Bài 12. Ôn dịch, thuốc lá

TRƯỜNG THCS CƯƠNG SƠN
CHÀO MỪNG
Qúy thầy cô về dự giờ, thăm lớp !
Giáo viên thực hiện: Nông Thị Hiền.
Kiểm tra bài cũ
Thông điệp mà văn bản "Thông tin ngày Trái Đất năm 2000" muốn gửi đến chúng ta là gì?
Em đã có suy nghĩ và hành động như thế nào sau khi tìm hiểu văn bản trên?
Thông điệp mà văn bản “ Thông tin về Ngày Trái đất năm 2000” muốn gửi đến chúng ta là gì ?
Em đã thực hiện những hành động gì sau khi tìm hiểu văn bản ấy ?
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
I. Đọc, hiểu chú thích
1. Tác giả - Tác phẩm:
- Bác sĩ, nhà khoa học nổi tiếng, ông là người dịch “Truyện Kiều” sang tiếng Pháp và được đánh giá là bản dịch hay nhất.
- Ông được tặng giải thưởng nhà nước cho quyển “ Việt Nam - một thiên lịch sử”.
Tác giả : Nguyễn Khắc Viện
( 1913 – 1997 )
I. Đọc, hiểu chú thích.
1. Tác giả - Tác phẩm
- Tác giả
- Tác phẩm
Văn bản này được trích từ tác phẩm nào ?
+ Trích:
Trong “Từ thuốc lá tới ma tuý - Bệnh nghiện”.
+ Kiểu văn bản:
Văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết.
Văn bản trên thuộc kiểu loại ăn bản nào ?
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
I. Đọc, tìm hiểu chú thích.
1. Tác giả - Tác phẩm:
2. Đọc văn bản
3. Từ khó:
- Vi trùng:
Vi khuẩn gây bệnh.
- Ni – cô - tin:
Chất độc trong thuốc lá, thuốc lào, có tác dụng gây nghiện.
- Vi phạm:
Làm trái quy định
Em hãy cho biết nghĩa của các từ ngữ sau:
Vi trùng; Ni – cô – tin; Vi phạm
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
I. Đọc, tìm hiểu chú thích.
1.Tác giả - Tác phẩm:
2. Đọc văn bản
4. Bố cục:
Văn bản có thể được chia làm mấy phần ? Em hãy nêu rõ giới hạn và nội dung của từng phần ?
3 phần.
Từ đầu đến “Còn nặng hơn cả AIDS”
( Cảnh báo về “ôn dịch, thuốc lá” )
Phần 2:
Tiếp theo đến “ Con đường phạm pháp”
Phần 3:
Phần còn lại
( Tác hại của thuốc lá )
( Kiến nghị chống thuốc lá )
Phần 1:
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
3. Từ khó
Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề:
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
“Ôn dịch”:
+ Bệnh lan truyền
+ Tiếng chửi rủa
Dấu phẩy:
+ Đặt ở giữa hai từ để ngắt giọng
+ Nhấn mạnh sắc thái biểu cảm; Bộc thái độ vừa căm tức, vừa ghê sợ.
“Thuốc lá”:
Bệnh nghiện thuốc lá.
“Ôn dịch, thuốc lá”
Thuốc lá! Mày là đồ ôn dịch!
I. Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
1. Cảnh báo về “ôn dịch, thuốc lá”.
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
+ Dịch hạch, dịch thổ tả nhưng đã được loại trừ.
+ Dịch AIDS chưa tìm được giải pháp.
Loài người đã trải qua những đại dịch nào ?
I. Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
1. Cảnh báo về “ôn dịch, thuốc lá”.
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
+ Dịch hạch, dịch thổ tả nhưng đã được loại trừ.
+ Dịch AIDS chưa tìm được giải pháp.
Tác giả dẫn đại dịch AIDS ra để làm gì ?
- Dịch thuốc lá: Là ôn dịch đe doạ sức khoẻ, tính mạng của con người hơn cả AIDS.
I. Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
- Dịch thuốc lá: Là ôn dịch đe doạ sức khoẻ, tính mạng của con người hơn cả AIDS.
Em có nhận xét gì về các biện pháp nghệ thuật ở phần 1 ? Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó đối với đoạn văn ?
- Lập ý từ xa đến gần theo mức độ mức tăng dần; so sánh; dùng các thuật ngữ thông dụng của ngành y tế.
1. Nêu vấn đề về ôn dịch thuốc lá.
Nhấn mạnh hiểm hoạ to lớn của thuốc lá.
Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
Tác giả trích dẫn lời nói của Trần Hưng Đạo: “ Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu” để làm gì ?
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
Cảnh báo về ôn dịch thuốc lá.
Tác hại của thuốc lá
Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
Cảnh báo về “ôn dịch, thuốc lá”.
Tác hại của thuốc lá.
Vì sao hút thuốc lá lại có hại ?
+ Khói thuốc lá có nhiều chất độc như: Chất hắc ín, chất ô – xít – các – bon, chất ni – cô – tin…
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
Cảnh báo về dịch thuốc lá.
Tác hại của thuốc lá.
+ Khói thuốc lá có nhiều chất độc như: Chất hắc ín, chất ô – xít – các – bon, chất ni – cô – tin…
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
Ai sẽ là người đầu tiên phải chịu ảnh hưởng từ tác hại của thuốc lá ?
Tác hại đối với người hút.

Đọc, hiể chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
Cảnh báo về dịch thuốc lá.
Tác hại của thuốc lá.
Trước tiên thuốc lá sẽ làm ảnh hưởng đến lĩnh vực nào của người hút ? Những dẫn chứng nào trong đoạn văn chứng minh điều đó ?
+ Viêm phế quản
+ Hồng cầu bị phá huỷ
+ Ung thư phổi, ung thư vòm họng
+ Bệnh tim mạch …
Tác hại đối với người hút.

* Về sức khỏe
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
Hồng cầu bị phá huỷ -> Xuất huyết não.
Ung thư vòm họng
Chất Ni-cô-tin : làm co thắt động mạch,
gây nhồi máu cơ tim
Tổng bệnh tật do thuốc lá
TỔNG THỂ NHỮNG BỆNH THUỐC LÁ GÂY RA ĐỐI VỚI CON NGƯỜI
Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
Cảnh báo về dịch thuốc lá.
Tác hại của thuốc lá.
+ Viêm phế quản
+ Hồng cầu bị phá huỷ
+ Ung thư phổi, ung thư vòm họng
+ Bệnh tim mạch …
Tác hại đối với người hút.

Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào để thuyết minh về tác hại của thuốc lá ? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó ?
Liệt kê.
=> Nhấn mạnh tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ của người hút.
* Về sức khỏe
Đọc, hiểu chú thích .
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
Cảnh báo về dịch thuốc lá.
Tác hại của thuốc lá.
Tác hại đối với người hút.
* Ảnh hưởng đến sức khỏe.

Ngoài tác hại đối với sức khỏe, hút thuốc lá còn làm ảnh hưởng đến lĩnh vực nào của người hút ? Tìm những chi tiết trong đoạn 2 nói lên điều đó?
* Ảnh hưởng đến lối sống đạo đức.
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
Hút thuốc ->
Ma tuý ->
Phạm pháp.
“…đối với thiếu niên Việt Nam, muốn có 15000 đồng mua một bao 555 – vì đã hút thì phải hút thuốc sang - chỉ có một cách là trộm cắp. Trộm một lần, quen tay. Từ điếu thuốc sang cốc bia rồi đến ma tuý, con đường phạm pháp thực ra đã mở đầu với điếu thuốc.”
Đọc, hiểu chú thích .
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
Tác hại của thuốc lá.
Tác hại đối với người hút.
b. Tác hại đối với cộng đồng.

Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
Vì sao tác giả đặt giả định “ có người bảo: Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!” trước khi nêu lên những tác hại về phương diện của thuốc lá ?
( Cho thấy thái độ vô trách nhiệm của người hút đối với cộng đồng và phê phán, bác bỏ quan điểm sai lầm của người hút thuốc lá ).
Đọc, hiểu chú thích .
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
Tác hại của thuốc lá.
Tác hại đối với người hút.
b. Tác hại đối với cộng đồng.

Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
Tác giả đã lập luận như thế nào để bác bỏ quan điểm vô trác nhiệm đối với cộng đồng của người hút ?
+…” Chỉ riêng bệnh viêm phế quản của hàng triệu người cũng đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động”
+ “ Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc lá cũng bị nhiễm độc, cũng đau tim mạch, viêm phế quản, cũng bị ung thư”
* Tác hại tới kinh tế.
* Tác hại tới sức khoẻ cộng đồng.
- Bệnh tim mạch, viêm phế quản, các bệnh ung thư…
- Đầu độc con em …
Đưa ra các dẫn chứng:
Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
Cảnh báo về dịch thuốc lá.
Tác hại của thuốc lá.
Tác hại đối với người hút.
Tác hại đối với cộng đồng xã hội

* Tác hại về sức khoẻ cộng đồng.
- Bệnh tim mạch, viêm phế quản, các bệnh ung thư…
* Tác hại về kinh tế.
Hút thuốc lá cạnh những người mang thai
- Người mẹ mang thai hít phải khói thuốc lá có thể sẽ bị suy yếu thai nhi, đẻ non …
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
Tác giả bầy tỏ sự căm tức nhất với hành vi hút thuốc lá bên cạnh ai ? Vì sao ?
- Đầu độc con em …
Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
Cảnh báo về dịch thuốc lá.
Tác hại của thuốc lá.
Tác hại đối với người hút.
Tác hại đối với cộng đồng xã hội

* Tác hại về sức khoẻ cộng đồng.
- Hít phải khói thuốc lá : Bệnh tim mạch, viêm phế quản, các bệnh ung thư…
- Người mẹ mang thai hít phải khói thuốc lá có thể sẽ bị suy yếu thai nhi, đẻ non …
Hãy tìm lời đánh giá của tác giả về hành vi hút thuốc lá bên cạnh một người đàn bà có thai ?
“ Hút thuốc lá cạnh một người đàn bà có thai quả là một tội ác”.
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
* Tác hại về kinh tế.
Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
*. Tìm hiểu về nhan đề “Ôn dich, thuốc lá”
Cảnh báo về dịch thuốc lá.
Tác hại của thuốc lá.
Em có nhận xét gì về nghệ thuật mà tác giả sử dụng ở phần 2 ? Tác dụng của những biện pháp nghệ thuật đó trong đoạn văn ?
So sánh, liệt kê; Lâp luận chặt chẽ, thuyết phục; Dẫn chứng khoa học, chính xác.
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
=> Hủy hoại sức khỏe, nhân cách con người .
Đọc, hiểu chú thích
II. Đọc, hiểu văn bản.
Cảnh báo về dịch thuốc lá.
Tác hại của thuốc lá.
Kiến nghị chống thuốc lá.
Trước khi đưa ra lời kiến nghị, tác giả đã nêu ra tình trạng về hút thuốc lá và bệnh tật ở những nước nào ?
- Ở các nước phát triển và ở Việt Nam.
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
CÂU HỎI THẢO LUẬN
So sánh việc hút thuốc lá ở các nước phát triển với Việt Nam trên 3 phương diện sau: Chi phí, chính sách,Các loại bệnh tật.
Phương diện so sánh
Việt Nam
Các nước phát triển
Chi phí
Chính sách
Bệnh tật
Quá lớn
Nhỏ
Thả nổi
Phạt nặng người hút thuốc lá, Cấm quảng cáo…
Thanh toán, hạn chế được
Ta chưa chữa được lại thêm thuốc lá.
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
-> Hạn chế hút thuốc lá.
3. Kiến nghị chống thuốc lá.
Phương diện so sánh
Việt Nam
Các nước phát triển
Chi phí
Chính sách
Bệnh tật
Quá lớn
Nhỏ
Thả nổi
Thanh toán, hạn chế được.
Ta chưa chữa được lại thêm thuốc lá.
Qua việc so sánh trên đã cho thấy việc hút thuốc lá ở Việt Nam và ở các nước phát triển khác nhau như thế nào ?
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
Phạt nặng người hút thuốc lá, Cấm quảng cáo…
-> Hạn chế hút thuốc lá.
3. Kiến nghị chống thuốc lá.
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
Phương diện so sánh
Việt Nam
Các nước phát triển
Chi phí
Chính sách
Bệnh tật
Quá lớn
Nhỏ
Thả nổi
Thanh toán, hạn chế được.
Ta chưa chữa được lại thêm thuốc lá.
Phạt nặng người hút thuốc lá, Cấm quảng cáo…
-> Hạn chế hút thuốc lá.
- Ở các nước phát triển:
Số người hút thuốc lá giảm hẳn.
- Ở Việt Nam:
Nghèo, nhiều bệnh tật, nhiễm ôn dịch thuốc lá.
So sánh.
=> Chống nạn hút thuốc lá vấn đề cấp bách
3. Kiến nghị chống thuốc lá.
-> lời kêu gọi:
“ Mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn dịch này.”
PHÒNG CHỐNG THUỐC LÁ
Đọc, hiểu chú thích.
Đọc, hiểu văn bản.
Tổng kết.
1. Nghệ thuật.
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
B. Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng chính xác, khoa học.
A. So sánh độc đáo, thuyết phục.
C. Kết hợp nhuần nhuyễn giữa lập luận và thuyết minh.
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Em hãy chọn đáp án đúng nhất về nghệ thuật được sử dụng trong văn bản?
Cả A, B, C đều đúng.
D
Đọc, hiểu chú thích.
Đọc, hiểu văn bản.
Tổng kết.
Nghệ thuật.
Nội dung.
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Ý nào không nhằm nói lên nội dung chính của văn bản ?
Thuốc lá là một ôn dịch gây tác hại nghiêm trọng đến sức khoẻ, lối sống của
cá nhân và cộng đồng.
B. Chúng ta cần quyết tâm chống lại nạn dịch này.
Nghiện thuốc lá chỉ là một tệ nạn nhỏ trong cuộc sống, không đáng lưu tâm.
C
Thuốc lá là một ôn dịch gây tác hại nghiêm trọng đến sức khoẻ, lối sống của
cá nhân và cộng đồng.
B. Chúng ta cần quyết tâm chống lại nạn dịch này.
Nghiện thuốc lá chỉ là một tệ nạn nhỏ trong cuộc sống, không đáng lưu tâm.
C
ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nhan đề: “ÔN DỊCH, THUỐC LÁ”
Cảnh báo về “ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ
ĐỐI VỚI NGƯỜI HÚT
SỨC KHỎE
LỐI SỐNG ĐẠO ĐỨC
ĐỐI VỚI CỘNG ĐỒNG
KINH TẾ
SỨC KHOẺ

KIẾN NGHỊ CHỐNG THUỐC LÁ
Đọc, hiểu chú thích.
Đọc, hiểu văn bản.
Tổng kết.
Luyện tập
Nếu bạn bè, người thân hút thuốc lá, em sẽ nói gì với họ ?
Tiết 45. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
SỐ LIỆU
Theo tổ chức y tế thế giới ( WHO )cứ 10 giây lại có một người chết vì thuốc lá. Trong khói thuốc lá có 60 chất độc hại, trong đó có 43 chất gây ung thư. Mỗi năm thế giới có 10 triệu người chết vì thuốc lá. Thiệt hại khoảng 200 tỷ USD.
Trung Quốc: 2.500 triệu điếu / ngày.
Mỹ: 508 triệu điếu / ngày.
Nhật Bản: 321 triệu điếu / ngày.
* Mỗi năm Việt Nam có khoảng 40.000 trường hợp người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Thuốc lá còn gây những tổn thất nặng về kinh tế cho từng gia đình và xã hội, với tổng thiệt hại ước tính 8.213 đồng / năm.