Bài 12. Ôn dịch, thuốc lá

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP 8A3
Bài 12: Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
1.Tác giả, tác phẩm.















- Văn bản “Ôn dịch, thuốc lá” trích trong
“ Từ thuốc lá đến ma túy-Bệnh nghiện” NXB-HN 1992.
- Tác giả: Nguyễn Khắc Viện sinh ngày 5 tháng 2 năm 1913,mất ngày mùng 10 tháng 5 năm 1997. Quê ở làng Gôi Vị, bên bờ sông Ngàn Phố, nay là xã Sơn Hòa, huyện Hương sơn , tỉnh Hà Tĩnh.Ông là con trai của cụ Hoàng giáp Nguyễn Khắc Niêm làm Thượng thư Bộ Lễ triều đình nhà Nguyễn.Ông là Nhà hoạt động chính trị - xã hội, nhà nghiên cứu văn hóa và tâm lý - y học - giáo dục. Năm 2000 ông được truy tặng giải thưởng nhà nước cho quyển “Việt Nam- Một thiên lịch sử”. Ông đã để lại nhiều công trình nghiên cứu giá trị cho Việt Nam.
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
1.Tác giả, tác phẩm.
2. Đọc.
3. Từ khó.
4. Cấu trúc văn bản.
Bài 12 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
Y/C đọc: rõ ràng, mạch lạc, chú ý một số thuật ngữ khoa học và câu cảm. Đoạn từ đầu đến “nặng hơn cả AIDS” đọc với giọng chậm, nhấn mạnh. Đoạn tiếp theo đến “đẩy con người vào con đường phạm pháp” đọc với giọng nhấn mạnh. Đoạn còn lại đọc với giọng lo âu.
- Kiểu văn bản nhật dụng: Thuyết minh một vấn đề khoa học – xã hội.
- Ôn dịch: từ thường được dùng khi chửi rủa một kẻ nào đó làm việc xấu xa, ở đây “ôn dịch” được hiểu là loại bệnh nguy hiểm, lây lan rộng, gây hậu quả nghiêm trọng.
- Thuốc lá: là từ viết tắt của “Tệ nghiện thuốc lá”.
- Đặt “thuốc lá” sau “ôn dịch” ngăn cách nhau bằng một dấu phẩy như một sự so sánh: Tệ nghiện thuốc lá chẳng khác gì một loại bệnh nguy hiểm, lây lan rộng, gây hậu quả nghiêm trọng.
- Vì từ “ôn dịch” không chỉ dùng để chửi rủa mà ngay ở đó ta đã nhận thấy thái độ, tình cảm của tác giả vừa bất bình vừa căm phẫn.
=> Chủ đề độc đáo, hấp dẫn.
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
1.Tác giả, tác phẩm.
2. Đọc.
3. Từ khó.
4. Cấu trúc văn bản.
Bài 12 :Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
=> Chủ đề độc đáo, hấp dẫn.
Sau “ôn dịch” là dấu phẩy tạo ngữ điệu, gợi tình huống nguy cấp phải cảnh báo, gây ấn tượng mạnh cho người nghe. Dấu phẩy như một phép tu từ biểu lộ tình cảm căm tức ghê rợn của người viết: Thuốc lá! Mày là đồ ôn dịch đáng ghê sợ!
- Bố cục: 3 phần
+ Phần 1: Từ đầu đến “ còn nặng hơn cả AIDS” => Nêu vấn đề về ôn dịch, thuốc lá.
+ Phần 2: Tiếp đến “con đường phạm pháp” => Những tác hại của thuốc lá.
+ Phần 3: Còn lại => Kiến nghị về phòng chống ôn dịch, thuốc lá.
- Phương thức biểu đạt: chủ yếu là lập luận và thuyết minh.
- Bố cục: 3 phần
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
Bài 12 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
Cuối thế kỉ XX
AIDS
Ôn dịch thuốc lá
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
Bài 12 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
-NT: +Sử dụng các thuật ngữ của ngành y tế.
+ Số liệu chính xác cụ thể
+ So sánh
=>Ôn dịch thuốc lá đang đe doạ sức khoẻ và tính mạng của con người còn nặng hơn cả AIDS.
=> Vấn đề nghiêm trọng có tính chất toàn cầu.
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
Bài 12 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
2. Tác hại của thuốc lá.
a. Tác hại của thuốc lá đối với
những cá nhân người hút thuốc lá.
- Nghệ thuật: So sánh
Tằm ví như khói thuốc lá. Dâu như sức khỏe của con người. Tằm ăn dâu đến đâu biết đến đó. Con tằm gặm nhấm dần như khói thuốc lá giết dần, giết mòn cơ thể con người.Cách nói như vậy không sai nhưng chưa thật sát với văn bản.Tằm ăn dâu đến đâu dù chậm vẫn biết đến đó.Còn khói thuốc lá chẳng những người hút thường không thấy tác hại của nó ngay, càng không hề hay biết rằng hàng vạn công trình nghiên cứu đã phát hiện trên 4000 chất hóa học trong khói thuốc lá có khả năng gây những bệnh hiểm nghèo, và còn thấy sảng khoái khi nhả khói thuốc phì phèo, thậm chí còn coi đó là một biểu tượng quý trọng.
[…] Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc, thấm vào cơ thể. Nạn nhân đầu tiên là những lông rung của những tế bào niêm mạc ở vòm họng, ở phế quản, ở nang phổi bị chất hắc ín trong khói thuốc làm tê liệt. Các lông mao này có chức năng quét dọn bụi bặm và các vi khuẩn theo theo luồng không khí tràn vào phế quản và phổi; khi các lông mao ngừng hoạt động, bụi và vi khuẩn không được đẩy ra ngoài, tích tụ lại gây ho hen và sau nhiều năm gây viêm phế quản.
Trong khói thuốc lá lại có các chất ô-xít các-bon, chất này thấm vào máu, bám chặt vào các hồng cầu không cho chúng tiếp cận ôxi nữa. Không lạ gì sức khỏe sức khỏe của người nghiện hút ngày càng sút kém.
Thấm vào các tế bào, chất hắc ín lại thường gây ra ưng thư. Ta đến bệnh viện K sẽ thấy rõ: Bác sĩ viện trưởng cho biết trên 80% ưng thư vòm họng và ưng thư phổi là do thuốc lá.
Ta đến viện nghiên cứu bệnh viện tim mạch, bác sĩ viện trưởng cho biết:
Chất ni-cô-tin của thuốc lá làm các động mạch co thắt lại, gây những bệnh nghiêm trọng như huyết áp cao, tắc động mạnh, nhồi máu cơ tim. Có thấy một bệnh nhân bị tắc động mạch chân lên những cơn đau như thế nào, rồi phải cắt dần từng ngón chân đến cả bàn chân; có thấy những người 40-50 tuổi đã chết đột xuất vì nhồi máu cơ tim; có thấy những khối ưng thư ghê tởm mới nhận ra tác hại ghê ghớm của thuốc lá.
Không cần nhắc đến những việc nghiêm trọng như vậy, chỉ riêng bệnh viêm phế quản của hàng triệu người cũng đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động và làm tổn hao sức khỏe cộng đồng.[…]
những lông rung của những tế bào niêm mạc ở vòm họng, ở phế quản, ở nang phổi bị

chất hắc ín trong khói thuốc làm tê liệt.
tràn vào phế quản và phổi
tích tụ lại gây ho hen
gây viêm phế quản
chất ô-xít các-bon
thấm vào máu
sức khỏe
sút kém
chất hắc ín lại thường gây ra ưng thư
ưng thư vòm họng và ưng thư phổi là do
thuốc lá.
Chất ni-cô-tin
gây những bệnh nghiêm
trọng như huyết áp cao, tắc động mạnh, nhồi máu cơ tim
của thuốc lá làm các động mạch co thắt lại
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
Bài 12 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
2. Tác hại của thuốc lá.
a. Tác hại của thuốc lá đối với
những cá nhân người hút thuốc lá.
- Nghệ thuật: So sánh,

Hắc ín Viêm phế quản,ung thư vòm họng
ung thư phổi.Nguy hiểm đến tính mạng

Ôxít các bon Hồng cầu không tiếp cận ô xi
Sức khỏe ngày càng sụt giảm

Nicôtin Huyết áp cao, tắc động mạch,
nhồi máu cơ tim.
liệt kê.
Liệt kê
Cơ thể được cấu tạo bằng hàng tỉ tế bào, tất cả những tế bào ấy đều cần ô xi. Nhờ không khí ta thở không khí xuyên thấm váo phổi. Máu tiếp nhận ô xi và chuyển tới toàn bộ cơ thế. Ở những người hút thuốc lá, một số chất có khả năng ngăn cản phổi thực hiện chức năng của nó. Bồ hóng và hắc ín của khói thuốc lá là phổi và các ống dẫn của nó đọng cáu ghét. Điều đó thường dẫn đến các bệnh đường họng và những cơn ho, Những tế bào bị công kích chúng sẽ phát triển nhanh và điều đó cuối cùng có thể gây nên ung thư.
- Chất ô-xit cac-bon và ni-cô-tin của khói thuốc làm hại đến sự vận chuyển của ô xi trong toàn bộ cơ thể. Chúng đi khắp nơi cùng với máu.Chúng có thể làm cho máu đặc lên rất nhiều. Đôi khi máu trở nên quá đặc khiến cho việc vận chuyển ngẽn tắc hoàn toàn. Đó là nguyên nhân tạo nên một cơn nhồi máu cơ tim.
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
Bài 12 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
2. Tác hại của thuốc lá.
a. Tác hại của thuốc lá đối với
những cá nhân người hút thuốc lá.
- Nghệ thuật: So sánh,

Hắc ín Viêm phế quản,ung thư vòm họng
ung thư phổi. Nguy hiểm đến tính mạng
Ôxít các bon Hồng cầu không tiếp cận ô xi Liệt kê
Sức khỏe ngày càng sụt giảm
Nicôtin Huyết áp cao, tắc động mạch,
nhồi máu cơ tim.
liệt kê.
- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc
=> Gây ra nhiều bệnh hiểm nghèo,
nguy cơ tử vong cao.
Ung thư răng miệng, hoại tử
Khói thuốc
NGUY CƠ UNG THƯ PHỔI
Ung thư phổi
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
Bài 12 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
2. Tác hại của thuốc lá.
a. Tác hại của thuốc lá đối với
những cá nhân người hút thuốc lá.
- Nghệ thuật: So sánh,
liệt kê.
- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc
=> Gây ra nhiều bệnh hiểm nghèo,
nguy cơ tử vong cao.
=> Thuốc lá có tác hại to lớn đến sức
khoẻ và kinh tế của người hút.
- Thiệt hại về tiền của.
b. Tác hại của thuốc lá với cộng đồng
- Có người bảo: Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!
?Em có nhất trí với ý kiến đó không? Theo em câu nói đó thể hiện suy nghĩ gì của người nghiện thuốc lá?
- Câu nói thể hiện thái độ vô trách nhiệm trước gia đình, cộng đồng của những người hút thuốc lá.
- Thể hiện họ chưa nhận ra tác hại của việc hút thuốc lá.
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
Bài 12 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
2. Tác hại của thuốc lá.
a. Tác hại của thuốc lá đối với
những cá nhân người hút thuốc lá.
- Nghệ thuật: So sánh,
liệt kê.
- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc
=> Gây ra nhiều bệnh hiểm nghèo,
nguy cơ tử vong cao.
=> Thuốc lá có tác hại to lớn đến sức
khoẻ và kinh tế của người hút.
- Thiệt hại về tiền của.
b. Tác hại của thuốc lá với cộng đồng
=> Thuốc lá có tác hại to lớn đối với
cộng đồng.
THAI CHẾT LƯU DO MẸ HÚT THUỐC, HAY HÍT PHẢI KHÓI THUỐC

I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
Bài 12 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
2. Tác hại của thuốc lá.
a. Tác hại của thuốc lá đối với
những cá nhân người hút thuốc lá.
- Nghệ thuật: So sánh, liệt kê.
=> Gây ra nhiều bệnh hiểm nghèo, nguy cơ tử
vong cao.
- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc
=> Thuốc lá có tác hại to lớn đến sức
khoẻ và kinh tế của người hút.
- Thiệt hại về tiền của.
b. Tác hại của thuốc lá với cộng đồng

Khói thuốc



Đầu độc người xung quanh


Vợ con Đồng nghiệp Phụ nữ có thai




Đau tim mạch,
viêm phế quản, ung thư, đẻ non
=> Thuốc lá có tác hại to lớn đối với
cộng đồng.
- Nghệ thuật so sánh
=> Thuốc lá ảnh hưởng đến đạo đức con người.
=>Huỷ hoại lối sống, nhân cách người VN nhất
là thanh thiếu niên...
Phạm pháp
Không có tiền
mua thuốc lá
Trộm cắp
Điếu thuốc
Cốc bia
Ma túy
Miêu tả con đường phạm pháp từ điếu thuốc của trẻ em
Lấy điếu thuốc làm cử chỉ cho biểu tượng quí trọng
Đẩy con em vào con đường phạm pháp
Như vậy qua tìm hiểu em thấy thuốc lá có rất nhiều tác hại. Không những nó ảnh hưởng đến sức khoẻ ,kinh tế ,làm huỷ hoại lối sống ,nhân cách mà hút thuốc lá còn làm cho bầu không khí trong sạch của chúng ta bị ô nhiễm. Vì vậy để môi trường được trong sạch chúng ta hãy chung tay đẩy lùi thuốc lá và hãy cùng nhau nói không với thuốc lá.Đặc biệt là một học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường chúng ta cần tránh xa thuốc lá.
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
Bài 12 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
2. Tác hại của thuốc lá.
3. Những kiến nghị:
? Tác giả đã đã đưa ra những dẫn chứng nào về các chiến dịch chống thuốc lá ở các nước phát triển?

Ở Bỉ, từ năm 1987, vị phạm lần thứ nhất phạt 40
đôla, tái phạm phạt 500 đôla.
Khắp nơi những tài liệu, khẩu hiệu chống thuốc
lá dần dần lấn át những quảng cáo của những
hãng thuốc lá trên báo trí, vô tuyến truyền hình.
Chỉ trong vài năm, chiến dịch chống thuốc
này đã làm giảm hẳn số ngưới hút…..
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
Bài 12 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
2. Tác hại của thuốc lá.
3. Những kiến nghị:
-Phương pháp thuyết minh.
+ Bằng các ví dụ ,số liệu thống kê cụ thể.
+ So sánh
+Đưa ra lí lẽ để phân tích lập luận.
= >Hiểu rõ tác hại của thuốc lá và quyết tâm
chống lại loại ôn dịch này.
- Câu cảm thán.
=> Đây là lời kiến nghị chống thuốc lá.
Để phòng chống thuốc lá thế giới lấy ngày 31/5 là ngày phòng chống thuốc lá.
Như vậy để chiến dịch chống thuốc lá thành công mỗi chúng ta sẽ phải là một tuyên truyền viên tích cực cho mọi người hiểu rõ hơn tác hại của thuốc lá để phòng tránh.
Cấm hút thuốc lá nhưng vẫn sản xuất.Vì việc sản xuất thuốc lá là công việc lâu đời của một bộ phận không nhỏ trong xã hội. Đây là vấn đề nan giải không thể một lúc có thể ngăn cấm tất cả mọi người không được hút thuốc lá và sản xuất thuốc lá.
=> Lòng quyết tâm, ý thức tự giác của mỗi người và những biện pháp triệt để.
Hút
thuốc
là tự
đào hố
chôn
mình
Phòng chống thuốc lá tại Việt Nam
I. Đọc – Tiếp xúc văn bản.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
Bài 12 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 45: Đọc - Hiểu văn bản
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
2. Tác hại của thuốc lá.
3. Những kiến nghị:
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Lập luận chặt chẽ, phân loại ,phân tích, so sánh ,nêu ví dụ,thông tin số liệu chính xác…
-Câu cảm thán
-Thuật ngữ khoa học.
2. Nội dung
-Ôn dịch thuốc lá gây nhiều tác hại cho con người
và cộng đồng.
Chúng ta cần có quyết tâm chống lại nạn dịch này.
* Ghi nhớ: sgk- 122.
IV. Luyện tập
? Qua bài học em rút ra được điều gì cho bản thân?
Ôn dịch, thuốc lá
Thông báo về nạn dịch thuốc lá
Tác hại của thuốc lá
Kiến nghị chống thuốc lá
Đối với
người hút
Đối với người
Xung quanh
Đối với
xã hội
ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Tiết 45
(Nguyễn Khắc Viện)
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Nắm nội dung chính của văn bản “Ôn dịch, thuốc lá”.
- Nhận xét phương pháp thuyết minh trong văn bản này
với văn bản “Thông tin về Ngày Trái đất năm 2000”.
- Học thuộc ghi nhớ sgk/ 122.
- Chuẩn bị bài mới: Câu ghép (Tiếp theo).
+ Đọc kĩ các ví dụ và trả lời câu hỏi trong sgk/ 123.
+ Tự giải quyết trước các bài tập phần luyện tập
sgk/ 124, 125.

Xin kính chúc quý thầy cô nhiều sức khỏe, chúc các em học tốt !