Bài 12. Ôn dịch, thuốc lá

Kiểm tra bài cũ:
Hãy nêu một số giải pháp hạn chế sử dụng bao bì ni lông?
Tình trạng hút thuốc lá hiện nay
Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông: Giặt, phơi khô dùng lại
Không lạm dụng, không sử dụng bao bì ni lông khi không cần thiết
- Thay thế bằng giấy, lá nhất là khi gói thực phẩm.
- Tuyên truyền cho mọi người biết về tác hại của bao bì ni lông.
Tiết 45
ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
Nguyễn Khắc Viện
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
1.Đọc
2. Tác giả - Tác phẩm
Nguyễn Khắc Viện
(1913-1997) quê ở tỉnh Hà Tĩnh, ông là một trí thức Tây học, đỗ bác sĩ tại Pháp, là nhà hoạt động văn hoá xã hội nổi tiếng ở nước ta
- Năm 2000, ông được truy tặng giải thưởng nhà nước cho quyển “Việt Nam - Một thiên lịch sử”
- Văn bản “Ôn dịch, thuốc lá” trích trong “ Từ thuốc lá đến ma túy - bệnh nghiện”
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
1.Đọc
2. Tác giả - Tác phẩm
- Từ khó:
Ôn dịch : chỉ chung các loại bệnh
nguy hiểm, lây lan rộng làm chết
người hàng loạt trong một thời
gian nhất định.
Nhan đề: mang tính biểu tượng:
Thuốc lá cũng là một loại
ôn dịch nguy hiểm.
Thái độ: Nguyền rủa, tẩy chay
thuốc lá
- Đại ý:
- Nhan đề:
Thuốc lá một thứ ôn dịch dễ lây lan, khó
bài trừ, có tác hại ghê gớm với con người.
Cần phải ngăn ngừa chống lại nạn ôn dịch
này
Dấu phẩy có tác dụng :
Tạo nên ngữ điệu gợi một tình
huống nguy cấp, phải báo động,
gây ấn tượng mạnh cho mọi
người
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
1.Đọc
2. Tác giả - Tác phẩm
- Từ khó:
- Đại ý:
- Nhan đề:
3.Kiểu văn bản v� phuong th?c bi?u d?t
KiÓu v¨n b¶n : vb nghÞ luËn
mang tÝnh nhật dụng
Phương thức biểu đạt : Thuyết minh về một vấn đề khoa học - xã hội: Tác hại của thuốc lá để bạn đọc nhận thức và biết cách đề phòng thuốc lá.
4. Bố cục:
3 phần
Phần 1 “Dịch hạch…AIDS”:Thông báo về nạn dịch thuốc lá
Phần 2 “Ngày trước…phạm pháp”: Tác hại của thuốc lá
Phần 3 “Ngày nay …ôn dịch này”: Lời kêu gọi chống thuốc lá
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
Có những ôn dịch mới xuất hiện vào cuối thế kỉ này, đặc biệt là nạn AIDS và ôn dịch thuốc lá
Ôn dịch thuốc lá đang đe doạ sức khoẻ và tính mạng loài người
- So sánh
Sử dụng các từ thông dụng
của ngành ytế
Dịch hạch, thổ tả làm hàng vạn, hàng triệu
người chết nhưng hầu như đã diệt trừ được
AIDS đang là nỗi lo âu của thế giới vì chưa
tìm ra giải pháp
Ôn dịch thuốc lá đang đe doạ sức khoẻ và
tính mạng loài người còn hơn cả AIDS
=> Nhấn mạnh hiểm hoạ to lớn của đại dịch thuốc lá.
- Cách giới thiệu ngắn gọn
gây bất ngờ, hấp dẫn
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
2. Tác hại của thuốc lá :
"Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng
sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu".
( Dẫn lời của Trần Hưng Đạo)
- Tác giả ngầm so sánh thuốc lá tấn
công con người như một thứ giặc.
Nhấn mạnh tác hại của thuốc lá
đối với sức khoẻ con người
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
2. Tác hại của thuốc lá :
a. Với cá nhân người hút thuốc lá
Khói thuốc lá chứa hơn 4000 chất hóa học. Trong đó, một số chất khi thấm vào cơ th?
- Th?m v�o m�u ? H?ng c?u khơng ti?p c?n ơ-xy ? S?c kho? gi?m s�t.
L�m t� li?t lơng mao ? bụi, vi khuẩn
tích tụ ? ho hen ? viêm phế quản.
Th?m vào tế bào ? ung thư : họng, phổi.
L�m d?ng m?ch co th?t l?i? Huy?t �p cao, t?c d?ng m?ch, nh?i m�u co tim
Ô- xít các-bon
Hắc ín
Ni- cụ- tin

Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
2. Tác hại của thuốc lá :
a. Với cá nhân người hút thuốc lá

Chất nicôtin đóng lại trong phổi
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
2. Tác hại của thuốc lá :
a. Với cá nhân người hút thuốc lá
- Thuyết minh, liệt kê
- Thuyết minh bằng những
dãn chứng khoa học chân thực, có số liệu cụ thể lập luận chặt chẽ

Đến bệnh biện K: trên 80% ung thư vòm họng
và ung thư phổi là do hút thuốc lá
Một bệnh nhân bị tắc động mạch chân…rồi
phải cắt dần từng ngón chân đến cả bàn chân .
Những người 40 - 50 tuổi đã chết đột xuất vì
nhồi máu cơ tim
- Những khối ung thư ghê tởm
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
2. Tác hại của thuốc lá :
a. Với cá nhân người hút thuốc lá

Ung thư phổi
Vòm họng
Xuất huyết não
Ung thư vòm họng
Ung thư phổi
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
2. Tác hại của thuốc lá :

b. Với cộng đồng
Mất nhiều ngày công lao động và làm tổn hao sức khoẻ
cộng đồng vì bệnh viêm phế quản
Những người ở gần, làm việc cùng với người hút thuốc lá cũng bị
nhiễm độc do hít phải khói thuốc lá, cũng mắc bệnh như vậy.
- Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi.
Bà mẹ mang thai bị nhiễm độc do hít phải
khói thuốc lá => đẻ non, sinh yếu
Hút thuốc lá cạnh bà mẹ mang thai là tội ác
Bố, anh, chú, bác hút thuốc lá
đầu độc con em, nêu gương xấu
Lời nói của những kẻ vô trách nhiệm, thiếu ý thức, chây ỳ
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
2. Tác hại của thuốc lá :

b. Với cộng đồng
Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc lá ở
nước ta ngang với các thành phố Âu Mĩ
Để có tiền hút thuốc lá sang thanh thiếu
niên ta sinh trộm cắp
- Từ nghiện thuốc lá có thể dẫn đến
nghiện ma tuý.
- 1 Đô la mua 1 bao 555 ở Mĩ
- 15000đ mua 1 bao 555 ở Việt Nam
Nạn đua đòi hút thuốc lá đánh vào
túi tiền ít ỏi của người Việt Nam
làm nẩy sinh các tệ nạn khác

So sánh chính xác, phân tích lập
luận chặt chẽ đày sức thuyết phục
- Là một thứ độc hại ghê gớm đối với cá nhân người hút và cộng đồng
- Có thể huỷ hoại nhân cách tuổi trẻ
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
2. Tác hại của thuốc lá :

*Thiệt hại về kinh tế
Mỗi năm 1 người hút thuốc ở Việt Nam chi 700.000đ cho thuốc lá. Với 12 tr người hút tốn 8.200 tỉ đồng. Số tiền đó đủ mua lương thực nuôi sống 10,6 tr người. Một khảo sát gần đây cho biết chi phí thuốc lá ở nước ta cao gấp 3,6 lÇn phÝ tæn häc hµnh, gÊp 2,5 lÇn chi cho quÇn ¸o, gÊp 2 lÇn chi cho kh¸m bÖnh.

( Thanh Nhàn Theo http // w .VNn.VN)
b. Với cộng đồng
a. Với cá nhân người hút thuốc lá
*Thuốc lá bạn đồng hành của bệnh tật
Mỗi ngày bạn ở trong phòng với
người hút thuốc lá 1 giờ, nguy cơ
mắc ung thư phổi của bạn sẽ
cao gấp 100 lần so với những người
sống 20 năm trong một toà nhà
chứa thạch tín (a-sen). Mỗi năm
thế giớ có 5 tr người chết vì thuốc
lá, nhiều hơn số tai nạn, bị lao và
AIDS cộng lại. Nếu không có biện
pháp ngăn chặn sau 25 năm nữa
con số này sẽ là 10 tr ca. trong số
đó thuộc các nước đang phát triển

(Theo http // wwwVNn,VN)
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
II. Đọc và tìm hiểu nội dung

Chiến dịch chống hút thuốc lá
Là các hoạt động khẩn
Trương thống nhất rộng
khắp nhằm chống lại một
cách có hiệu quả ôn dịch
thuốc lá.
- Ở các nước phát triển
- Hình thức: cấm hút, phạt nặng
Tuyên truyền dùng khẩu hiệu, tài liệu….
Cấm quảng cáo trên báo chí, vô tuyến
- Ở châu Âu cuối thế kỉ XX có khẩu hiệu: “ một châu Âu không còn thuốc lá’’
3. Lời kêu gọi chống hút thuốc lá
Ngày 31 tháng 5: Ngày thế giới không hút thuốc lá
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
3. Lời kêu gọi chống hút thuốc lá
In nhãn cảnh báo trên bao bì thuốc lá
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
II. Đọc và tìm hiểu nội dung

3. Lời kêu gọi chống hút thuốc lá
Việt Nam : Nghèo, nhiều bệnh tật chưa thanh toán,
lại thêm ôn dịch thuốc lá
Số lượng người hút thuốc lá trong thực tế là rất nhiều
- Việc buôn bán, sản xuất, vận chuyển thuốc lá lậu còn nan giải
- Phong trào chống thuốc lá ở các cơ quan, đơn vị đang diễn ra mạnh mẽ
Nghĩ đến mà kinh! Đã đến lúc mọi
người phải đứng lên chống lại,
ngăn ngừa nạn ôn dịch này.
- Câu cảm thán, câu cầu khiến
- Bộc lộ sự ghê sợ đối với thuốc lá
- Thái độ của tất cả chúng ta
Ý nghĩa: Là hồi chuông cảnh báo, là lời kêu gọi tất cả mọi người ngăn ngừa và chống nạn hút thuốc lá.
- Là lời kêu gọi thiết tha
Ch? th? 12/2007/CT-TTg� ng�y �10/5/2007
V? VI?C TANG CU?NG C�C HO?T D?NG PHềNG, CH?NG T�C H?I C?A THU?C L�
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
3. Lời kêu gọi chống hút thuốc lá
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
3. Lời kêu gọi chống hút thuốc lá
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
Ông Đỗ Quý Doãn Thứ trưởng bộ văn hoáthông tin
di?u h�nh trên các đường phố lớn H� N?i
Ngày 31 tháng 5: Ngày thế giới không hút thuốc lá
1. Nghệ thuật:
- Lập luận chặt chẽ, căn cứ khoa học tin cậy.
- So sánh độc đáo, giàu sức thuyết phục. Biểu lộ thái độ, tình cảm trực tiếp
- Sử dụng nhuần nhuyễn các phương pháp thuyết minh.
IV. Tổng kết:
2. Nội dung:
- Thuốc lá là một ôn dịch gây tác hại nghiêm trọng đến sức khoẻ, lối sống của cá nhân và cộng đồng.
- Chúng ta cần quyết tâm chống lại nạn dịch này.
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
1.Thông báo về nạn dịch thuốc lá
3. Lời kêu gọi chống hút thuốc lá
2. Tác hại của thuốc lá :
IV. Tổng kết:
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
sáng tác âm nhạc chống hút thuốc lá
Triển lãm tranh ch?ng hỳt thu?c lỏ
IV. Tổng kết:
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
V. Luyện tập.
Bài tập 1: Nếu người thân, bạn bè của em hút thuốc lá, em sẽ nói gì với họ?
Bài tập 2: Dùng năm dòng để ghi lại cảm nghĩ của em sau khi đọc bản tin của báo Sài Gòn tiếp thị trích in ở bài đọc thêm số 2.
Cách đây hai năm, chàng thanh niên Ra-pha-en đơ Rốt-sin, người được thừa hưởng một trong những gia tài kếch sù nhất thế giới, đã gục chết trên một vỉa hè ở Niu Oóc vì “chơi” bạch phiến quá liều, năm đó Ra-pha-en mới 23 tuổi.
Cái chết của chàng tỉ phú trẻ này đã làm không ít các bậc cha mẹ tỉ phú khác lo lắng: làm sao để con cái họ đừng hư đi v× số tài sản khổng lồ không do chính chúng tạo dựng.
(Báo Sài Gòn tiếp thị, số 15, 2002).
IV. Tổng kết:
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
V. Luyện tập.
III. Tổng kết:
Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I/ Đọc và tìm hiểu chung:
II. Đọc và tìm hiểu nội dung
VI. Luyện tập.
V. Củng cố,dặn dò
*Củng cố:
- Thuốc lá gây ra những tác hại gì?
- Để chống lại nạn dịch thuốc lá, cần có những biện pháp nào?
*Dặn dò:
- Điều tra, thống kê tỉ lệ người hút thuốc lá ở địa phương em.
- Nêu suy nghĩ của em về vấn đề này.
- Làm bài tập 2 SGK
- Soạn bài " Bài toán dân số"
Kính chúc thầy cô mạnh khoẻ.
Chúc các em chăm ngoan, học giỏi!