khu vực Tây Thái Bình Dương cho biết, Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tỷ lệ hút thuốc và hút thuốc thụ động rất cao: Hơn 50% nam giới có hút thuốc và phần lớn đều hút thuốc khi rất trẻ, ở độ tuổi từ 13-24 tuổi.  
"Ước tính khoảng 70% trẻ em tại Việt Nam phơi nhiễm với khói thuốc thụ động thường xuyên tại gia đình hoặc nơi công cộng", tiến sĩ Omi nói.  
Tuy nhiên, điều tra toàn cầu về hút thuốc trong thanh thiếu niên Việt Nam đã thể hiện rõ ràng thái độ ủng hộ của đối tượng này với việc cấm hoàn toàn việc hút thuốc tại nơi công cộng.  
Riêng tại Hà Nội, 91% thanh thiếu niên ở độ tuổi 13-15 ủng hộ việc cấm hút thuốc lá nơi công cộng.
Nguyễn Hữu Nữa
Jackie sẽ làm gì?

Bạn đang giết chết em bé của bạn.

Hút thuốc trong khi mang thai của bạn sẽ gây tổn hại cho trẻ em chưa sanh ra.

Lở mồm long ung thư.