Bài 12. Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Chia sẻ bởi Phạm Ngọc Lâm |
Ngày 08/05/2019 |
33
Chia sẻ tài liệu: Bài 12. Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ thuộc Ngữ văn 9
Nội dung tài liệu:
1
M«n NG÷ v¨n
TRƯỜNG THCS LONG BIÊN
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
CÁC THẦY CÔ GIÁO
VỀ DỰ
HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI
2
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
NGỮ VĂN 9
BÀI 12 - TIẾT 57:
Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ
Người dạy: Nguyễn Thị Hương Tươi
3
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Nguyễn Khoa Điềm
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội
Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời:
Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung chày lún sân…
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi
Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ
Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng
Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều
Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi…
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng
Thằng Mĩ đuổi ta phải rời con suối
Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông
Mẹ địu em đi để giành trận cuối
Từ trên lưng mẹ em đến chiến trường
Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn
- Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương đất nước
Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ
Mai sau con lớn là người Tự do…
4
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
b. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
? Em hãy cho biết tình thương của mẹ dành cho con được biểu hiện trong lời ru như thế nào? Em có nhận xét gì về tình cảm ấy?
Hình ảnh đặc sắc, từ ngữ giàu sức biểu cảm bộc lộ tình yêu con tha thiết.
Tình yêu thương con hoà với tình yêu thương bộ đội, dân làng, yêu cách mạng, kháng chiến.
Điệp khúc của tình thương.
“Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội”
“Mẹ thương a-kay, mẹ thương làng đói”
“Mẹ thương a-kay, mẹ thương đất nước”
5
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
?. Em hiểu thế nào về hai câu thơ:
“Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng”
Từ mặt trời thực nhà thơ liên tưởng con là “mặt trời của mẹ”.
Hình ảnh mặt trời trên lưng mẹ là hình ảnh tượng trưng đem đến cho mẹ niềm tin, hy vọng để mẹ vượt qua khó khăn.
Ca ngợi lòng mẹ yêu con.
6
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
b. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
? Vậy mẹ đã mơ những gì? Em có suy nghĩ gì về những ước mơ ấy của mẹ ?
…“Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung chày lún sân
Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều
Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi…
Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ
Mai sau con lớn làm người Tự do…”
Con lớn khôn, khoẻ mạnh để làm tiếp việc mẹ đang làm...
Con có sức mạnh thần kỳ, cuộc sống ấm no cho mọi người.
Đất nước thống nhất, con mẹ là người Tự do.
Nhịp thơ phù hợp với âm điệu, lời ru, hoàn cảnh công việc.
7
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
? Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa lời ru trực tiếp của người mẹ với hoàn cảnh, công việc mẹ đang làm, về sự phát triển của tình cảm, ước vọng của mẹ qua ba khúc hát ru?
b. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
Tình cảm, ước vọng của người mẹ luôn gắn liền công việc.
Khát vọng lớn rộng dần ra.
8
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
b. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
Vì sao tác giả lại viết:
“Con mơ cho mẹ” chứ không phải là “mẹ mơ cho con” hoặc “mẹ mơ con sẽ…” ?
Nhấn mạnh sự thống nhất gắn bó máu thịt giữa hai mẹ con.
Mẹ luôn mong ước, tin tưởng và tự hào về con mình.
9
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
c. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
? Hình ảnh người mẹ Tà-ôi trong bài thơ với công việc nhọc nhằn và ước mơ bình dị nhưng cao cả đã cho em biết được những gì về cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của dân tộc ta ? Em hiểu thêm điều gì về tác giả Nguyễn Khoa Điềm?
Ba khúc hát ru thể hiện ba cung bậc tình cảm và khát vọng của người mẹ.
Tình cảm, khát vọng của người mẹ lớn dần qua các khúc hát.
Ba khúc hát ru cũng thể hiện tấm lòng của tác giả đối với quê hương đất nước.
10
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
b. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
? Có người cho rằng: “Xuyên suốt bài thơ là hình ảnh lưng mẹ, hình ảnh đó được nhắc đi nhắc lại nhiều lần có sức khái quát cao toát lên chủ đề bài thơ”. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
Học sinh thảo luận nhóm (4 em)
. Nội dung trình bày ra phim trong.
. Cử đại diện nhóm trình bày.
. Các nhóm khác nhận xét.
Thời gian: 3 phút
11
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
Khẳng định ý chí, sự kiên nhẫn, sự chịu đựng gian khổ của mẹ.
“Lưng mẹ” nuôi dưỡng những đứa con anh hùng.
b. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
12
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
III. Tổng kết:
1. Nội dung:
? Tại sao chỉ có một em cu-Tai mà tác giả lại viết là những em bé lớn trên lưng mẹ? Nhan đề bài thơ có ý nghĩa gì?
Là cách khái quát trong bài thơ:
Một em bé để nói rất nhiều em bé.
Nhiều bà mẹ nhưng chỉ nói về một bà mẹ.
Nhan đề bài thơ là một ý thơ:
Ca ngợi mẹ.
Mẹ là hình ảnh tượng trưng.
13
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
Thành công của bài thơ là dựa vào những yếu tố nghệ thuật nào?
14
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
Bài thơ – Khúc hát ru.
Sử dụng nhiều hình ảnh mới lạ, gợi cảm xúc và liên tưởng.
Nhịp điệu uyển chuyển, sâu lắng phù hợp với giọng điệu của lời ru.
2. Nghệ thuật:
15
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
IV. Luyện tập:
Học xong bài thơ, em có tình cảm như thế nào với người mẹ Tà-ôi - người mẹ Việt Nam?
Yêu mẹ.
Cảm phục mẹ.
Tự hào.
Biết ơn, kính trọng mẹ…
16
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
IV. Hướng dẫn học bài ở nhà:
Học thuộc lòng và diễn cảm bài thơ này.
Viết hoàn chỉnh đoạn văn cảm nhận về hình ảnh người mẹ Việt Nam trong thời kì chống Mĩ (sử dụng yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn nghị luận)
Soạn bài: “Làng” của Kim Lân.
17
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Nguyễn Khoa Điềm
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội
Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời:
Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung chày lún sân…
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi
Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ
Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng
Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều
Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi…
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng
Thằng Mĩ đuổi ta phải rời con suối
Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông
Mẹ địu em đi để giành trận cuối
Từ trên lưng mẹ em đến chiến trường
Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn
- Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương đất nước
Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ
Mai sau con lớn là người Tự do…
M«n NG÷ v¨n
TRƯỜNG THCS LONG BIÊN
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
CÁC THẦY CÔ GIÁO
VỀ DỰ
HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI
2
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
NGỮ VĂN 9
BÀI 12 - TIẾT 57:
Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ
Người dạy: Nguyễn Thị Hương Tươi
3
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Nguyễn Khoa Điềm
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội
Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời:
Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung chày lún sân…
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi
Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ
Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng
Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều
Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi…
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng
Thằng Mĩ đuổi ta phải rời con suối
Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông
Mẹ địu em đi để giành trận cuối
Từ trên lưng mẹ em đến chiến trường
Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn
- Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương đất nước
Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ
Mai sau con lớn là người Tự do…
4
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
b. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
? Em hãy cho biết tình thương của mẹ dành cho con được biểu hiện trong lời ru như thế nào? Em có nhận xét gì về tình cảm ấy?
Hình ảnh đặc sắc, từ ngữ giàu sức biểu cảm bộc lộ tình yêu con tha thiết.
Tình yêu thương con hoà với tình yêu thương bộ đội, dân làng, yêu cách mạng, kháng chiến.
Điệp khúc của tình thương.
“Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội”
“Mẹ thương a-kay, mẹ thương làng đói”
“Mẹ thương a-kay, mẹ thương đất nước”
5
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
?. Em hiểu thế nào về hai câu thơ:
“Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng”
Từ mặt trời thực nhà thơ liên tưởng con là “mặt trời của mẹ”.
Hình ảnh mặt trời trên lưng mẹ là hình ảnh tượng trưng đem đến cho mẹ niềm tin, hy vọng để mẹ vượt qua khó khăn.
Ca ngợi lòng mẹ yêu con.
6
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
b. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
? Vậy mẹ đã mơ những gì? Em có suy nghĩ gì về những ước mơ ấy của mẹ ?
…“Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung chày lún sân
Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều
Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi…
Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ
Mai sau con lớn làm người Tự do…”
Con lớn khôn, khoẻ mạnh để làm tiếp việc mẹ đang làm...
Con có sức mạnh thần kỳ, cuộc sống ấm no cho mọi người.
Đất nước thống nhất, con mẹ là người Tự do.
Nhịp thơ phù hợp với âm điệu, lời ru, hoàn cảnh công việc.
7
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
? Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa lời ru trực tiếp của người mẹ với hoàn cảnh, công việc mẹ đang làm, về sự phát triển của tình cảm, ước vọng của mẹ qua ba khúc hát ru?
b. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
Tình cảm, ước vọng của người mẹ luôn gắn liền công việc.
Khát vọng lớn rộng dần ra.
8
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
b. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
Vì sao tác giả lại viết:
“Con mơ cho mẹ” chứ không phải là “mẹ mơ cho con” hoặc “mẹ mơ con sẽ…” ?
Nhấn mạnh sự thống nhất gắn bó máu thịt giữa hai mẹ con.
Mẹ luôn mong ước, tin tưởng và tự hào về con mình.
9
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
c. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
? Hình ảnh người mẹ Tà-ôi trong bài thơ với công việc nhọc nhằn và ước mơ bình dị nhưng cao cả đã cho em biết được những gì về cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của dân tộc ta ? Em hiểu thêm điều gì về tác giả Nguyễn Khoa Điềm?
Ba khúc hát ru thể hiện ba cung bậc tình cảm và khát vọng của người mẹ.
Tình cảm, khát vọng của người mẹ lớn dần qua các khúc hát.
Ba khúc hát ru cũng thể hiện tấm lòng của tác giả đối với quê hương đất nước.
10
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
b. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
? Có người cho rằng: “Xuyên suốt bài thơ là hình ảnh lưng mẹ, hình ảnh đó được nhắc đi nhắc lại nhiều lần có sức khái quát cao toát lên chủ đề bài thơ”. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
Học sinh thảo luận nhóm (4 em)
. Nội dung trình bày ra phim trong.
. Cử đại diện nhóm trình bày.
. Các nhóm khác nhận xét.
Thời gian: 3 phút
11
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
Khẳng định ý chí, sự kiên nhẫn, sự chịu đựng gian khổ của mẹ.
“Lưng mẹ” nuôi dưỡng những đứa con anh hùng.
b. Người mẹ của tình thương và khát vọng:
12
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
III. Tổng kết:
1. Nội dung:
? Tại sao chỉ có một em cu-Tai mà tác giả lại viết là những em bé lớn trên lưng mẹ? Nhan đề bài thơ có ý nghĩa gì?
Là cách khái quát trong bài thơ:
Một em bé để nói rất nhiều em bé.
Nhiều bà mẹ nhưng chỉ nói về một bà mẹ.
Nhan đề bài thơ là một ý thơ:
Ca ngợi mẹ.
Mẹ là hình ảnh tượng trưng.
13
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
Thành công của bài thơ là dựa vào những yếu tố nghệ thuật nào?
14
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
Bài thơ – Khúc hát ru.
Sử dụng nhiều hình ảnh mới lạ, gợi cảm xúc và liên tưởng.
Nhịp điệu uyển chuyển, sâu lắng phù hợp với giọng điệu của lời ru.
2. Nghệ thuật:
15
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
IV. Luyện tập:
Học xong bài thơ, em có tình cảm như thế nào với người mẹ Tà-ôi - người mẹ Việt Nam?
Yêu mẹ.
Cảm phục mẹ.
Tự hào.
Biết ơn, kính trọng mẹ…
16
Bài 12 - Tiết 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Trường THCS Long Biên
IV. Hướng dẫn học bài ở nhà:
Học thuộc lòng và diễn cảm bài thơ này.
Viết hoàn chỉnh đoạn văn cảm nhận về hình ảnh người mẹ Việt Nam trong thời kì chống Mĩ (sử dụng yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn nghị luận)
Soạn bài: “Làng” của Kim Lân.
17
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Nguyễn Khoa Điềm
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội
Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời:
Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung chày lún sân…
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi
Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ
Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng
Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều
Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi…
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng
Thằng Mĩ đuổi ta phải rời con suối
Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông
Mẹ địu em đi để giành trận cuối
Từ trên lưng mẹ em đến chiến trường
Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn
- Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương đất nước
Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ
Mai sau con lớn là người Tự do…
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Phạm Ngọc Lâm
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)