Bài 12. Ôn dịch, thuốc lá

TIẾT 45: ÔN DỊCH THUỐC LÁ
TRƯỜNG THCS HƯNG THÁI

KIỂM TRA BÀI CŨ
“Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000” đề cập đến vấn đề gì? Vấn đề đó có tầm quan trọng như thế nào?
TIẾT 45
VĂN BẢN
NGUYỄN KHẮC VIỆN
ÔN DỊCH, THUỐC LÁ.
I. Giới thiệu chung

? Nêu một vài hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Khắc Viện?
Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện là người am hiểu nhiều lĩnh vực KHTN và KHXH đặc biệt là y học. Ông là một tấm gương tiêu biểu trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho con người.
Những cống hiến nổi bật của ông là lĩnh vực y học. Ông viết nhiều tác phẩm tác phẩm về việc phòng bệnh và chữa bệnh cho mọi người.
Ôn dịch, thuốc lá là bài viết trích trong Từ thuốc lá đến ma túy – bệnh nghiện.
1. Đọc.
II. Đọc – hiểu văn bản

- Ôn dịch:
chỉ chung các loại bệnh nguy hiểm lây lan rộng làm chết người hàng loạt trong một thời gian nhất định. Từ này thường được dùng làm tiếng chửi rủa như: đồ ôn dịch.
2. Chú thích
? Em hiểu thế nào là ôn dịch?
Vi trùng: một loại vi khuẩn gây bệnh.

- Kí sinh trùng: một lọai động vật bậc thấp sống bám nhờ vào một sinh vật chủ nào đó.
3.Thể loại, bố cục:

Từ đầu ... “còn nặng hơn cả AIDS”:
- 3 phần.
thông báo nạn dịch thuốc lá.
 Tiếp ... “vào con đường phạm pháp”:
bàn luận và chứng minh những tác hại của viÖc hút thuốc lá.
 Phần còn lại:
kiến nghị chống thuốc lá.
? Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nội dung chính của mỗi phần?
a. Thể loại:
Văn bản nhật dụng
? Văn bản Ôn dịch, thuốc lá thuộc kiểu loại gì?
? Văn bản đề cập đến vấn đề gì?
- Thuyết minh về một vấn đề khoa học – xã hội.
b. Bố cục:
? Tại sao văn bản lại có tên là Ôn dịch, thuốc lá?
- Vì không chỉ là một thứ bệnh lan truyền rộng, nguy hiểm mà tác giả còn tỏ thái độ lên án, nguyền rủa việc hút thuốc lá.
? Dấu phẩy đặt ở giữa nhan đề văn bản có ý nghĩa gì?
- Nhấn mạnh sắc thái biểu cảm, thể hiện sự căm tức đồng thời gây sự chú ý đối với người nghe.
4. Ph©n tÝch.
a. Thông báo về nạn dịch thuốc lá.
- “Ôn dịch thuốc lá” đang đe doạ sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS.
? Những tin tức nào được thông báo trong phần mở đầu của văn bản?
- Những ôn dịch mới xuất hiện vào cuối thế kỉ này là các bệnh: dịch hạch, thổ tả, ASID, thuốc lá…
? Trong số các thông tin về những dịch bệnh đó, thông tin nào được nêu thành chủ đề trong văn bản?
? Em có nhận xét gì về đặc điểm lời văn thuyết minh và biện pháp nghệ thuật trong phần đầu của văn bản? Tác dụng?
Sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế: ôn dịch, dịch hạch…
Dùng phép so sánh.
=> Thông báo ngắn gọn, chính xác về nạn dịch thuốc lá, nhấn mạnh hiểm họa to lớn của dịch này.`
b. Tác hại của thuốc lá
+ So sánh? tăng sức thuyết phục: thuốc lá là ôn dịch, là thứ giặc gặm nhấm đáng sợ. Người nghiện thuốc cũng nguy hiểm không kém gì giặc cướp, giặc ngoại xâm.
? Khi phân tích tác hại của thuốc lá tác giả dẫn lời của ai?Bàn về vấn đề gì?
Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu.
?Trần Hưng Đạo sử dụng biện pháp nghệ thuật gì trong câu văn trên ? Tác dụng ?
b. Tác hại của thuốc lá
? Tác hại của thuốc lá được thuyết minh trên những phương diện nào?
- Sức khỏe, đạo đức của cá nhân và cả cộng đồng.
? Em hãy xác định các đoạn văn thuyết minh cho từng phương diện đó?
* Đoạn văn thuyết minh về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe của con người: Ngày trước Trần Hưng Đạo căn dặn nhà vua …… quả là một tội ác.
* Đoạn văn thuyết minh về tác hại của thuốc lá đối với đạo đức của con người: Bố và anh hút … đẩy con em vào con đường phạm pháp.
b1) §èi víi søc kháe con ng­êi.
- Khói thuốc chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút:
b. Tác hại của thuốc lá.
Hắc ín

làm tê liệt các lông mao gây ho hen,viêm phế quản, viªm phổi.
Oxit cacbon

thấm vào máu, bám chặt hồng cầu không cho tiếp cận oxi.
Nicotin

huyết áp cao, nhồi máu cơ tim, ung th­.
*Đối với bản thân người hút:
? Sự hủy hoại của thuốc lá đối với sức khỏe của bản thân người hút thuốc lá được phân tích trên các chứng có nào?
Ung thư vòm họng.
Sức khỏe giảm sút

UNG THƯ PHỔI
XUẤT HUYẾT NÃO
THẬN DI CĂN PHỔI
* Đối với sức khỏe cộng đồng.
- Đầu độc những người xung quanh.
 vợ con
 đồng nghiệp
 phụ nữ mang thai
đau tim mạch, viêm phế quản, ung thư, đẻ non.
Theo em, người hút thuốc lá sẽ đầu độc những người ở xung quanh mình như thếnào?
“ Hút thuốc cạnh một người đàn bà có thai quả là một tội ác”.
 Lời nhận xét:
? Lời kết tội nghiêm khắc.
 Thuèc l¸ huû ho¹i nghiªm träng søc khoÎ con ng­êi.
+ Nghệ thuật:
liệt kê, chứng cứ khoa học rõ ràng, lËp luËn chÆt chÏ.
Em có nhận xét gì về nghệ thuật của các chứng cớ mà tác giả sử dụng để chứng minh trong đoạn văn này? Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó?
b. Tác hại của thuốc lá.

b2) §èi víi ®¹o ®øc con ng­êi.
- Người lớn cho hút thuốc là biểu tượng quý trọng, sành điệu
? Đầu độc, nêu gương xấu cho con em
? Khi thuyết minh về ảnh hưởng của thuốc lá đến đạo đức của con người, tác giả đã đưa ra những thông tin nào?
- TØ lÖ thanh thiÕu niªn hót thuèc ë c¸c thµnh phè lín n­íc ta ngang víi c¸c thµnh phè ¢u- MÜ
 Trém c¾p, ma tuý, ph¹m ph¸p.

+ So sánh, liệt kê, lập luận lôgíc.
 Thuèc l¸ huû ho¹i lèi sèng vµ nh©n c¸ch con ng­êi nhÊt là thanh thiÕu niªn.
? Tác giả sử dụng phương pháp thuyết minh nào trong đoạn văn trên? Tác dụng?
3. Kiến nghị chống thuốc lá
- Chiến dịch chống thuốc lá ở các nước ph¸t triÓn:
 số người hút giảm hẳn.
Cấm hút, phạt nặng; tài liệu, khẩu hiệu chống thuốc lá được tuyên truyền rộng rãi.
? Phần cuối văn bản thông tin về vấn đề gì?
? Em hiểu thế nào là chiến dịch và chiến dịch chống thuốc lá?
- Chiến dịch là các việc làm tập trung và khẩn trương, huy động nhiều lực lượng tham gia trong một thời gian nhằm thực hiện một mục đích nhất định.
- Chiến dịch chống thuốc lá là các hoạt động thống nhất rộng khắp nhằm chống lại một cách có hiệu quả ôn dịch thuốc lá.
? Các nước phát triển đã đưa ra những biện pháp nào để thực hiện chiến dịch này? Hiệu quả của các biện pháp này?
? Khi cung cấp các thông tin về chiến dịch chống thuốc lá ở các nước phát triển, tác giả đã sử dụng phương pháp nào để thuyết minh? Tác dụng của phương pháp đó?
- Tác giả đã đưa ra những số liệu cụ thể, tên nước cụ thể, biện pháp so sánh
?Thuyết phục bạn đọc ở tính khách quan của chiến dịch chống thuốc lá.
- ở Việt Nam:
nghèo, nhiều bệnh tật, nhiễm ôn dịch thuốc lá.
- Lời kêu gọi thiết tha mọi người cần phải có quyết tâm lớn, tự giác cao và nhiều biện pháp triệt để hơn để phòng chống ôn dịch.
- So sánh
? nhấn mạnh tính cấp bách của vấn đề, tạo cơ sở vững chắc cho lời kêu gọi.
? So với các nước phát triển, em thấy thực trạng ở Việt Nam như thế nào?
? Em có nhận xét gì về câu cuối của văn bản?
? Phần kiến nghị về chống thuốc lá, tác giả đã sử dụng thủ pháp nghệ thuật nào? Tác dụng?
a. Nghệ thuật:
- Lập luận chặt chẽ, căn cứ khoa học tin cậy.
- So sánh độc đáo, giàu sức thuyết phục.
- Sử dụng nhuần nhuyễn các phương pháp thuyết minh.
6. Tổng kết- ghi nhớ.
? Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật của văn bản?
b. Nội dung:
- Thuốc lá là một ôn dịch gây tác hại nghiêm trọng đến sức khoẻ, lối sống của cá nhân và cộng đồng.
- Chúng ta cần quyết tâm chống lại nạn dịch này.
? Em hiểu gì về tác hại của thuốc lá sau khi học xong văn bản này?
Củng cố:
? Nhận định nào nói đúng nhất nội dung của văn bản: Ôn dịch, thuốc lá?
Nói lên tính chất của nạn nghiện thuốc lá: Là tệ nạn rất dễ lây lan.
Nói lên tính chất của những tác hại mà thuốc lá gây nên: Là những tác hại không dễ kịp thời nhận biết.
Nói lên tác hại nhiều mặt cảu thuốc lá đối với cuộc sống gia đình và xã hội.
Cả A, B, C.
D. Cả A, B. C.
Nắm vững nội dung bài học.
3. Chuẩn bị: Câu ghép (tiếp theo).
2. Hoàn thành phần Luyện tập.
5. Hướng dẫn học bài:
Cảm ơn quý thầy cô và các em!