Bài 12. Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo
và các em học sinh về tham dự tiết học này
Trường THCS Thái Sơn
An Lão- Hải phòng
Lớp 9C- năm học 09- 10
kiểm tra bài cũ
1, Nội dung bài hát trên gợi cho em liên tưởng tới tác phẩm thơ nào đã học :
A, Đồng chí- Chính Hữu.
B, Bài thơ về tiểu đội xe không kính- Phạm Tiến Duật.
2, Bài thơ trên có chủ đề :
A, Ca ngợi tình đồng chí đồng đội của những người lính cách mạng.
B, Ca ngợi vẻ đẹp tinh thần của người chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn .
C, Ca ngợi tinh thần dũng cảm, bất khuất của người lính lái xe Trường Sơn.
D, Ca ngợi tinh thần lạc quan, yêu đời, nét tính cách ngang tàng đáng yêu của người lính lái xe Trường Sơn.
3, Đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ trên là:
A, Chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực, giàu sức biểu cảm.
B, Hình ảnh liên tưởng tưởng tượng độc đáo, âm hưởng hào hùng, khoẻ khoắn.
C, Ngôn ngữ, giọng điệu giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, khoẻ khoắn.
D, Kết hợp nhuần nhuyễn giữa biểu cảm với miêu tả, tự sự và bình luận, sự sáng tạo hình ảnh thơ độc đáo, gợi cảm xúc và suy nghĩ sâu xa.
Trắc nghiệm: Chọn ghi lại đáp án đúng nhất trong các đáp án sau:
C, Đoàn thuyền đánh cá- Huy Cận.
D, Bếp lửa- Bằng Việt.
kiểm tra bài cũ
1, Nội dung bài hát trên gợi cho em liên tưởng tới tác phẩm thơ đã học :
A, Đồng chí- Chính Hữu.
B, Bài thơ về tiểu đội xe không kính- Phạm Tiến Duật.
2, Bài thơ trên có chủ đề :
A, Ca ngợi tình đồng chí đồng đội của những người lính cách mạng.
B, Ca ngợi vẻ đẹp tinh thần của người chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn .
C, Ca ngợi tinh thần dũng cảm, bất khuất của người lính lái xe Trường Sơn.
D, Ca ngợi tinh thần lạc quan, yêu đời, nét tính cách ngang tàng đáng yêu của người lính lái xe Trường Sơn.
3, Đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ trên là:
A, Chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực, giàu sức biểu cảm.
B, Hình ảnh liên tưởng tưởng tượng độc đáo, âm hưởng hào hùng, khoẻ khoắn.
C, Ngôn ngữ, giọng điệu giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, khoẻ khoắn.
D, Kết hợp nhuần nhuyễn giữa biểu cảm với miêu tả, tự sự và bình luận, sự sáng tạo hình ảnh thơ độc đáo, gợi cảm xúc và suy nghĩ sâu xa.
Đáp án:
C, Đoàn thuyền đánh cá- Huy Cận.
D, Bếp lửa- Bằng Việt.
Tự luận:
Trình bày những cảm nhận sâu sắc của em về vẻ đẹp tinh thần của người chiến sĩ lái xe sau khi học "Bài thơ về tiểu đội xe không kính"- Phạm Tiến Duật?
Tiết 56
Khúc hát ru những em bé
lớn trên lưng mẹ
_NguyÔn Khoa §iÒm _
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Nguy?n Khoa Di?m
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
M? giã gạo mẹ nuôi bộ đội
Nh?p ch�y nghiêng giấc ngủ em nghiêng
Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi
Vai mẹ gầy nhấp nhô l�m gối
Lưng đưa nôi v� tim hát th�nh lời:

Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho m? hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung ch�y lún sân.

Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan dừng rời lưng mẹ
Mẹ đang t?a bắp trên núi Ka-lưi
Lưng núi thì to m� lưng mẹ nh?
Em ngủ ngoan em dừng l�m mẹ m?i
Mặt tr?i c?a bắp thì n?m trên d?i
Mặt trời c?a mẹ em nằm trên lưng
Ngñ ngoan a-kay ¬i, ngñ ngoan a-kay hìi
MÑ th­¬ng a-kay, mÑ th­¬ng lµng ®ãi
Con m¬ cho mÑ hạt b¾p lªn đÒu
Mai sau con lín ph¸t m­êi Ka-lưi…

Em cu-Tai ngñ trªn l­ng mÑ ¬i
Em ngñ cho ngoan ®õng rêi l­ng mÑ
MÑ đang chuyÓn l¸n, mÑ ®i ®¹p rõng
Th»ng Mĩ ®uæi ta phải rêi con suèi
Anh trai cÇm sóng, chị g¸i cầm ch«ng
MÑ ®ịu em ®i đÓ giành trËn cuèi
Tõ trªn l­ng mÑ em đÕn chiÕn tr­êng
Tõ trong ®ãi khæ em vào Tr­êng S¬n

- Ngñ ngoan a-kay ¬i, ngñ ngoan a-kay hìi
MÑ th­¬ng a-kay, mÑ th­¬ng ®Êt n­íc
Con m¬ cho mÑ ®­îc thÊy B¸c Hå
Mai sau con lín làm ng­êi Tù do…
Tiểu sử:
Tên thật: Nguyễn Khoa Điềm.
Sinh năm : 1943.
Bút danh; Nguyễn Khoa Điềm.
Nơi sinh: Phong Điền, Thừa Thiên- Huế.
Thể lọai: thơ, ký.
Các tác phẩm:
Cửa thép (1972).
Đất ngoại ô (1973)
Mặt đường khát vọng (1974).
Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (1986)
Thơ Nguyễn Khoa Điềm (1990)
Đất và khát vọng.



Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Nguy?n Khoa Di?m
Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
M? giã gạo mẹ nuôi bộ đội
Nh?p ch�y nghiêng giấc ngủ em nghiêng
Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi
Vai mẹ gầy nhấp nhô l�m gối
Lưng đưa nôi v� tim hát th�nh lời:

Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho m? hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung ch�y lún sân.

Em cu-Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan dừng rời lưng mẹ
Mẹ đang t?a bắp trên núi Ka-lưi
Lưng núi thì to m� lưng mẹ nh?
Em ngủ ngoan em dừng l�m mẹ m?i
Mặt tr?i c?a bắp thì n?m trên d?i
Mặt trời c?a mẹ em nằm trên lưng
Ngñ ngoan a-kay ¬i, ngñ ngoan a-kay hìi
MÑ th­¬ng a-kay, mÑ th­¬ng lµng ®ãi
Con m¬ cho mÑ hạt b¾p lªn đÒu
Mai sau con lín ph¸t m­êi Ka-lưi…

Em cu-Tai ngñ trªn l­ng mÑ ¬i
Em ngñ cho ngoan ®õng rêi l­ng mÑ
MÑ đang chuyÓn l¸n, mÑ ®i ®¹p rõng
Th»ng Mĩ ®uæi ta phải rêi con suèi
Anh trai cÇm sóng, chị g¸i cầm ch«ng
MÑ ®ịu em ®i đÓ giành trËn cuèi
Tõ trªn l­ng mÑ em đÕn chiÕn tr­êng
Tõ trong ®ãi khæ em vào Tr­êng S¬n

- Ngñ ngoan a-kay ¬i, ngñ ngoan a-kay hìi
MÑ th­¬ng a-kay, mÑ th­¬ng ®Êt n­íc
Con m¬ cho mÑ ®­îc thÊy B¸c Hå
Mai sau con lín làm ng­êi Tù do…
Cấu trúc bài thơ có gì đặc biệt?
- Cấu trúc bài thơ : là một bài hát ru, gồm ba khúc hát, mỗi khúc hát gồm hai khổ thơ:
Ba khúc ru ấy có gì giống và khác nhau? Tác dụng của cách cấu trúc bài thơ như vậy?
Giống nhau:
+ Mỗi khúc ru đều mở đầu bằng hai câu:
"Em cu Tai .
.đừng rời lưng mẹ"
và kết thúc bằng lời ru trực tiếp của người mẹ: "Ngủ ngoan a-kay ơi." (bốn câu).
+ Nhịp điệu của 4 câu ru trực tiếp: ngắt nhịp đều đặn ở giữa các dòng thơ.
? Cách lặp đi lặp lại và ngắt nhịp giống nhau như vậy tạo nên âm điệu dìu dặt, vấn vương, êm ái của lời ru, diễn tả tình cảm sâu lắng, dạt dào, thiết tha của người mẹ.
Khác nhau;
+ Mỗi khúc ru nói về một công việc, hoạt động của mẹ trong tham gia kháng chiến.
+ Qua mỗi khúc ru, tình cảm, ước vọng của mẹ lại phát triển thêm lên.
? Sự phát triển, vận động của tứ thơ làm nên nét nghệ thuật độc đáo; đồng thời góp phần hoàn thiện vẻ đẹp của tâm hồn người phụ nữ dân tộc Tà -ôi-- biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mĩ cứu nước gian khổ mà hào hùng.