Bài 12. Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ

Văn bản:
Khúc hát ru những em bé
lớn trên lưng mẹ
_ Nguyễn Khoa Điềm _
Tiết 58: Tự học có hướng dẫn
I. Đọc, tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nguyễn Khoa Điềm sinh ngày 15/4/1943 quê ở làng An Cưu, xã Thúy An, Thành phố Huế
- Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ
2. Tác phẩm
a) Hoàn cảnh ra đời
Sáng tác năm 1971 khi tác giả đang công tác ở chiến khu miền Tây Thừa Thiên Huế. Đây là thời kì cuộc kháng chiến diễn ra cam go, quyết liệt
b) đọc, tìm hiểu chú thích
c) Thể thơ: 8 chữ
d) Bố cục: 3 phần
- P1: 2 khổ đầu: lời ru khi mẹ giã gạo
- P2: 2 khổ tiếp: lời ru khi mẹ tỉa bắp
- P3: còn lại: lời ru khi mẹ chuyển lán, đạp rừng, giành trận cuối
II. Phân Tích
1. Khúc hát ru thứ nhất
- Công việc: Giã gạo, nuôi bộ đội
Chịu thương, chịu khó, yêu thương con
- Mẹ thương A-kay mẹ thương bộ đội
- Ước mong: hạt gạo trắng ngần, mai sau con lớn vung chày lún sân
Lời ru chính là tiếng lòng mẹ
2. Khúc hát ru thứ 2
- Công việc: tỉa bắp
Người mẹ nhọc nhằn lao động nhưng đầy niềm tin kiêu hãnh vì đứa con của mình
- Thương A-kay, thương làng đói
- Ước mong: hạt bắp lên đều, mai sau con lớn phát mười Ka-lưi
- NT: hình ảnh ẩn dụ cho thấy con là mặt trời của mẹ là nguồn hạnh phúc vừa ấm áp, gần gũi vừa thiêng liêng
Tình yêu thiêng liêng của mẹ dành cho con
3. Khúc hát ru thứ 3
- Công việc: chuyển lán, đạp rừng, địu con đi giành trận cuôi
Mẹ đã trở thành chiến sĩ trên chiến tuyến chống quân thù
- Thương A-kay, thương đất nước
- Ước mong: được thấy Bác Hồ, mai sau con lớn làm người tự do
- NT: điệp ngữ, từ ngữ
Mối liên hệ chặt chẽ giữa tình cảm và ước vọng của người mẹ ngày càng phát triển càng hòa cùng cuộc chiến gian khổ anh dũng của quê hương, đất nước
Người mẹ quê hương, người mẹ chiến sĩ, lời ru con ngọt ngào nhưng hừng hực khí thế
4. Ý Nghĩa
Tác giả đã thể hiện tình yêu quê hương, đất nước thiết tha cùng ý chí chiến đấu cho độc lập, tự do và khát vọng thống nhất đất nước của nhân dân ta
III. Tổng Kết
1. Nội dung
2. Nghệ thuật