Bài 12. Ôn dịch, thuốc lá

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ THAO GIẢNG MÔN NGỮ VĂN
Kiểm tra bài cũ
- Thông điệp mà văn bản "Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000" muốn gửi đến chúng ta là gì?
- Em đã thực hiện những hành động gì sau khi tìm hiểu văn bản ấy?
Lời kêu gọi bình thường: "Một ngày không dùng bao nilông" được truyền đạt bằng hình thức trang trọng: Thông tin về ngày Trái đất năm 2000. Sự giải thích đơn giản mà làm sáng tỏ về tác hại của việc dùng bao nilông, và lợi ích khi giảm bớt chất thải nilông, từ đó chúng ta có những hành động cụ thể, đơn giản để làm đẹp hơn môi trường sống, bảo vệ Trái đất - ngôi nhà chung của loài người.
Ôn dịch, thuốc lá
Nguyễn Khắc Viện
Tiết 45
1.tác giả: Nguyễn Khắc Viện
(1913 - 1997)
- Bác sĩ, nhà khoa học nổi tiếng, ông là người dịch truyện Kiều sang tiếng Pháp được đánh giá là hay nhất.
- Năm 2000 ông được truy tặng giải thưởng nhà nước cho quyển "Việt Nam - một thiên lịch sử"
I. Tác giả, tác phẩm
2. Tác phẩm
Trích: "Từ thuốc lá đến ma tuý - Bệnh nghiện"
Thể loại:
Văn bản nhật dụng - thuyết minh một vấn đề khoa học - xã hội
Văn bản thuộc thể loại nào?
3. Đọc văn bản
Đọc rõ ràng, mạch lạc, chú ý dòng chữ in nghiêng đọc chậm, câu cảm đọc với giọng phù hợp.
Chú giải: Xem 10 từ chú giải trong SGK
- Vi trùng: Vi khuẩn gây bệnh
4. Bố cục văn bản
Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung từng phần?
Chia làm 3 phần (ho?c 4 ph?n)
Đoạn 1: Từ đầu..còn nặng hơn cả AIDS (Thông báo về nạn dịch thuốc lá)
Đoạn 2: tiếp theo . con đường phạm pháp
( Tác hại của thuốc lá)
Đoạn 3: Phần còn lại (Kiến nghị chống thuốc lá)
1. Nhan đề:
Ôn dịch, thuốc lá.
 Thuèc l¸ lµ «n dÞch nguy hiÓm, khã trõ ,tỏ thái độ căm tức, nguyền rủa,tẩy chay bệnh dịch này.

+ ngắn gọn, dấu phẩy dùng theo lối tu từ, so sánh
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN
Tác giả dẫn nạn dịch AIDS để làm gì?2
Giới thiệu thuốc lá là ôn dịch đe doạ S?C khoẻ, tính mạng con người nặng hơn cả AIDS.
Em có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả ở phần 1?
Lập ý t? xa đến gần, m?c độ tăng dần, s? dụng phép so sánh kết hợp s? dụng các t? thông dụng của ngành y tế (ôn dịch, dịch hạch, thổ tả, AIDS)
2. Nờu v?n d? ụn d?ch thu?c lỏ
Cuối thế kỷ XX
AIDS
Ôn dịch thuốc lá
De do? s?c khoẻ và tính mạng con người
Thông tin chủ đề văn bản: Ôn dịch thuốc lá đang đe doạ tính mạng con người còn đáng sợ hơn cả AIDS
So sánh – thông báo ngắn gọn chính xác nạn dịch thuốc lá, nhấn mạnh hiểm hoạ to lớn của dịch này.
3. Tác hại của thuốc lá
Vì sao dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc trước khi phân tích tác hại của thuốc lá?
Tác giả mượn lời nói so sánh của Trần Hưng Đạo nhằm gây ấn tượng mạnh, làm nổi bật vấn đề chống thuốc lá như chống giặc ngoại xâm.
Dâu ví như sức khoẻ con người
Tằm ví như khói thuốc lá
=>Tằm ăn lá tới đâu biết tới đó còn khói thuốc lá người hút không thể thấy ngay tác hại của nó mà còn thấy sảng khoái nhả khói.
Tổng quan bệnh tật do thuốc lá
a.1) §èi víi søc kháe con ng­êi.
- Khói thuốc chứa nhiều chất độc.
Hắc ín

viêm phế quản, viªm phổi.
Oxit cacbon

hồng cầu không tiếp cận oxi.
Nicotin

huyết áp cao, nhồi máu cơ tim, ung th­.
*Đối với bản thân người hút:
Vì sao khói thuốc lá có hại ?(T.LUẬN)

a.2) §èi víi ®¹o ®øc con ng­êi.
- Người lớn cho hút thuốc là biểu tượng quý trọng, sành điệu
? Đầu độc, nêu gương xấu cho con em
- Thanh thiÕu niªn hót thuèc
 Trém c¾p, ma tuý, ph¹m ph¸p.

+ So sánh, liệt kê, lập luận lôgíc.
 Thuèc l¸ huû ho¹i lèi sèng vµ nh©n c¸ch con ng­êi.
Tác hại đối với cộng đồng xã hội
Tác giả đã đưa những dẫn chứng nào chứng tỏ hút thuốc lá có hại đối với cộng đồng xã hội?
"Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc lá cũng bị nhiễm độc, cũng bị đau tim, viêm phế quản, cũng bị ung thư" (tác hại về sức khoẻ cộng đồng)
... "chỉ riêng bệnh viêm phế quản của hàng triệu người cũng đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động" (tác hại về kinh tế)
?
Tác giả bày tỏ sự căm tức nhất khi người hút thuốc lá ngồi cạnh ai? Tại sao?
Cạnh những người mang thai vì thai nhi dễ bị nhiễm độc tố từ khói thuốc lá rồi mẹ sẽ đẻ non, con sinh ra dễ suy yếu do đó hút thuốc cạnh một người đàn bà có thai là một tội ác
Tác giả dẫn lời: "Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!" nhằm phê phán thái độ gì?
Phê phán thái độ vô trách nhiệm của người hút thuốc lá đối với gia đình, cộng đồng và xã hội đồng thời bác bỏ luận điệu sai lầm của người hút thuốc lá.
Qua phân tích em hãy cho biết thuốc lá có ảnh hưởng đến lối sống đạo đức như thế nào?
- Hu? ho?i nhõn cỏch v� l?i s?ng d?o d?c c?a con ngu?i nh?t l� tu?i tr?.
? Thu?c lỏ l� m?t th? d?c h?i ghờ g?m d?i v?i s?c kho? cỏ nhõn v� c?ng d?ng cung nhu hu? ho?i nhõn cỏch tu?i tr?.
4. Kiến nghị chống thuốc lá
Biện pháp chống thuốc lá ở các nước phát triển là gì?
Cấm hút thuốc lá nơi công cộng, phạt nặng người vi phạm
Sử dụng nhiều khẩu hiệu, tài liệu chống thuốc lá
Cấm quảng cáo thuốc lá trên báo trí và truyền hình
Ngoài những biện pháp chống thuốc lá như trên, em có đề xuất biện pháp gì khác?
Cấm bán thuốc lá cho trẻ vị thành niên
Cấm hình thức khuyến mại thuốc lá dùng thử
Cấm sử dụng từ ngữ đánh lừa người tiêu dùng như (nhẹ, êm, nồng độ hắc ín thấp) .
Căn cứ vào bài học và thực tế em hãy so sánh việc hút thuốc lá ở các nước phát triển với nước ta trên 3 phương diện:
Chi phí
Chính sách
Các loại bệnh tật
Thấp
Quá lớn
Các nước hạn chế
Ta còn thả nổi
Thanh toán, hạn chế
Ta chưa chữa được còn thêm thuốc lá
Từ những so sánh trên em hãy nêu thái độ của tác giả khi viết những dòng cuối văn bản?
Cổ vũ hết mình cho chiến dịch và tin tưởng, hy vọng chiến dịch sẽ dành thắng lợi.
Em hãy vẽ biểu đồ tư duy ( sơ đồ hoá cấu trúc lập luận)?
Ôn dịch thuốc lá
Tác hại của ôn dịch thuốc lá
Đe doạ sức khoẻ và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS
(nhận định)
V? s?c kho?
Bản thân người hút thuốc lá
Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, dáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu.
( trích dẫn / so sánh )
Những người xung quanh
Tôi hút , tôi bị bệnh, mặc tôi!
(giả định, bác bỏ )
Về kinh tế và xã hội
Ảnh hưởng nguồn nhân lực
Bệnh viêm phế quản của hàng triệu người…mất nhiều ngày công lao động, tổn hại sức khoẻ cộng đồng.
( câu chỉ nguyên nhân – hệ quả )
D?n d?n con du?ng ph?m t?i t? di?u thu?c sang c?c bia r?i d?n ma tuý.
( l?p lu?n theo trỡnh t? tang ti?n)
Ki?n ngh?
Th?c tr?ng hỳt thu?c lỏ ? Vi?t Nam, t? l? thanh thi?u niờn hỳt thu?c .ngang v?i t? l?.�u - M? (so sỏnh).
C?m nghi v� l?i bỡnh
Nghi m� kinh.d?ng lờn ch?ng l?i, ngan ng?a n?n ụn d?ch ( cỏch núi c?u khi?n)
Vậy trong khói thuốc lá có gì?
Trong khói thuốc lá có hơn 4.000 chất đã được định dạng, trong đó có 40 chất gây ung thư, có oxit carbon monoxide làm thiếu oxy và có nicotin gây nghiện.
Cũng như Heroine, cocaine và rượu, nicotine làm người là cứ phải tìm thuốc để hút. Hút thuốc lá là dạng nghiện phổ biến nhất hiện nay trên thế giới.
Khi nói đến các bệnh gây ra do thuốc lá bà con ta thường chỉ nghĩ đến các bệnh có liên quan trực tiếp đến đường hô hấp như viêm họng, viêm phế quản mãn hay ung thư phổi. Nhưng trên thực tế, những chất độc từ khói thuốc lá đã thâm nhập khắp nơi trong cơ thể, gây ra bệnh lý gần như ở tất cả cơ quan trong cơ thể người.
?
Hiện thuốc lá là nguyên nhân gây ra khoảng 40.000 ca tử vong mỗi năm ở Việt Nam. WHO dự báo với tỷ lệ hút thuốc hiện nay, ước tính khoảng 10% dân số sẽ chết vì thuốc lá. Số tiền tiêu phí vào mặt hàng độc hại này mỗi năm là hơn 8.000 tỷ đồng, tương đương 200.000 chiếc xe máy Drim hoặc 1,6 triệu tấn gạo, với số gạo này đủ nuôi hơn 1/8 dân số trong vòng 1 năm.
Trên quy mô toàn cầu, thuốc lá được WHO xếp vào hàng thứ 4 trong số 10 nguy cơ hàng đầu đe dọa sức khỏe, với khoảng 4,9 triệu ca tử vong mỗi năm. Nếu không có biện pháp can thiệp, con số này có thể lên đến 10 triệu vào năm 2030; trong đó 70% số thiệt hại sẽ thuộc về các nước đang phát triển.
?
Vì thuốc lá là một chất gây nghiện nên từ lâu đã có rất nhiều cách để từ bỏ việc hút thuốc lá nhưng vẫn không đạt hiệu quả. Đến với Liệu pháp từ bỏ thuốc lá Zerosmoke sẽ giúp bạn dễ dàng đạt hiệu quả như mong muốn
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
Nghệ thuật của văn bản thể hiện ở phương diện nào?
Ngôn ngữ hiện đại, độc đáo
Kết hợp nhuần nhuyễn giữa nghị luận và thuyết minh
Kết hợp hài hoà giữa tư duy khoa học và tư duy hình tượng
2. Nội dung
Nội dung cơ bản của bài học là gì?
Tệ nghiện thuốc lá là ôn dịch nguy hiểm, huỷ hoại sức khoẻ người hút và cộng đồng xung quanh, gặm nhấm lối sống đạo đức con người muốn chống lại cần có quyết tâm và hành động lâu dài.
* GHI NH? (SGK)
IV. Luyện tập
B�i t?p 2:
Dựng nam dũng d? ghi l?i c?m nghi c?a mỡnh c?a mỡnh sau khi d?c b?n tin c?a bỏo S�i Gũn ti?p th? trớch in ? b�i d?c thờm s? 2 ?
G?i ý:
C?m nghi ph?i chõn th?c
Khụng du?c vi?t quỏ nam dũng
Ch? ra tỏc d?ng m?nh m? c?a b?n tin khi nờu lờn cỏi ch?t th?m thuong khụng ph?i c?a m?t con ngu?i nghốo kh? m� l� con m?t t? phỳ ? M?.
Dặn dò
Sưu tầm tranh ảnh, tài liệu về tác hại của tệ nghiện thuốc lá và khói thuốc lá đối với sức khoẻ cộng đồng. Xác định quyết tâm phòng chống thuốc lá trong gia đình , nhà trường và xã hội. Viết bài tuyên truyền về tác hại và cách tránh xa thuốc lá. Nắm nội dung, nghệ thuật văn bản.
Bài mới: Câu ghép ( tiếp theo )
Xem lại quan hệ giữa các vế trong câu ghép. Tập tìm ví dụ minh hoạ ?
Nghiên cứu cách làm bài tập.
Xác định một số câu ghép, gọi tên quan hệ ý nghĩa các vế trong câu ghép ? Mỗi vế câu ghép biểu thị ý nghĩa gì ?
- Đọc ví dụ 2, xác định các vế câu? Các vế câu có quan hệ ý nghĩa gì ?
?
Chúc các em học tốt!