Bài 12. Ôn dịch, thuốc lá

KIỂM TRA BÀI CŨ

Thông điệp mà văn bản “Thông tin ngày Trái Đất năm 2000” muốn gửi đến chúng ta là gì?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Lời kêu gọi bình thường : “Một ngày không dùng bao ni-lông” được truyền đạt bằng một hình thức rất trang trọng: Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000. Bằng cách giải thích đơn giản mà sáng tỏ, văn bản đã chỉ rõ tác hại của việc dùng bao bì ni- lông, về lợi ích của việc giảm bớt chất thải ni lông, đã gợi cho chúng ta những việc có thể làm ngay để cải thiện môi trường sống,
1/ Lời kêu gọi bình thường: “Một ngày không dùng bao ni-lông” được truyền đạt bằng một hình thức rất trang trọng: Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000. Bằng cách giải thích đơn giản mà sáng tỏ, văn bản đã chỉ rõ tác hại của việc dùng bao bì ni- lông, về lợi ích của việc giảm bớt chất thải ni lông, đã gợi cho chúng ta những việc có thể làm ngay để cải thiện môi trường sống, để bảo vệ Trái Đất, ngôi nhà chung của chúng ta.
Quan sát những hình ảnh trên và cho biết những hình ảnh đó phản ánh hiện tượng gì trong đời sống xã hội hiện nay ?
Tiết 45
Văn bản : ÔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Khắc Viện
1. Tác giả:
I. Tìm hiểu chung
- Giáo sư, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện (1913 – 1997) là người am hiểu nhiều về khoa học tự nhiên và khoa học xã hội, đặc biệt là y học. Ông là tấm gương tiêu biểu trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe con người.
- Nhiều tác phẩm của ông viết về phòng bệnh và chữa bệnh là bài học bổ ích cho mọi người.

2. Văn bản:
- Xuất xứ: trích từ bài “Từ thuốc lá đến ma túy – bệnh nghiện”.


Nêu xuất xứ của văn bản ?
Xác định kiểu văn bản và phương thức biểu đạt được sử dụng trong bài ?
3. Đọc văn bản- Từ khó:
a, Đọc: Giọng đọc kinh sợ.
b, Từ khó:
Ôn dịch:BÖnh nguy hiÓm, dÔ l©y lan nhanh chãng, lµm chÕt ng­êi hµng lo¹t trong mét thêi gian. Tõ dïng lµm tiÕng chöi rña -> gîi sù ghª tëm
4. Bố cục: 3 phần
Phần 1: Từ đầu… nặng hơn cả AIDS .
 Thông báo nạn dịch thuốc lá.

Phần 2: Tiếp theo… con đường phạm pháp.
 Tác hại của thuốc lá.

Phần 3: Phần còn lại
 Kiến nghị chống thuốc lá.
Em hãy xác định bố cục của văn bản ?
5. Phương thức biểu đạt:
- Kiểu văn bản: văn bản nhật dụng
- Phương thức biểu đạt: thuyết minh kết hợp với nghị luận.

Xác định kiểu văn bản và phương thức biểu đạt được sử dụng trong bài ?
Dấu phẩy (,):
+ Đặt giữa 2 từ để ngắt giọng,
+ Nhấn mạnh sắc thái biểu cảm, bộc lộ thái độ vừa căm tức vừa ghê sợ.
Thuốc lá! Mày là đồ ôn dịch!
“Ôn dịch, thuốc lá”
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản
Em có ấn tượng ntn về cách viết nhan đề “Ôn dịch, thuốc lá” của tác giả?
“ Ôn dịch”:
+ Bệnh lan truyền rộng
+ Tiếng chửi rủa
“thuốc lá”: cách
nói tắt của cụm từ
“ tệ nghiện thuốc lá”.
1/ Nêu vấn đề nạn dịch thuốc lá
- So sánh “Ôn dịch thuốc lá đe doạ sức khoẻ và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS.”
=> Vừa nêu, vừa chỉ ra tính chất nghiêm trọng của vấn đề -> ngắn gọn, chính xác, sử dụng phép so sánh và kết hợp sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế.
Ở phần mở đầu, tác giả đã đề cập đến những đại dịch nào? Trong đó đại dịch nào nguy hiểm nhất? Cách nêu vấn đề như vậy có tác dụng gì?
2/ Tác hại của thuốc lá



- §Ó nãi ®Õn t¸c h¹i cña thuèc l¸ ®èi víi con người vµ ®èi víi x· héi, t¸c gi¶ ®· trÝch dÉn lêi nãi nµo cña TrÇn H­ng §¹o?
- “Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu”.
-> So sánh việc thuốc lá tấn công loài người như giặc ngoại xâm đánh phá → Khói thuốc lá xâm nhập vào cơ thể con người từ từ, chắc chắn, khó mà biết được, không thể cứu chữa.
→ Tác hại ghê gớm của thuốc lá.
2/ Tác hại của thuốc lá:
a- Tác hại đối với người hút
viêm phế quản
hồng cầu bị phá hoại
ung thư phổi, ung thư vòm họng
bệnh tim mạch..


Ung thư phổi
Hoại tử do tắc động mạch vì hút thuốc lá.
Ung thư vòm họng
Ung thư miệng
Chất nicôtin đóng lại trong phổi
CHẤT HẮC – ÍN DÍNH VÀO PHỔI GÂY UNG THƯ PHỔI
Tổng quan bệnh tật do thuốc lá
Với lối sống đạo đức:
Tìm dẫn chứng trong bài để chứng tỏ rằng hút thuốc lá có ảnh hưởng xấu tới lối sống đạo đức?
- Muốn hút -> trộm cắp
- Bố hút, anh hút-> nêu gương xấu
- Người lớn hút-> con em vào đường phạm pháp
- Nghiện thuốc lá-> cốc bia-> ma tuý
Phạm tội
Là con đường ngắn nhất dẫn đến ma túy
b. Tác hại đối với cộng đồng xã hội
Tác giả đã đưa những dẫn chứng nào chứng tỏ hút thuốc lá có hại đối với cộng đồng xã hội?
"Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc lá cũng bị nhiễm độc, cũng bị đau tim, viêm phế quản, cũng bị ung thư" (tác hại về sức khoẻ cộng đồng)
... "chỉ riêng bệnh viêm phế quản của hàng triệu người cũng đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động" (tác hại về kinh tế)
Tác giả bày tỏ sự căm tức nhất khi người hút thuốc lá ngồi cạnh ai? Tại sao?
Cạnh những người mang thai vì thai nhi dễ bị nhiễm độc tố từ khói thuốc lá rồi mẹ sẽ đẻ non, con sinh ra dễ suy yếu do đó hút thuốc cạnh một người đàn bà có thai là một tội ác
THAI CHẾT LƯU
Em có nhận xét gì về cách lập luận và đưa dẫn chứng của tác giả để chứng minh tác hại của tệ nạn hút thuốc lá?
Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng cụ thể, sinh động, phân tích dựa trên cơ sở khoa học.
<=> Hót thuèc l¸ lµ mét téi ¸c ®èi víi søc khoÎ, đạo đức b¶n th©n, søc khoÎ céng ®ång vµ ®èi víi c¶ x· héi.
- Vì sao tác giả lại so sánh biện pháp bài trừ tệ nạn thuốc lá ở các nước phát triển với nước ta trước khi đưa ra kiến nghị: “Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này” ?
- Cách so sánh như vậy có tác dụng gì?
3/ Lời kêu gọi bài trừ tệ nạn thuốc lá :
“Ngày nay, đi các nước phát triển, đâu đâu cũng nổi lên chiến dịch chống hút thuốc lá…” -> ngăn ngừa hút thuốc lá quyết liệt.
“Nước ta khác với các nước châu Âu…lại ôm thêm ôn dịch thuốc lá này.” -> Tình trạng hút thuốc lá còn nhiều, chưa có chiến dịch chống hút thuốc lá mạnh mẽ.
=> Lời kêu gọi: “Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này”.
Bạn có biết
Trên thế giới : cứ 8 giây lại có một người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá . Mỗi năm, thế giới có khoảng 5 triệu người tử vong do thuốc lá gây ra, trong đó khoảng 600 nghìn người tử vong do hút thuốc lá thụ động. 
Tại Việt Nam, mỗi năm có 40.000 người tử vong do những nguyên nhân liên quan đến thuốc lá, gấp 3 lần số người chết do tai nạn giao thông. Một điều tra cho thấy trên 50% nam giới hút thuốc lá và 60% trẻ em Việt Nam độ tuổi 13-15 đã tiếp xúc với khói thuốc tại nhà.
Thảo luận bàn (2 phút)
Theo em, làm thế nào để hạn chế và tiến tới bài trừ tệ nạn nghiện thuốc lá ra khỏi đời sống xã hội ?
Đăng các hình ảnh và thông tin cảnh báo trên vỏ bao thuốc lá .
Biển báo giao thông hình điếu thuốc nổi bật trên đường phố Brazil.
Tấm biển có nội dung “Pare”, đồng nghĩa với lời kêu gọi hãy ngừng hút thuốc.
Chỉ thị 12/2007/CT-TTg  ngày  10/5/2007 về việc tăng cường các hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá
HS-SV diễu hành chống thuốc lá trên các
đường phố lớn ở Hà Nội
Triển lãm tranh tuyên truyền chống thuốc lá
NO Smoking
Ngày 31 tháng 5: Ngày thế giới không hút thuốc lá
Đ ẻ N O N
H A? C í N
T H U ế
ẻ

Biến chứng do thuốc lá ở phụ nữ có thai?

2.Tình trạng sức khoẻ của người nghiện thuốc lá?

3. Căn bệnh nguy hiểm do thuốc lá gây ra?

4. Một chất trong thuốc lá có thể gây ung thư?
O
5. Đề xuất của Quốc hội nhằm hạn chế việc sử dụng
thuốc lá?

Từ chìa khoá là điều mọi người mong muốn ?
S u? T K é M
U N G T H ư
S
K
ư
c
H
IV/ Tổng kết
1. Nghệ thuật :
- Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng sinh động, sử dụng thủ pháp so sánh để thuyết minh một cách thuyết phục.
2.Ý nghĩa :
- Với những phân tích khoa học, tác giả đã chỉ ra tác hại của việc hút thuốc lá đối với đời sống con người, từ đó phê phán và kêu gọi mọi người ngăn ngừa tệ nạn hút thuốc lá.
- Gia đình, bạn bè em có người hút thuốc lá không? Nếu có, em sẽ làm gì để khuyên họ bỏ thuốc lá?

- Bản thân em cần làm gì để không mắc vào tệ nạn nghiện thuốc lá ?