Bài 12. Một số giun dẹp khác và đặc điểm chung của ngành Giun dẹp

Bài củ:
1. Trình bày các đặc điểm cấu tạo thích nghi với đời sống của sán lá gan?
2. Trình bày vòng đời phát triển của sán lá gan.từ đó đưa ra các biện pháp nhằm ngăn chặn sự lây nhiểm của sán lá gan?
Cơ thể hình lá ,dẹp
Mắt ,lông bơi tiêu giảm.Giác bám phát triển.
Cơ dọc ,cơ vòng ,cơ lưng bụng phát triển.
Vòng đời: Sán lá gan trưởng thành đẻ trứng ,trứng ra ngoài gặp nước phát triển thành ấu trùng có lông ,ấu trùng có lông kí sinh trong ốc tạo thành ấu trùng trong ốc,ấu trùng này chui ra khỏi ốc phát triển thành ấu trùng có đuôi bám vào cây thuỷ sinh rụng đuôi tạo thành kén sán.Trâu bò ăn phải cây cỏ có kén sán sẻ bị nhiểm bệnh sán lá gan
Biện pháp phòng tránh : Cho Trâu - Bò ăn thức ăn sạch (Rữa sạch hoặc nấu chín)
Tiết 12
i.Một số giun dẹp khác
1.Sán lá máu:Shc.spindate
Hãy quan sát hình vẽ bên cạnh và đọc thông tin SGK.Trả lời câu hỏi:
? Nêu các đặc điểm về noi s?ng, cấu tạo ,đời sống ,lây nhiểm v� tỏc h?i của sán lá máu?
Nơi sống:Sống kí sinh trong máu người.(Hệ tĩnh mạch gánh)
Cấu tạo:Cơ thể phân tính ,sống thành cặp đôi.Con đực:Lớn ,dẹp,cong hình ống máng;con cái :nhỏ,dẹp ,hình giãi,nằm trong lòng con đực.
Truyền nhiễm:ấu trùng chui qua da người khi tiếp xúc với nước bẩn.
Tác hại: (Tuỳ vào vị trí đẻ trứng của con cái)
Bóng đái: Tiểu tiện ra máu.
Ruột già: Gây viêm loét ruột ,đại tiện ra máu.
Gan ,lá lách,ruột non: Làm to gan và lách dẫn tới thiếu máu nặng.
?Hãy đưa ra các biện pháp nhằm phòng tránh sự lây nhiểm của sán lá máu?
Biện pháp phòng tránh:Không để da tiếp xúc với nước bẩn(đi ủng cao su)
2.Sán Bã Trầu(Sán lá ruột)Fasciolopsisbuski
Hãy quan sát hình vẽ bên cạnh và đọc thông tin SGK.Trả lời câu hỏi:
? Nêu các đặc điểm về nơi sống, cấu tạo ,đời sống ,lây nhiểm v� tác hại của sán bã trầu?
Nơi sống:Kí sinh ở tá tràng người và ruột non lợn.
Cấu tạo:Hình lá ,màu đỏ thẩm,dài 2-7Cm,rộng 8-20mm,dày 0.5-3mm.Thân có nhiều gai.Cơ quan sinh dục và tiêu hoá phát triển.
Tác hai:Gây độc ,viêm ống tiêu hoá.Nhiều có thể gây tắc ruột,tê liệt thành ruột.
Lây nhiểm :qua đương tiêu hoá.
?Hãy đưa ra các biện pháp nhằm phòng tránh sự lây nhiểm của sán bã trầu?
Biện pháp phòng tránh:Rữa rau sạch hoặc nấu chín.
Hãy quan sát hình vẽ bên dưới đây và đọc thông tin SGK.Trả lời câu hỏi:
3.Sán dây
? Nêu các đặc điểm về nơi sống, cấu tạo ,đời sống ,lây nhiểm và tác hại của sán dõy?
Nơi sống : Sống kí sinh trong ruột non người và cơ trâu bò,lợn..
Cấu tạo:Cơ thể hình giãi,dài tới 8-9m,Phía ngoài có lớp vỏ Cuticun,đầu nhỏ có giác bám,cơ thể gồm hàng trăm đốt ,đốt cổ là bộ phận sinh trưởng,ruột tiêu giảm,mỗi đốt có cơ quan sinh dục lưỡng tính(Từ đốt thứ 200 trở đi),các đốt cuối chứa đầy trứng.Hệ bài tiết hình bậc thang,ống bài tiết thông trực tiếp ra ngoài.
Tác hai:Hấp thụ chất dinh dưỡng từ vật chủ làm cho cơ thể gầy rộc.
Lây nhiễm:ấu trùng Trâu ,Bò,Lợn nang sán (gạo). người
?Hãy đưa ra các biện pháp nhằm phòng tránh sự lây nhiểm của sán dây?
Biện pháp phòng tránh:Không ăn thịt dạng sống như ăn tái,ném sống.
Nghành giun dẹp có khoảng 4000 loài chủ yếu sống kí sinh.Chia làm 4 lớp :
Lớp Giun dẹp có tiêm mao.
Lớp Sán lá song chủ(Sán lá máu,sán bã trầu)
Lớp Sán lá đơn chủ.
Lớp sán dây.Đại diện:
Sán dây bò :Dài từ 3-9m,rộng 12-14mm,đầu rộng 1.5-2mm,có từ 1200-2000 đốt
Sán dây lợn:Dài 2-3mRộng 7-10mm,đầu rộng 0.6-1mm
ii.đặc điểm chung
Hãy sử dụng thông tin trong bài 11 và bài 12 điền vào bảng sau(Nếu đúng điền dấu+,nếu sai điền dấu -)
? Từ bảng trên hãy rút ra đặc điểm chung của nghành giun dẹp.
Trả lời:
Nghành giun dẹp có các đặc điểm chung là:
- Cơ thể dẹp ,đối xứng hai bên.
- Phân biệt đầu đuôi lưng bụng.
- Ruột phân nhánh chưa có hậu môn.
1.Vì sao dùng từ "Dẹp"đặt tên cho nghành giun dẹp.
A.Cơ thể dẹp ,đối xứng hai bên.
B.Hầu hết chúng sống kí sinh.
C.Có hệ tiêu hoá và sinh dục phát triển.
D.Cơ thể dẹp đối xứng toả tròn.
2.Đặc điểm nào dưới đây là đặc điểm chung của ngành giun dẹp?
A.Cơ thể dẹp ,đối xứng hai bên.
B.Phân biệt đầu đuôi ,lưng bụng.
C.Ruột phân nhánh ,chưa có ruột sau và hậu môn.
D.Mắt và lông bơi tiêu giảm.
3.Đặc điểm nào của sán dây dưới đây thể hiện sự thích nghi với lối sống kí sinh trong ruột non người?
A.Đầu sán nhỏ ,có giác bám.
B.Cơ thể dài ,gồm hàng trăm đốt.
C.Ruột tiêu giảm,bề mặt cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng.
D.Cơ thể có lớp vỏ Cuticun.
Củng cố (Hãy chọn ý em cho là đúng)
Công việc về nhà
Về nhà học bài ,hoàn thành bài tập trong sách bài tập.
Đọc mục "Em có biết "ở trang 46 SGK.
Nghiên cứu trước bài 13 "Giun đũa"
Tìm hiểu về tác hại và cách lây nhiểm của giun đũa.