Bài 12. Ôn dịch, thuốc lá

ÔN DICH, THUỐC LÁ
TIẾT 48:
I. Tìm hiểu chung:
3. Tác giả, tác phẩm:
- Ông là người am hiểu nhiều về khoa học tự nhiên và khoa học xã hội, đặc biệt là y học. Ông là tấm gương tiêu biểu trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe con người.
- Nhiều tác phẩm của ông viết về phòng bệnh và chữa bệnh là bài học bổ ích cho mọi người.
- Văn bản “Ôn dịch, thuốc lá” trích trong bài “Từ thuốc lá đến ma tuý - Bệnh nghiện”, NXB Giáo dục, Hà Nội, 1992.
- Kiểu loại : văn bản nhật dụng thuyết minh về một vấn đề khoa học xã hội ( thuyết minh về tác hại của thuốc lá).
(1913-1997)
Tiết 48: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ - Nguyễn Khắc Viện
4. Bố cục:
3 phần
Phần 1: Từ đầu ...“còn nặng hơn cả AIDS”: Ôn dịch, thuốc lá đe dọa con người.
Phần 2: Tiếp..“con đường phạm pháp” : Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người và xã hội.
Phần 3: Đoạn còn lại: Chiến dịch chống thuốc lá của các nước và lời kêu gọi.
1. Đọc:
2. Chú thích:
I. Tìm hiểu chung:
1. Đọc:
2. Chú thích:
3. Tác giả, tác phẩm:
- Ông là người am hiểu nhiều về khoa học tự nhiên và khoa học xã hội, đặc biệt là y học. Ông là tấm gương tiêu biểu trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe con người.
- Nhiều tác phẩm của ông viết về phòng bệnh và chữa bệnh là bài học bổ ích cho mọi người.
(1913-1997)
- Văn bản “Ôn dịch, thuốc lá” trích trong bài “Từ thuốc lá đến ma tuý - Bệnh nghiện”, NXB Giáo dục, Hà Nội, 1992.
- Kiểu loại : Văn bản nhật dụng thuyết minh về một vấn đề khoa học xã hội ( thuyết minh về tác hại của thuốc lá).
Tiết 48: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ - Nguyễn Khắc Viện
II/ Tìm hiểu chi tiết:
* Ý nghĩa của tên gọi văn bản:
Ôn dịch: Chỉ 1 thứ bệnh lan truyền rộng
(có thể gây chết người hàng loạt trong một thời gian
nhất định)
- Thuốc lá: Là cách gọi tắt của tệ nghiện thuốc lá.
Dấu phẩy được sử dụng theo lối tu từ để nhấn mạnh
sắc thái b/c: vừa căm tức vừa ghê tởm.
=> Nhan đề có ý nghĩa: “Thuốc lá! Mày là đồ ôn dịch!”
Tiết 48: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ - Nguyễn Khắc Viện
1/ Ôn dịch, thuốc lá đe dọa con người:
Dịch hạch, dịch thổ tả hàng triệu người chết.
- AIDS xuất hiện.
Tê liệt sức đề kháng của con người, chưa có thuốc đặc
trị, cả thế giới lo âu.
“Ôn dịch, thuốc lá” đe dọa sức khỏe và tính mạng con
ngườicon nặng hơn cả AIDS.
- NT:
+ Phép đòn bẩy: nói dịch hạch, AIDS là để nói đến thuốc lá.
+ Lập luận từ xa đến gần.
 Nghiêm trọng.
Tiết 48: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ - Nguyễn Khắc Viện
2/ Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người và xã hội.
“ Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ
là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu”
Thuốc lá như giặc, tấn công của giặc thuốc lá là kiểu
“ tằm ăn dâu”
Phép so sánh.
giết dần giết mòn, gặm nhấm con nghiện, con nghiện
không chết ngay mà chết từ từ, không biết.
Tiết 48: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ - Nguyễn Khắc Viện
a/ Đối với sức khỏe con người:
* Bản thân người hút:
Ho hen, viêm phế quản, cao huyết áp, tắc động mạch,
tim mạch, nhồi máu cơ tim, ung thư.
- 80 % ung thư do hút thuốc lá.
- Liệt kê tăng cấp.
- Dẫn chứng xác thực, chính xác, khoa học.
 Thuyết phục.
Đau đớn, tàn phế, chết.
Tiết 48: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ - Nguyễn Khắc Viện
CHẤT HẮC ÍN
Ung thư vòm họng Ung thư miệng
XUẤT HUYẾT NÃO
THẬN DI CĂN PHỔI
Viêm tắc mãn tính vì thuốc lá
clip
SƠ ĐỒ TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ
Khói thuốc lá chứa hơn 4000 chất độc. Trong đó, có một số chất rất độc hại
Làm tê liệt lông mao → bụi, vi khuẩn tích tụ → ho hen → viêm phế quản.
Thấm vào tế bào → ung thư vòm họng, phổi…
Thấm vào máu → hồng cầu không tiếp cận ô-xy → sức khỏe giảm sút.
Làm các động mạch co thắt lại
→ Gây huyết áp cao, tắt động mạch, nhồi máu cơ tim…
Hắc ín
Ô-xít Các-bon
Ni-cô-tin
* Đối với cộng đồng:
- Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi.
 Mình làm mình chịu, không liên quan gì đến aivô trách nhiệm.
- Không, cứ hút thuốcngười khác cũng phải hít khói độc.
- Vợ con, người cùng phòng
- Thai nhi yếu ớt, đẻ non.
- Phản đề, liệt kê tăng cấp.
Đầu độc mọi đối tượng, người hút, người không hút, từ người lớn đến những sinh linh bé nhỏ, phụ nữ, trẻ em, người già… không chừa một ai.
Tác giả đau xót, rùng mình, truyền đến người đọc sự đồng cảm, xót xa…
Tiết 48: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ - Nguyễn Khắc Viện
THAI CHẾT LƯU DO MẸ HÚT THUỐC, HAY HÍT PHẢI KHÓI THUỐC
THAI CHẾT LƯU
* Đối với cộng đồng:
Khói thuốc
Đầu độc cộng đồng
Gia đình
Phụ nữ có thai
Đau tim mạch, viêm phế quản, ung thư, thai nhiễm độc, đẻ non, con yếu, là tội ác.
Tiết 48: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ - Nguyễn Khắc Viện
Cơ quan, đồng nghiệp
b/ Đối với xã hội
- Hút thuốctrộm cắp
anh hútnêu gương xấu
hút thuốcrượu bia, ma túy
người lớn hútđẩy con em vào phạm pháp.
Dẫn chứng toàn diện, xác thực, phân tích sắc bén.
Sinh trộm cắp, nghiện thứ khác, đẩy con em vào
tương lai đen tốitệ nạn XH.
Là tội ác đối với sức khỏe con người, bản thân, cộng
đồng, XH.
Tiết 48: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ - Nguyễn Khắc Viện
3/ Chiến dịch chống thuốc lá của các nước và lời kêu gọi.
- Cấm hút nơi công cộng.
- Phạt tiền
- Cấm quảng cáo.
Mục đích: Bảo vệ sức khỏe con người, bv môi trường
trong sạch.
- Đã đến lúc….
Giục giã như lời cảnh báo, cấp thiết như lời hiệu triệu.
Hướng tới tất cả mọi người chống lại giặc thuốc lá.
- Ra pháp luật bắt buộc.
- Quy định về các mức phạt
- Tuyên truyền
Tiết 48: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ - Nguyễn Khắc Viện
Tăng cường các hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá
Học sinh, sinh viên diễu hành chống thuốc lá trên đường phố Hà Nội
Triển lãm tranh tuyên truyền chống thuốc lá
NO Smoking
Ngày 31 tháng 5: Ngày thế giới không hút thuốc lá
Nghệ thuật:“ Ôn dịch, thuốc lá” là một văn bản thuyết minh
được viết bằng văn phong hiện đại, độc đáo kết hợp chặt
chẽ phương thức lập luận, lí lẽ dẫn chứng được phân tích sắc
bén qua sự liên tưởng, so sánh, liệt kê.

Nội dung: Nổi bật bộ mặt ghê tởm của tuốc lá và hậu quả
mà nó gây ranâng cao hơn nữa nhận thức của mọi người
nhất là lớp trẻ về tác hại của thuốc lá để từ đó có ý thức trách
nhiệm.Sự quan tâm lo lắngđến sk cộng đồng, đến XH,
môi trường…Giá trị nhân văn cao cả.
4/ Tổng kết:
Tác hại của thuốc lá

Chiến dịch chống thuốc lá của các nước và lời kêu gọi.
Đối với
người hút
Đối với người
cộng đồng
Đối với
xã hội
Ôn dịch, thuốc lá
Ôn dịch, thuốc lá đe dọa con người
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
* Học bài cũ:
- Nắm nội dung chính của văn bản “Ôn dịch, thuốc lá”.
Học thuộc ghi nhớ sgk/ 122. Làm bài tập 1 phần luyện tập sgk/ 122.
Đối với HS nam: Hãy viết một bản quyết tâm cụ thể xác định cho mình sẽ không bao giờ hút thuốc lá.
- Đối với HS nữ: Viết kế hoạch vận động, thuyết phục, động viên những người thân trong gia đình và hàng xóm láng giềng từ bỏ thuốc lá.
*Chuẩn bị bài mới: Câu ghép (Tiếp theo).
- Đọc kĩ các ví dụ và trả lời câu hỏi trong sgk/ 123.
- Quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu ghép.
- Tự giải quyết trước các bài tập phần luyện tập
sgk/ 124, 125.
Xin chân thành cảm ơn
4/ Tổng kết:
Ghi nhớ:
Giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khỏe và tính mạng con người. Song nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch: nó gặm nhấm sức khỏe con người nên không dễ kịp thời nhận biết, nó gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn chống lại nó, cần phải có quyết tâm cao hơn và biện pháp triệt để hơn là phòng chống ôn dịch.