Bài 12. Độ to của âm

Môn Vật Lí
Chào mừng thầy cô về dự giờ
Hãy thực hiện trò chơi: Ai hát to hơn?
Độ cao của âm phụ thuộc vào tần số dao động.

Độ to của âm phụ thuộc vào yếu tố nào?
Tiết 13 : Bài 12: ĐỘ TO CỦA ÂM

I.Âm to, âm nhỏ - Biên độ dao động.
1. Thí nghiệm 1:

Mục đích thí nghiệm
Khảo sáo âm to, âm nhỏ
Các bước tiến hành thí nghiệm
Bước 1: Cố định một đầu thước thép đàn hồi có chiều dài khoảng 20cm trên mặt hộp. Khi đó thước thép đứng yên tại vị trí cân bằng.

Bước 2: Nâng đầu tự do của thước lệch khỏi vị trí cân bằng rồi thả tay cho thước dao động trong hai trường hợp:
Kết quả

Mạnh
To
Yếu
Nhỏ
Hình a
Hình b
OA là biên độ dao động của thước

Biên độ dao động là gì ?

Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao động
C2 : Từ những dữ liệu thu thập trên, hãy chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống :
Đầu thước lệch khỏi vị trí cân bằng càng …………......., biên độ dao động càng ….….. ……………âm phát ra càng ………………
nhiều
lớn
to
(ít)
(nhỏ)
(nhỏ)
nhiều
lớn
to
(hoặc ít)
(hoặc nhỏ)
(hoặc nhỏ)
2. Thí nghiệm 2:
Treo một quả bóng bàn (thay quả cầu bấc) sao cho khi dây treo thẳng đứng thì quả cầu vừa chạm sát vào giữa mặt trống.
Lắng nghe tiếng trống và quan sát dao động của quả cầu trong hai trường hợp:
a) Gõ nhẹ
b) Gõ mạnh
Ít
Nhỏ
Nhỏ
Nhiều
Lớn
To
Kết quả
Quả cầu bấc lệch càng …………......., chứng tỏ biên độ dao động của mặt trống càng ……………….tiếng trống càng ………..…
C3: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:

nhiều
lớn
to
(hoặc ít)
(hoặc nhỏ)
(hoặc nhỏ)

Kết luận: Âm phát ra càng to khi biên độ dao động của nguồn âm càng lớn.
II.ĐỘ TO CỦA MỘT SỐ ÂM
Độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben (kí hiệu dB)

Bảng 2 cho biết độ to của một số âm.
Người ta có thể dùng máy để đo độ to của âm:
Đề xi ben – Kế
Gồm 7 chữ:
Đơn vị độ to của âm
1
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
Gồm 3 chữ:
Âm phát ra nhỏ khi vật dao động
như thế nào?
Gồm 3 chữ:
Đơn vị tần số
2
3
Gồm 13 chữ:
Độ lệch lớn nhất so với vị trí cân bằng
khi vật dao động
4
Gồm 6 chữ:
Những âm có tần số trên 20 000Hz được gọi là gì?
HDHT
Vui để học
Em hãy chọn và mở một ô cửa sổ để có thưởng !
Một tràng pháo tay
1
Một điểm 10
2
Một viên kẹo
3
Chúc em một ngày vui vẻ
4
Khi gảy mạnh một dây đàn, tiếng đàn sẽ to hay nhỏ? Tại sao?
20
Hãy so sánh biên độ dao động của điểm giữa sợi dây đàn (điểm M) trong hai trường hợp:
Hình a Hình b
Khi máy thu thanh phát ra âm to, âm nhỏ thì biên độ dao động của màng loa khác nhau như thế nào?
Màng loa
Hãy ước lượng độ to của tiếng ồn trên sân trường giờ ra chơi nằm trong khoảng nào ?
Tiếng nói thì thầm 20 dB
Tiếng nói chuyện bình thường 40 dB
Tiếng nhạc to 60 dB
Tiếng ồn rất to ở ngoài phố 80 dB
Tiếng ồn của máy móc nặng trong công xưởng 100 dB
Tiếng sét 120 dB
Ngưỡng đau (làm đau nhức tai)
(Tiếng động cơ phản lực ở cách 4m) 130 dB
Có thể em chưa biết
Ta nghe được các tiếng động xung quanh vì âm được truyền bởi không khí đến tai làm cho màng nhĩ dao động. Dao động này được truyền qua các bộ phận bên trong tai, tạo ra tín hiệu truyền lên não giúp ta cảm nhận được âm thanh. Màng nhĩ dao động với biên độ càng lớn, ta nghe thấy âm càng to.
Âm truyền đến tai có độ to quá lớn có thể làm thủng màng nhĩ. Vì vậy trong nhiều trường nhiều trường hợp cần phải chú ý bảo vệ tai.
Máy trợ thính
Máy trợ thính là dụng cụ làm tăng cường độ âm do đó cũng làm tăng độ to của âm, giúp cho người có tai nghe kém. Máy gồm một bộ phận vi âm (micro) thu nhận âm kết hợp với bộ phận tăng âm (ampli). Âm được tăng lên lần rồi truyền theo ống dẫn vào bộ phận nghe đặt bên trong tai.
Tiếng sét và tia chớp được tạo ra gần như cùng một lúc, nhưng ta thường nhìn thấy tia chớp trước khi nghe tiếng sét. Về nhà tìm hiểu để chuẩn bị cho bài mới
Cảm ơn thầy cô cùng các em học sinh