Bài 12. Luyện tập viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận

NGỮ VĂN9
KIỂM TRA BÀI CŨ
=>Trong văn bản tự sự, để người đọc, (người nghe) phải suy nghĩ về một vấn đề nào đó, người viết (người kể) và nhân vật có khi nghị luận bằng cách nêu lên các ý kiến, nhận xét, cùng những lý lẽ và dẫn chứng. Nội dung đó thường được diễn đạt bằng hình thức lập luận, làm cho câu chuyện thêm phần triết lí.
- Nghị luận thực chất là các cuộc đối thoại với các nhận xét ,phán đoán các lí lẽ,dẫn chứng nhằm thuyết phục người đọc, người nghe (có khi là chính mình) về một vấn đề nào đó .
- Trong đoạn văn nghị luận người ta thường dùng câu khẳng định, phủ định, câu ghép có cặp từ hô ứng: Nếu...thì..;. Vì thế ...nên, Sở dĩ......là vì, Khi A... thì B; hoặc các từ chỉ sự lập luận : Tại sao, thật vậy, trước hết, tuy nhiên...
Hãy chỉ ra dấu hiệu, đặc điểm và vai trò của yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự ?
- Mục đích: Nêu lên ý kiến nhận xét để người đọc phải suy nghĩ về một vấn đề nào đó.-> Làm cho câu văn thêm phần triết lí.
- Vai trò: là yếu tố phụ trợ.
Tiết 60:
I. Thực hành tìm hiểu yếu tố nghị luận trong đoạn văn tự sự:
1.Đoạn văn: " Lỗi lầm và sự biết ơn".
2. Nhận xét:
+Phương thức biểu đạt chính là : Phương thức tự sự.
+Nội dung :Kể về hai người bạn cùng đi trên sa mạc.
=>ý nghĩa của câu chuyện :Nhắc nhở con người cách
ứng xử trong cuộc sống.
+Yếu tố nghị luận chủ yếu được thể hiện trong câu trả lời của người bạn được cứu và câu kết của văn bản:
- Yếu tố nghị luận làm cho câu chuyện thêm sâu sắc, giàu tính triết lí và có ý nghĩa giáo dục cao.
? ND đó đc thể hiện ở chuỗi các sự việc ntn? chỉ ra yếu tố nghị luận trong truyện?
=> Nếu tước bỏ những yếu tố nghị luận đó đi thì tính tư tưởng của văn bản sẽ giảm và ấn tượng về câu chuyện cũng nhạt nhoà.
- Những điều viết lên cát sẽ mau chóng xoá nhoà theo thời gian, nhưng không ai có thể xoá được những điều tốt đẹp đã được ghi tạc trên đá, trong lòng người.
- Vậy mỗi chúng ta hãy học cách viết những nỗi đau buồn, thù hận lên cát và khắc ghi những ân nghĩa lên đá.
? Câu chuyện cho chúng ta bài học gì?
=>Bài học về sự bao dung, lòng nhân ái, biết tha thứ và ghi nhớ ân nghĩa, ân tình.
? Yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự có gì khác trong văn bản nghị luận?
-Yếu tố nghị luận chỉ là yếu tố đan xen để làm nổi bật nội dung triết lí.
Luyện tập viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận
Tiết 60:
II. Thực hành viết đoạn văn có sử dụng yếu tố nghị luận.
I. Thực hành tìm hiểu yếu tố nghị luận trong đoạn văn tự sự:
BT1: ViÕt ®o¹n v¨n kÓ l¹i buæi sinh ho¹t líp. Trong buæi sinh ho¹t ®ã, em ®· ph¸t biÓu ý kiÕn ®Ó chøng minh: Nam lµ mét ng­êi b¹n tèt.
- Buổi sinh hoạt lớp diễn ra thế nào? ( thời gian, địa điểm, ai là người điều khiển, không khí của buổi sinh hoạt lớp ra sao?)
- Nội dung của buổi sinh hoạt là gì?
- Em đã phát biểu vấn đề gì?
- Tại sao lại phát biểu vấn đề đó?
- Em đã thuyết phục cả lớp rằng Nam là người bạn tốt ntn? ( lí lẽ, dẫn chứng... )
BT2: Viết đoạn văn kể về những việc làm hoặc những lời dạy bảo giản dị mà sâu sắc của người bà kính yêu đã làm cho em cảm động(có sử dụng yếu tố nghị luận)
Luyện tập viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận
Vi?t b�i tham khảo: Bà nội
“............. Dân làng bảo bà hiền như đất. Nói cho đúng, bà hiền như chiếc bóng. Nếu ai lành chanh lành chói,bà rủ rỉ khuyên. Bà nói nhiều bằng ca dao tục ngữ. Những chị mồm năm miệng mười, sau khi bà khuyên chỉ còn mồm một, mồm hai.






Theo Duy Khán, Tuổi thơ im lặng
Người ta bảo: “ Con hư tại mẹ, cháu hư tại bà”. Bà như thế thì chúng tôi hư làm sao được....
Bà tôi có học hành gì đâu, một chữ cắn đôi không biết. Bà lặng lẽ, cứ tưởng bà không bíêt gì. Bà thuộc như cháo hàng trăm, hàng nghìn câu ca. Bà nói những câu sao mà đúng thế. Bà bảo u tôi:
Dạy con từ thuở còn thơ
Dạy vợ từ thuở bơ vơ mới về.
Người ta như cây. Uốn cây phải uốn từ non. Nếu để lớn lên mới uốn, nó gãy”.


=>Tác giả lồng ghép các yÕu tố nghÞ luận như sau :
Từ một lời dạy : “ Con hư tại mẹ, cháu hư tại bà”, tác giả bàn về tấm gương và hiệu quả giáo dục của bà trong gia đình: “Bà như thế thì chúng tôi hư làm sao được”....
->Đây là yÕu tố nghÞ luận suy lí.
Từ cuộc đời và lời răn dạy của bà,tác giả bàn về một nguyên tắc giáo dục: “ Người ta như cây. Uốn cây phải uốn từ non. Nếu để lớn lên mới uốn, nó gãy”
->Đây là yÕu tố nghÞ luận kh¸i qu¸t hoá.
C¸c yÕu tè nghÞ luËn trong ®o¹n v¨n trªn là nh÷ng “suy ngÉm” cña t¸c gi¶ vÒ nguyªn t¾c gi¸o dôc và ®øc hi sinh cña ng­êi làm c«ng t¸c gi¸o dôc.
Tiết 60:
II. Thực hành viết đoạn văn có sử dụng yếu tố nghị luận.
I. Thực hành tìm hiểu yếu tố nghị luận trong đoạn văn tự sự:
BT2: Viết đoạn văn kể về những việc làm hoặc những lời dạy bảo giản dị mà sâu sắc của người bà kính yêu đã làm cho em cảm động(có sử dụng yếu tố nghị luận)
- Xác định người em kể là ai?

-Người đó đã để lại một việc làm, lời nói hay một suy nghĩ như thế nào? Diễn ra trong hoàn cảnh nào?
- Nội dung cụ thể là gì? Nội dung đó giản dị mà sâu sắc cảm động như thế nào?
- Những suy nghĩ về bài học rút ra từ câu chuyện trên.
Luyện tập viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận

Hướng dẫn hoc ở nhà:
*Viết đoạn văn kể về người thân yêu nhất của em, trong đó có sử dụng yếu tố nghị luận.
(Gợi ý:-Có thể viết về bố,mẹ hoặc ông,bà;anh,chị ,em...
-Có thể sử dụng hình thức đối thoại giữa mình với người đó để đưa ra ý kiến.
*Soạn bài : Làng.