Bài 12. Độ to của âm

Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô và các em học sinh
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng


KIỂM TRA BÀI CŨ
Tần số là gì? Đơn vị của tần số? Âm cao, âm thấp phụ thuộc vào yếu tố nào?
Trả lời:
Số dao động trong một giây gọi là tần số.
Đơn vị tần số là hec (Hz).
Âm phát ra càng cao (càng bổng) khi tần số dao động càng lớn.
Âm phát ra càng thấp (càng trầm) khi tần số dao động càng nhỏ
TRẢ LỜI :
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
m?nh
to
yếu
nhỏ
a. Đầu thước lệch nhiều b.Đầu thước lệch ít
C1- Quan sát dao động của đầu thước, lắng nghe âm phát ra rồi điền vào Bảng 1
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
Vị trí cân bằng
Biên độ dao động là độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó.
Biên độ dao động
Thanh thước
Dây đàn
Dây đàn
Biên độ dao động
Trả lời
Hãy so sánh biên độ dao động của điểm giữa sợi dây đàn (điểm M) trong hai trường hợp 1,2 ở hình vẽ sau:
Vị trí cân bằng
Trường hợp 1
Trường hợp 2
Trường hợp 1 biên độ dao động lớn
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
Từ những dữ liệu thu thập trên (C1), hãy chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống
Đầu thước lệch khỏi vị trí cân bằng càng ………......., biên độ dao động càng ……………., âm phát ra càng …………..
nhiều
lớn
to
(ít)
(nhỏ)
(nhỏ)
C2. Điền từ thích hợp
a Đầu thước lệch nhiều b.Đầu thước lệch ít
 Trả lời câu hỏi
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
Thí nghiệm:
a. Gỏ nhẹ
b. Gỏ mạnh
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Quả bóng lệch càng…………………. Chứng tỏ biên độ dao động của mặt trống càng........................tiếng trống càng ........................
nhiều
lớn
to
(ít)
(nhỏ)
(nhỏ)
C3. Chọn từ thích hợp
 Trả lời câu hỏi
Qua hai thí nghiệm trên theo em độ to của âm phụ thuộc vào yếu tố nào của nguồn âm? Và phụ thuộc như thế nào?
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
Mỏy do d? ?n di?n t?
Máy đo cường độ âm thanh
Mỏy do d? rung di?n t?
Người ta có thể dùng máy để đo độ to của âm:
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng

Bảng 2. ĐỘ TO CỦA MỘT SỐ ÂM :
- Tiếng nói thì thầm 20 dB
- Tiếng nói chuyện bình thường 40 dB
- Tiếng nhạc to 60 dB
- Tiếng ồn rất to ở ngoài phố 80 dB
- Tiếng ồn của máy móc nặng trong công xưởng 100 dB
- Tiếng sét 120 dB
Ngưỡng đau (làm đau nhức tai)
(Tiếng động cơ phản lực ở cách 4m) 130 dB
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng

Hãy ước lượng độ to của tiếng ồn trên sân trường giờ ra chơi nằm trong khoảng nào?
Độ to của tiếng ồn giờ ra chơi nằm trong khoảng 50 – 70dB.
 Trả lời câu hỏi
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
Tai ta nghe được các tiếng động xung quanh vì âm được truyền bởi không khí đến tai làm cho màng nhĩ dao động. Dao động này được truyền qua các bộ phận bên trong tai, tạo ra tín hiệu truyền lên não giúp ta cảm nhận được âm thanh. Màng nhĩ dao động với biên độ càng lớn, ta nghe được âm càng to.
Âm truyền đến tai có độ to quá lớn có thể làm thủng màng nhĩ. Vì vậy trong nhiều trường hợp cần phải chú ý bảo vệ tai.
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
Một trong những màn tra tấn kinh dị của bọn ngụy tại nhà tù Côn Đảo là tống tù nhân vào thùng phuy đầy nước, một tên ấn đầu xuống một tên dùng vồ đập mạnh vào thành phuy. Tù nhân vừa sặc nước, vừa như vỡ tai, đầy đau đớn.
5
1
2
3
4
6
VUI ĐỂ HỌC
HU?NG D?N V? NH�
*D?i v?i b�i h?c ? ti?t h?c n�y:
+ H?c thu?c b�i.H?c thu?c ghi nh?.
+ L�m b�i t?p ? nh� 12.2, 12.3, 12.4, 12.5 / trang 13 SBT.
*D?i v?i b�i h?c ? ti?t h?c ti?p theo: D?c tru?c b�i : MễI TRU?NG TRUY?N �M.
- Gi?i thớch hi?n tu?ng sau: T?i sao khi cú s?m sột ta th?y tia ch?p sau dú m?i nghe õm phỏt ra?
- �m thanh cú th? truy?n qua cỏc mụi tru?ng n�o?
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
Máy trợ thính
Máy trợ thính là dụng cụ làm tăng cường độ âm do đó cũng làm tăng độ to của âm, giúp cho người có tai nghe kém. Máy gồm một bộ phận vi âm (micro) thu nhận âm kết hợp với bộ phận tăng âm (ampli). Âm được tăng lên 1000 lần rồi truyền theo ống dẫn vào bộ phận nghe đặt bên trong tai.
RIE/RIC (Máy trợ thính bộ phận phát đặt trong ống tai):
Bài học đến đây đã kết thúc
Thân Ái Chào Các Em
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
Đáp án: Với một dây đàn nếu:
- Gảy mạnh vào dây đàn thì âm phát ra to, gảy nhẹ vào dây đàn thì âm phát ra nhỏ. Vì biên độ dao động của dây lớn (hoặc nhỏ)
- Gảy nhanh (chậm) dây đàn thì âm phát ra cao (thấp) vì tần số dao động lớn (bé).
Tuy nhiên âm trầm hay âm bổng của đàn phụ thuộc vào tiết diện dây hoặc độ căng của dây hoặc chiều dài dây.
Câu 1: Khi gảy một dây đàn, gảy như thế nào thì âm phát ra to, nhỏ? Gảy như thế nào thì âm phát ra trầm, bổng ? vì sao?
* Dựa trên sự dao động nhanh chậm, mạnh yếu của các vật mà con người đã phát minh ra các dụng cụ âm nhạc như: Đàn đá, sáo, đàn bầu, đàn nhị, đàn tơ rưng, đàn đáy, đàn nguyệt….
Câu 2:
Trong chiến tranh, máy bay địch thả bom xuống, người dân ở gần chỗ bom nổ, tuy không bị chảy máu nhưng lại bị điếc tai do màng nhĩ thủng.
Vậy các em có biết lúc đó người dân thường có động tác gì để bảo vệ tai?
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
Câu 3:Theo em việc nào sau đây nên làm?
A. Nói chuyện riêng trong giờ học;
B. Phát biểu to rõ ràng trong giờ học;
C. Mở lớn máy phát thanh vào ban trưa;
D. Nói to khi đi ngang qua lớp đang học;
E. Nói quá nhỏ trong giao tiếp.
F. Mở lớn nhạc và nghe thường xuyên bằng tai nghe.
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
Câu 4: Dân gian có câu : “Thùng rỗng kêu to”. Điều này có đúng về mặt kiến thức vật lí không ? Hãy cho biết ý kiến của em?
Về mặt kiến thức vật lý: Khi gõ vào thùng bên trong rỗng, phần thùng bị gõ có khả năng dao động mạnh nên phát ra âm to.
Trong khi thùng “đặc” chẳng hạn bên trong có đựng gạo, khi gõ vào thùng, thùng không thể dao động mạnh nên phát ra âm nhỏ.
Về ý nghĩa trong cuộc sống: Câu “thùng rỗng kêu to” dùng để châm biếm người làm việc không đạt kết quả nhưng huênh hoang tự cho mình giỏi. Nhắc nhở chúng ta luôn chăm chỉ lao động, học tập nói ít nhưng làm nhiều.
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
Câu 5: Độ to của âm phụ thuộc vào yếu tố nào sau đây?
A. Tần số dao động
B. Thời gian dao động.
C. Biên độ dao động.
D. Tốc độ dao động.
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng
-Khi máy thu thanh phát ra âm to biên độ dao động của màng loa lớn.
-Khi máy thu thanh phát ra âm nhỏ biên độ dao động của màng loa nhỏ
GV: Nguyễn Thị Thu Hà – THCS Hưng Đồng