Bài 12. Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ

TRƯỜNG THCS NGUYỄN HUỆ
XIN CHÀO QUÍ THẦY CÔ GIÁO
CÙNG TẤT CẢ CÁC EM HỌC SINH
NGỮ VĂN: 9
GIÁO VIÊN : NGUYỄN THỊ TỐ LOAN
TUẦN 12:
Tiết 57:
KHÚC HÁT RU NHỮNG EM BÉ
LỚN TRÊN LƯNG MẸ
Nguyễn Khoa Điềm
Hình ảnh nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm
I/ Tìmhiểu chung :
1) Tác giả : sgk
2) Đọc, tìm hiểu bố cục :
_3 đoạn , 3 khúc hát ru,mỗi khúc 2 khổ
_Từng khúc đều mở đầu bằng 2 câu “Em cu tai ngủ trên lưng mẹ ơi …….. lưng mẹ “
_Kết thúc bằng lời ru trực tiếp của người mẹ : “ Ngủ ngoan ….” 4 câu.
*Từng lời ru nhịp thơ được ngắt đều đặn ở giữa dòng, cách lặp đi lặp lại, cách nhắt nhịp tạo âm điệu dìu dặt, vấn vương của lời ru .
Hình ảnh bà mẹ dân tộc miền Trung - Tây Nguyên
1. H×nh ¶nh ng­êi mÑ Tµ «i víi nh÷ng c«ng viÖc :
Giã gạo
Tỉa bắp
Chuyển lán,đạp rừng đi đánh Mỹ
Công việc vất vả,gian khó ,hiểm nguy .
Người Mẹ vẫn bền bỉ ,dẻo dai với niềm tin thắng lợi
II/ Tìm hiểu chi tiết
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời
Cảm nhận của em về tình yêu của người mẹ dành cho em cu Tai qua hai câu thơ?
Từ láy tượng hình "Nhấp nhô" gợi tả về hình ảnh người mẹ địu con giã gạo, đôi vai người mẹ nâng giấc ngủ của con.

Hình ảnh hoán dụ: "Tim hát" lời ru cất lên từ trái tim đầy ắp tình yêu thương của mẹ.
Có ý kiến cho rằng:
Hình ảnh "Mặt trời của mẹ" ở câu thơ thứ hai là sự phát hiện mới mẻ, đầy sáng tạo của nhà thơ.
Em có đồng tình với ý kiến trên hay không? Vì sao?

Cách thức: Thảo luận nhóm
Trình bày: Giấy Ao
Đọc kĩ 2 câu thơ sau:
MÆt trêi cña b¾p th× n»m trªn ®åi
MÆt trêi cña mÑ em n»m trªn l­ng
Hình ảnh ẩn dụ mới mẻ, sáng tạo: "Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng"
Từ mặt trời thực nhà thơ liên tưởng con là mặt trời của mẹ.
Điều đặc biệt, qua mỗi khúc hát ru, tình yêu thương con của người mẹ luôn gắn liền với tình cảm nào?
Nhận xét về giọng điệu và cấu trúc câu thơ?
Cụm từ "Mẹ thương a-kay" được lặp lại ba lần, nhịp điệu, cấu trúc câu thơ cân xứng.
Mẹ thương a-kay_đứa con ruột thịt, mẹ thương bộ đội - những người con của Tổ quốc mà mẹ gắn bó yêu thương
Mẹ thương làng đói với nghĩa tình đồng bào
Mẹ yêu đất nước đang anh dũng kháng chiến


Tình cảm của người mẹ tự nhiên , giản dị.
Từ thân thuộc ? cao quý , thiêng liêng


Ngñ ngoan a-kay ¬i, ngñ ngoan a-kay hìi
MÑ th­¬ng a-kay, mÑ th­¬ng bé ®éi
Con m¬ cho mÑ h¹t g¹o tr¾ng ngÇn
Mai sau con lín vung chµy lón s©n
…
Con m¬ cho mÑ h¹t b¾t lªn ®Òu
Mai sau con lín ph¸t m­êi Ka-l­i…
…
Con m¬ cho mÑ ®­îc thÊy B¸c Hå
Mai sau con lín lµm ng­êi tù do…
Tại sao tác giả không viết : "Mẹ mơ" mà lại "Con mơ cho mẹ"?
Nhận xét về mối quan hệ giữa lời ru của mẹ với công việc, sự phát triển tình cảm và ước mơ?
Cụm từ "Con mơ cho mẹ" lặp lại ba lần: gửi trọn niềm mong mỏi của người mẹ vào giấc mơ của con.
Mẹ mong con ngủ ngoan để có giấc mơ đẹp với niềm tin, tự hào cháy bỏng.
2.S? phỏt tri?n c?a tỡnh c?m, u?c v?ng ? ngu?i m? qua 3 khuc hỏt ru :


Từ đó, em hiểu gì về ước mong, ý chí của nhân dân ta trong kháng chiến chống Mĩ?

- Khát vọng của người mẹ cũng là khát vọng chung của đồng bào Tây Nguyên ,của dân tộc Việt Nam: Thống nhất đất nước.
- Người mẹ Tà-ôi - Người mẹ Việt Nam anh hùng
III.Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Kết cấu bài thơ đặc sắc, đan xen hài hoà lời ru của tác giả, của mẹ.
- Giọng thơ ngọt ngào, tha thiết.
- Kết hợp hài hoà tự sự - trữ tình, hình ảnh thơ mới lạ, gợi cảm

2. Nội dung
- Ngợi ca tình thương yêu con gắn liền tình yêu quê hương đất nước của người mẹ Tà-ôi.
- Thể hiện tình yêu quê hương đất nước, ý chí chiến đấu và khát vọng thống nhất đất nước của nhân dân ta trong kháng chiến chống Mĩ.
Bài tập 1: Bài thơ "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" có gì kế thừa và đổi mới so với những khúc hát ru truyền thống?



Điểm chung kế thừa:
+ Tình thương yêu con, mơ ước con nên người.
+ Giọng điệu ngọt ngào, thắm thiết.
Điểm riêng, mới:
Bài tập 2:
Cảm xúc, suy nghĩ của em về hình tượng người mẹ Tà-ôi trong " Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ"
Trình bày bằng đoạn văn (6 - 8 câu)
Hình tượng người mẹ Tà-ôi:
Đảm đang, giàu ý chí, nghị lực và niềm tin thắng lợi.
Tình thương yêu con hoà lẫn tình yêu quê hương đất nước.
Ước mơ , khát vọng cháy bỏng, ý chí thống nhất đất nước.
CHÚC CÁC EM
HỌC TỐT
CHÚC
CÁC
EM
HỌC
TỐT