Bài 12. Ôn dịch, thuốc lá

KÍNH CHÀO
QUÝ THẦY CÔ !

GV. PHẠM CHÚC
Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Bao bì ni lông có những tác hại gì?
Câu 2: Theo em, có những cách nào để khắc phục tác hại của bao bì ni lông?
Trả lời :
+ Gây ô nhiễm môi trường.
+ Cản trở sự phát triển của động thực vật.
+ Gây xói mòn đất.
+ Làm mất vẻ đẹp cảnh quan môi trường…
Trả lời :
+ Không sử dụng khi không cần thiết.
+ Dùng giấy, lá để gói thực phẩm.
+ Tái sử dụng bao bì ni lông.
+ Tuyên truyền rộng rãi trong quần chúng nhân dân…
TIẾT 45 – VĂN BẢN

ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
(Nguyễn Khắc Viện)
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
BS.GS Nguyễn Khắc Viện (1913-1997)

Quê ở tỉnh Hà Tĩnh.
Nhà hoạt động chính trị-xã hội uy tín. Người am hiểu về nhiều lĩnh vực KHTN và KHXH, đặc biệt là y học.
Tấm gương tiêu biểu trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho mọi người.
- Năm 2000, Ông được truy tặng Giải thưởng Nhà nước cho quyển “Việt Nam- Một thiên lịch sử”.
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
BS.GS Nguyễn Khắc Viện.
2. Tác phẩm:
- Kiểu văn bản nhật dụng.
- Phương thức biểu đạt:
Thuyết minh kết hợp nghị luận.

3. Đọc văn bản, tìm hiểu từ khó:
Văn bản “Ôn dịch, thuốc lá” trích trong
“ Từ thuốc lá đến ma túy-bệnh nghiện”
a. Đọc :
b. Chú thích từ khó : SGK/ 121
1. Từ đầu → “…còn nặng hơn cả AIDS”
Thông báo về nạn dịch thuốc lá.
2. Tiếp theo → “…con đường phạm pháp”
Tác hại của thuốc lá.
3. Còn lại:
Lời kêu gọi chống thuốc lá.
4. Bố cục:3 phần
I. Tìm hiểu chung:
I. Tìm hiểu chung:
5. Ý nghĩa nhan đề :
“Ôn dịch”:
+ Bệnh lan truyền rộng.
+ Tiếng chửi rủa.
“Thuốc lá”: cách nói tắt của cụm từ
“tệ nghiện thuốc lá”.
→ Dấu phẩy đặt giữa 2 từ để ngắt giọng, bộc lộ thái độ căm tức, một lời nguyền rủa:
Thuốc lá! Đồ ôn dịch!
Tiết 45 - Văn bản ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
3. Đọc văn bản, tìm hiểu từ khó.
4. Bố cục.
5. Ý nghĩa nhan đề.
Tiết 45 - Văn bản ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Thông báo về nạn dịch thuốc lá:
Phép so sánh: ôn dịch thuốc lá… còn nặng hơn cả AIDS.
→ nhấn mạnh hiểm họa của thuốc lá.
“Ôn dịch thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS.”
→ Nhấn mạnh hiểm họa của thuốc lá.
→ Phép so sánh: “Ôn dịch thuốc lá… còn nặng hơn cả AIDS”
? Tác giả đã nhắc đến những đại dịch nào gây nguy hiểm cho con người?
Dịch hạch , thổ tả …AIDS
? Đại dịch nào nguy hiểm hơn cả mà nhân loại đang lớn tiếng báo động?
? Tác giả sử dụng nghệ thuật nào trong câu văn trên? Tác dụng.
2. Tác hại của thuốc lá:
Tiết 45 - Văn bản ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
→ Lời của Trần Hưng Đạo: “Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu”.
a Sức khỏe:
Giặc gặm nhấm: tấn công từ từ mà chắc chắn
Tằm: là khói thuốc lá
Dâu: là sức khỏe con người
→ Khói thuốc lá xâm nhập vào cơ thể con người từ từ, chắc chắn, khó mà biết được, không thể cứu chữa.
? Khi nói về tác hại của thuốc lá, tác giả dẫn lời của ai? Nội dung như thế nào?
?Tác giả ví “ giặc gặm nhấm” “tằm” và “dâu” với điều gì ?
→ Tác hại ghê gớm của thuốc lá.
?Dẫn lời của Trần Hưng Đạo, tác giả muốn nói gì?
?Vậy thuốc lá có những tác hại gì?
Sơ đồ tác hại của thuốc lá:
Khói thuốc lá chứa hơn 4000 chất độc. Trong đó, có một số chất rất độc hại.
Làm tê liệt lông mao → bụi, vi khuẩn tích tụ → ho hen → viêm phế quản.
Thấm vào tế bào → ung thư vòm họng, phổi…
- Thấm vào máu → hồng cầu không tiếp cận ô-xy → sức khỏe giảm sút.
Làm các động mạch co thắt lại
→ gây huyết áp cao, tắt động mạch, nhồi máu cơ tim…
Hắc ín
Ô-xít Các-bon
Ni-cô-tin
2. Tác hại của thuốc lá:
Tiết 45 - Văn bản ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
* Sức khỏe:
- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc như chất hắc ín; chất cac-bon ôxit; chất nicotin.
b. Tác hại của thuốc lá:
Tiết 45 - Văn bản ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
* Sức khỏe:
+ Nhẹ: ho hen, viêm phế quản...
+ Nặng: ung thư vòm họng, phổi, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim…
- Đối với những người xung quanh:
+ Mắc các bệnh như người hút.
+ Phụ nữ sinh non, trẻ suy yếu…
→ ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng.
- Đối với người hút:
? Khói thuốc lá có những tác hại trực tiếp đến người hút như thế nào ?
? Khói thuốc lá còn ảnh hưởng đến những người xung quanh như thế nào?
Tác giả dẫn lời: "Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!" nhằm phê phán thái độ gì?
Tiết 45 - Văn bản ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
b. Tác hại của thuốc lá:
* Sức khỏe:
Phê phán thái độ vô trách nhiệm của người hút thuốc lá đối với gia đình, cộng đồng và xã hội đồng thời bác bỏ luận điệu sai lầm của người hút thuốc lá.
Ngón tay bị hoại tử do tắc động mạch vì thuốc lá.
Ung thư vòm họng
Chất hắc ín bám vào màng phổi dẫn tới
bệnh ung thư phổi.
2. Tác hại của thuốc lá:
Tiết 45 - Văn bản ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
* Sức khỏe:
* Kinh tế, xã hội:
- Tốn kém, lãng phí.
- Hút thuốc → trộm cắp.
- Nghiện hút → ma túy → AIDS.
3. Lời kêu gọi:
Tất cả mọi người cần phải ngăn ngừa,
chống lại ôn dịch thuốc lá.
?Không chỉ tác hại đến sức khỏe, thuốc lá còn ảnh hưởng đến điều gì nữa?
? Về mặt xã hội, hút thuốc gây ra những tiêu cực gì ?
? Trước những tác hại của thuốc lá, tác giả đã tỏ thái độ như thế nào?
Tiết 45 - Văn bản ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
3. Lời kêu gọi:
? Các nước phát triển có những cách nào để chống lại dịch thuốc lá ?
+Cấm hút thuốc ở tất cả những nơi công cộng .
+Phạt nặng những người vi phạm.
+Đưa ra những khẩu hiệu, tài liệu chống thuốc lá.
+ Cấm quảng cáo thuốc lá trên các phương tiện thông tin đại chúng.
- Các nước phát triển chống lại dịch thuốc lá:
Một châu Âu không còn thuốc lá.
Khẩu hiệu chống thuốc lá cho những năm cuối của thế kỷ XX ở các nước phát triển là gì?
Các quảng cáo in trên bao bì?

C�c hình ?nh in tr�n bao bì thu?c l�
Biển báo giao thông hình điếu thuốc nổi bật trên đường phố Brazil.
Tấm biển có nội dung “Stop”, đồng nghĩa với lời kêu gọi hãy ngừng hút thuốc.
Vũ khí hủy diệt hàng loạt
5 triệu người chết mỗi năm

Nước ta có những cách nào để chống thuốc lá?
Theo Quyết định 1315/QĐ – TTg của Thủ tướng Chính phủ, kể từ ngày 1-1-2010,người vi phạm quy định cấm hút thuốc lá tại lớp học, nhà trẻ, các cơ sở y tế, thư viện, rạp chiếu phim, nhà hát, nhà văn hoá, vũ trường, bến xe, bến cảng, các khu sản xuấtvà nơi làm việc trong nhà, nơi có nguy cơ cháy nổ cao và phương tiện giao thông công công cộng… sẽ bị nhắc nhở, cảnh cáo đến phạt tiền từ 50 đến 100 ngàn đồng cho mỗi lần vi phạm. Thanh tra chuyên ngành của các bộ, ngành,UBND có nhiệm vụ kiểm soát việc thực hiện và xử phạt.
Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo sửa đổi Nghị định 46/CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.Theo đó, cá nhân hút thuốc ở rạp hát, rạp chiếu phim, sàn nhảy, phòng họp, trường học, nhà trẻ, trên phương tiện giao thông công cộng sẽ bị phạt từ 50.000 đến 200.000 đồng.
Nghị định 12 về phòng chống thuốc lá
giai đoạn 2001-2010.

Nghị định có những quy định mạnh hơn công ước khung về kiểm soát thuốc lá (FCTC). Thí dụ: Cấm quảng cáo thuốc lá dưới mọi hình thức; tuyên truyền mạnh trên cả ba phương diện: truyền thông đại chúng,tuyên truyền trong nhà trườngvà tại cộng đồng; tăng thuế thuốc lá lên 25-65%, coi thuốc lá là mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ
Học sinh, sinh viên diễu hành chống thuốc lá trên đường phố Hà Nội
Tiết 45 - Văn bản ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
III:Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
Kết hợp lập luận chặt chẽ, dẫn chứng sinh động với thuyết minh cụ thể, phân tích trên cơ sở khoa học.
Sử dụng biện pháp so sánh để thuyết minh một cách thuyết phục một vấn đề y học liên quan đến tệ nạn xã hội.
Nghệ thuật của văn bản được thể hiện ở những phương diện nào ?
- Cách lập luận, dẫn chứng , phân tích …
- Thủ pháp so sánh …
Tiết 45 - Văn bản ÔN DỊCH, THUỐC LÁ
II. Đọc- hiểu văn bản :
1. Nghệ thuật:
2. Nội dung:
Với những phân tích khoa học, tác giả đã chỉ ra tác hại của việc hút thuốc lá đối với đời sống con người, từ đó phê phán và kêu gọi mọi người ngăn ngừa tệ nạn hút thuốc.
* Ghi nhớ : SGK/ 122
THÔNG ĐIỆP: KHÔNG KHÓI THUỐC LÁ
Câu1: Văn bản ôn dịch thuốc lá có sự kết hợp chặt chẽ giữa hai phương thức tạo lập văn bản nào?
Thuyết minh và tự sự.
Thuyết minh và lập luận.
Tự sự và biểu cảm.
Biểu cảm và thuyết minh.
Câu2: Nhận định nào nói đúng nhất nội dung văn bản ?
Nói lên tính chất của người nghiện hút thuốc lá là tệ nạn.
Nói lên những tác hại mà thuốc lá gây nên: Là những tác hại không dễ kịp thời nhận biết.
Nói lên tác hại nhiều mặt của thuốc lá đối với cuộc sống gia đình và xã hội.
Cả ba nội dung trên đều đúng.
Bài tập củng cố.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Nắm nội dung chính, nghệ thuật và ý nghĩa văn bản của văn bản "Ôn dịch, thuốc lá"
- Nhận xét phương pháp thuyết minh trong văn bản này với văn bản "Thông tin về Ngày Trái đất năm 2000".
- Chuẩn bị bài mới: Bài toán dân số
+ Đọc kĩ các câu hỏi và trả lời câu hỏi trong sgk/ 131.

D ? N O N
H ? C � N
T H U Ế
Ẻ

Bi?n ch?ng do thu?c lỏ ? ph? n? cú thai?

2.Tỡnh tr?ng s?c kho? c?a ngu?i nghi?n thu?c lỏ?

3. Can b?nh nguy hi?m do thu?c lỏ gõy ra?

4. M?t ch?t trong thu?c lỏ cú th? gõy ung thu?
O
5. D? xu?t c?a Qu?c h?i nh?m h?n ch? vi?c s? d?ng
thu?c lỏ?

T? chỡa khoỏ l� di?u m?i ngu?i mong mu?n ?
S Ú T K É M
U N G T H Ư
S
K
Ư
C
H