Bài 12. Ôn dịch, thuốc lá

Kính chào các cô giáo về dự giờ ngữ văn lớp 8c
Chào các em học sinh !
Chúc các em một giờ học tốt
Kiểm tra bài cũ
Thông điệp mà văn bản "Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000" muốn gửi đến chúng ta là gì?
Em đã thực hiện những hành động gì sau khi tìm hiểu văn bản ấy?
Lời kêu gọi bình thường: "Một ngày không dùng bao ni- lông" được truyền đạt bằng hình thức trang trọng: Thông tin về ngày Trái Dất năm 2000. Sự giải thích đơn giản mà làm sáng tỏ về tác hại của việc dùng bao ni-lông, và lợi ích khi giảm bớt chất thải ni-lông, từ đó chúng ta có những hành động cụ thể, đơn giản để làm đẹp hơn môi trường sống, bảo vệ Trái Dất - ngôi nhà chung của loài người.
Tiết 45
Tiết 45
Nguyễn Khắc Viện
Ôn dịch, thuốc lá
Ngữ văn
a.Tác giả: Nguyễn Khắc Viện
Nguy?n Kh?c Vi?n (1913 - 1997)
I. Tác giả, tác phẩm
-Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện là nhà hoạt động chính trị - xã hội, nhà nghiên cứu văn hóa và tâm lý - y học- giáo dục
- ¤ng ®· ®­îc nhËn giải thưởng Nhà nước Việt Nam và giải Grand prix de la Francophonie của Viện Hàn lâm Pháp.
-Ông đã để lại nhiều công trình nghiên cứu giá trị cho Việt Nam.
- Ngày 1-9-2000, Chủ tịch nước đã quyết định truy tặng ông giải thưởng Nhà nước cho cuốn "Việt Nam, một thiên lịch sử".
Tác phẩm của Nguyên Khắc Viện đã xuất bản
Truy?n Ki?u (d?ch sang ti?ng Phỏp)
L?ch s? Vi?t Nam
Kinh nghi?m Vi?t Nam
Mi?n Nam Vi?t Nam sau Di?n Biờn Ph?
Tuy?n t?p van h?c Vi?t Nam
Vi?t Nam, Patrie retrouvộe
T? di?n tõm lớ
T? v?ng tõm lớ
T? di?n xó h?i h?c
N?i kh? c?a con em
Tõm lớ gia dỡnh
Tõm lớ ti?u h?c
T? sinh lớ d?n du?ng sinh
Tõm lớ tr? em
Tõm lớ d?i cuong
Tõm b?nh lớ tr? em
B�n v? d?o Nho
Tỡm l?i T? Qu?c
Vi?t Nam m?t thiờn l?ch s?
T? truy?n
Tõm tỡnh d?t nu?c
Vi?t Nam - T?ng k?t m?t chi?n th?ng hay d? hi?u Vi?t Nam
U?c mo v� Ho�i ni?m.
Tõm lý h?c v� d?i s?ng/ D?ng Phuong Ki?t, Nguy?n Kh?c Vi?n.- H.: Khoa h?c xó h?i, 1994
b. Tác phẩm
Trích: "Từ thuốc lá đến ma tuý - Bệnh nghiện"
Kiểu văn bản:
Văn bản nhật dụng - Lập luận , thuyết minh một vấn đề khoa học - xã hội
*Văn bản thuộc kiểu văn bản nào?
2-Đọc tìm hiểu từ khó
*Đọc:đäc râ rµng, m¹ch l¹c, chó ý dßng ch÷ in nghiªng: ®äc chËm; c©u c¶m ®äc víi giäng nhÊn m¹nh phï hîp.
*Từ khó : Xem các từ chú giải trong SGK
- Vi trùng: Vi khuẩn gây bệnh*
4. Bố cục văn bản
Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung từng phần?
Văn bản được chia làm 3 phần:
Đoạn 1: ( từ đầu.. "còn nặng hơn cả AIDS") (Thông báo về nạn dịch thuốc lá)
Đoạn 2: (tiếp theo . "con đường phạm pháp"
( Tác hại của thuốc lá)
Đoạn 3: Phần còn lại (Kiến nghị chống thuốc lá)
Nhan đề văn bản
*Ôn dịch nghĩa là gì?
Ôn dịch ->Bệnh lây truyền, tiếng chửi rủa
*Trong nhan đề: "Ôn dịch, thuốc lá"- Dấu phẩy được đặt giữa 2 t? với ý nghĩa gì, từ đó nhan đề văn bản có thể được hiểu như thế nào?
- Dấu phẩy đặt giữa 2 t?
-> để chứng tỏ 2 từ có quan hệ bình đẳng: thuốc lá cũng nguy hiểm không kém ôn dịch
-> được dùng theo lối tu t? nhằm nhấn mạnh sắc thái biểu cảm vừa căm t?c vừa ghê tởm.
II. Phân tích văn bản
Dấu phẩy đặt giữa 2 từ
-> để chứng tỏ 2 từ có quan hệ bình đẳng: thuốc lá cũng nguy hiểm không kém ôn dịch
-> được dùng theo lối tu t? nhằm nhấn mạnh thái độ vừa căm t?c vừa ghê tởm
*Ôn dịch, thuốc lá
-Thuốc lá là một đại dịch
-Thuốc lá, (mày) là đồ ôn dịch
=>Cách đặt tiêu đề vừa khái quát nội dung vừa mang sắc thái biểu cảm.
2. Nêu vấn đề ôn dịch, thuốc lá
Để nêu vấn đề ôn dịch thuốc lá, tác giả đã nêu lên những bệnh dịch mà loài người đã trảI quađó là những đại dịch nào?
Lo�i ngu?i dó tr?i qua nh?ng d?i d?ch:
dich hạch ,dịch thổ tả (nhưng đã được loại trừ)
Hiện nay loài người đang đứng trước sự đe doạ của đại dịch gì?
Dịch AIDS khủng khiếp chưa tìm được giải pháp
Cuối thế kỷ XX
AIDS
Ôn dịch thuốc lá
Đe doạ sức khoẻ và tính mạng con người
Thông tin chủ đề văn bản -> Ôn dịch thuốc lá đang đe doạ tính mạng con người còn đáng sợ hơn cả AIDS
Tác giả dẫn nạn dịch AIDS để nhằm mục đích gì?
Em có nhận xét gì về cách lập luận nêu vấn đề của tác giả?
->Trình bày ý từ xa đến gần, mức độ tăng tiến, sử dụng phép so sánh kết hợp sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế (ôn dịch, dịch hạch, thổ tả, AIDS)
->Tác giả dựa vào kết luận của hàng vạn công trình nghiên cứu-khẳng định tầm quan trọng và tính chất nghiêm trọng của vấn đề.
+=> Cách nêu vấn đề có sức thuyết phục
3. Tác hại của thuốc lá
Vì sao tác giả dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc trước khi phân tích tác hại của thuốc lá?
Tác giả mượn lời nói của Trần Hưng Đạo nhằm gây ấn tượng mạnh, làm nổi bật vấn đề chống thuốc lá như chống giặc ngoại xâm.
Dâu ví như sức khoẻ con người
Tằm ví như khói thuốc lá
=>Tằm ăn lá tới đâu biết tới đó còn khói thuốc lá người hút không thể thấy ngay tác hại của nó mà còn thấy sảng khoái nhả khói..Hình ảnh cụ thể -> Khói thuốc lá cũng là một loại giặc
3-Tác hại của khói thuốc lá
*Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc như
+chất hắc ín
+chất ô-xit cac-bon;
+chất ni-co-tin.
Vì sao khói thuốc lá lại có hại như vây?
a. Tác hại đối với người hút
*Thuốc lá đã ảnh hưởng tới sức khoẻ con người như thế nào?
*Tác hại về các phương diện:
+ về sức khoẻ :
Khói thuốc lá có thể gây các bệnh nguy hiểm
+viêm phế quản
+ hồng cầu bị phá hoại
+ ung thư phổi, ung thư vòm họng
+ bệnh tim mạch
Khói thuốc lá có thể gây các bệnh nguy hiểm( tác hại về sức khoẻ
+viêm phế quản
+ hồng cầu bị phá hoại
+ ung thư phổi, ung thư vòm họng
+ bệnh tim mạch
Chỉ riêng bệnh viêm phế quản của hàng triệu người cũng đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động" (tác hại về kinh tế)



Khói thuốc lá còn gây tác hại về các mặt khác nữa đó là những tác hại gì ?
"chỉ riêng bệnh viêm phế quản của hàng triệu người cũng đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động" (tác hại về kinh tế)
Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc lá cũng bị nhiễm độc, cũng bị đau tim, viêm phế quản, cũng bị ung thư" (tác hại về sức khoẻ cộng đồng)
Ngu?i hút thu?c lá ng?i c?nh những người mang thai -> thai nhi dễ bị nhiễm độc tố từ khói thuốc lá rồi mẹ sẽ đẻ non, con sinh ra dễ suy yếu .Do đó hút thuốc cạnh một người đàn bà có thai là một tội ác( tác haị cả đến tương lai xã hội)
ung thư vòm họng
ung thu mi?ng
Ung thư vú
Thai chết lưu
Tổng quan bệnh tật do thuốc lá
b-Tác hại của khói thuốc lá với những người xung quanh
Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc lá cũng bị nhiễm độc, cũng bị đau tim, viêm phế quản, cũng bị ung thư" (tác hại về sức khoẻ cộng đồng)
Ngu?i hút thu?c lá ng?i c?nh những người mang thai -> thai nhi dễ bị nhiễm độc tố từ khói thuốc lá rồi mẹ sẽ đẻ non, con sinh ra dễ suy yếu .Do đó hút thuốc cạnh một người đàn bà có thai là một tội ác( tác haị cả đến tương lai xã hội)
Hút thuốc lá nêu gương xấu cho trẻ em, dẫn trẻ vào con đường trộm cắp, phạm pháp( tác hại về lối sống, đạo đức)
. "đối với một thiếu niên Việt Nam muốn có 15000 đồng mua một bao 555 - vì đã hút thuốc là phải sang- chỉ có một cách là trộm cắp. Trộm một lần, quen tay. Từ điếu thuốc sang cốc bia rồi đến ma tuý, con đường phạm pháp thực ra đã mở đầu với điếu thuốc. Người lớn hút thuốc trước mặt trẻ em, lấy điếu thuốc làm một cử chỉ cho biểu tượng quý trọng, chính là đã đẩy con em vào con đường phạm pháp"
b. Tác hại đối với nhưng người xung quanh
"Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc lá cũng bị nhiễm độc, cũng bị đau tim, viêm phế quản, cũng bị ung thư" (tác hại về sức khoẻ cộng đồng)
... "chỉ riêng bệnh viêm phế quản của hàng triệu người cũng đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động" (tác hại về kinh tế)
?
Hút thuốc lá có hại đối với cộng đồng xã hội như thế nào?
... "chỉ riêng bệnh viêm phế quản của hàng triệu người cũng đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động" (tác hại về kinh tế)
*Hút thuốc lá đã ảnh hưởng như thế nào đến đạo đức lối sống?
Người lớn hút->gương xấu cho trẻ em
Trẻ em hút->trộm cắp, phạm pháp
=> Đạo đức suy thoáí, lối sống đồi bại
Tác giả dẫn lời: "Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!" nhằm phê phán thái độ gì?
=>Phê phán thái độ vô trách nhiệm của người hút thuốc lá đối với gia đình, cộng đồng và xã hội . Dồng thời bác bỏ luận điệu sai lầm của người hút thuốc lá.
**B»ng chøng x¸c thùc, lËp luËn chÆt chÏ,c¨n cø khoa häc vµ c¶ t×nh c¶m nhiÖt thµnh, s«I næi => ThuyÕt phôc mäi ng­êi hiÓu: thuèc l¸ huû ho¹i søc khoÎ ng­êi hót vµ ¶nh h­­ëng nhiÒu mÆt tíi céng ®ång
Em có nhận xét gì về cách trình bày vấn đề của tác giả?
4. Kiến nghị chống thuốc lá
=>Tác giả nêu các biện pháp chống thuốc lá ở các nước phát triển nhằm mục đích so sánh-> tính cấp bách của vấnđề khiến Việt Nam phải suy nghĩ -> * Với Việt Nam :phải kiên quyết chống nạn ôn dịch, thuốc lá.
=> Kêu gọi mọi người chống lại tệ hút thuốc lá
*Nêu bi?n pháp ch?ng thu?c lá ? các nu?c phát tri?n:
Cấm hút thuốc lá nơi công cộng, phạt nặng người vi phạm
Sử dụng nhiều khẩu hiệu, tài liệu chống thuốc lá
Cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí và các phuong ti?n thông tin d?i chúng
=> Chống thuốc lá là chiến dịch có quy mô lớn
=> Các biện pháp ngăn ngừa kiên quyết
Tác giả nêu các biện pháp chống thuốc lá ở các nước phát triển để nhằm mục đích gì?
TL:Ngoài những biện pháp chống thuốc lá như trên, em có đề xuất biện pháp gì khác?
Cấm bán thuốc lá cho trẻ vị thành niên
Cấm hình thức khuyến mại thuốc lá dùng thử
Cấm sử dụng từ ngữ đánh lừa người tiêu dùng như (nhẹ, êm, nồng độ hắc ín thấp) .
Em hãy nêu thái độ của tác giả khi viết những dòng cuối văn bản?
Cổ vũ hết mình cho chiến dịch và tin tưởng, hy vọng chiến dịch sẽ giành thắng lợi.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
Nghệ thuật của văn bản thể hiện ở phương diện nào?
Ngôn ngữ hiện đại, độc đáo
Kết hợp nhuần nhuyễn giữa nghị luận và thuyết minh
Kết hợp hài hoà giữa tư duy khoa học và tư duy hình tượng
2. Nội dung
Nội dung cơ bản của bài học là gì?
Tệ nghiện thuốc lá là ôn dịch nguy hiểm, huỷ hoại sức khoẻ người hút và cộng đồng xung quanh, gặm nhấm lối sống đạo đức con người muốn chống lại cần có quyết tâm và hành động lâu dài.
IV. Luyện tập
Bài tập củng cố; bài tập nhóm
Tìm các hình ảnh so sánh trong văn bản "Ôn dịch, thuốc lá", nêu tác dụng c?a biện pháp so sánh ấy?
Tệ nghiện thuốc lá với ôn dịch
Ôn dịch thuốc lá với đại dịch AIDS
Khói thuốc lá như một thứ giặc vô hình gặm n h?m, huỷ hoại sức khoẻ con người
Tỷ lệ hút thuốc lá của người Việt Nam ngang với Châu Âu
Đáp án
Tác dụng: Thuyết minh tác hại của thuốc lá diễn ra trên nhiều phương diện.
Dặn dò
- Làm bài tập 1,2 ;đọc thêm
Vẽ sơ đồ trình tự lập luận của văn bản
Nắm vững nội dung và nghệ thuật bài học
Chuẩn bị bài mới: Bài toán dân số
Vẽ tranh cổ động với chủ đề "Em chống thuốc lá"
?
Trong khói thuốc lá có gì?
Trong khói thuốc lá có hơn 4.000 chất đã được định dạng, trong đó có 40 chất gây ung thư, có oxit carbon monoxide làm thiếu oxy và có nicotin gây nghiện.
Cũng như Heroine, cocaine và rượu, nicotine làm người là cứ phải tìm thuốc để hút. Hút thuốc lá là dạng nghiện phổ biến nhất hiện nay trên thế giới.
Khi nói đến các bệnh gây ra do thuốc lá bà con ta thường chỉ nghĩ đến các bệnh có liên quan trực tiếp đến đường hô hấp như viêm họng, viêm phế quản mãn hay ung thư phổi. Nhưng trên thực tế, những chất độc từ khói thuốc lá đã thâm nhập khắp nơi trong cơ thể, gây ra bệnh lý gần như ở tất cả cơ quan trong cơ thể người.
?
Hiện thuốc lá là nguyên nhân gây ra khoảng 40.000 ca tử vong mỗi năm ở Việt Nam. WHO dự báo với tỷ lệ hút thuốc hiện nay, ước tính khoảng 10% dân số sẽ chết vì thuốc lá. Số tiền tiêu phí vào mặt hàng độc hại này mỗi năm là hơn 8.000 tỷ đồng, tương đương 200.000 chiếc xe máy Drim hoặc 1,6 triệu tấn gạo, với số gạo này đủ nuôi hơn 1/8 dân số trong vòng 1 năm.
Trên quy mô toàn cầu, thuốc lá được WHO xếp vào hàng thứ 4 trong số 10 nguy cơ hàng đầu đe dọa sức khỏe, với khoảng 4,9 triệu ca tử vong mỗi năm. Nếu không có biện pháp can thiệp, con số này có thể lên đến 10 triệu vào năm 2030; trong đó 70% số thiệt hại sẽ thuộc về các nước đang phát triển.
?
Bài học kết thúc
,
chúc các thầy cô

và các em

mạnh khoẻ,

thành công
trong cuộc sống.

Xin chân thành cảm ơn !