Bài 12. Độ to của âm

DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
CHÀO CÁC THẦY CÔ GIÁO
CÙNG TOÀN THỂ CÁC EM HỌC
SINH THÂN MẾN!
DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
Tiết 14 - Bài 12
Một vật dao động thường phát ra âm có độ cao nhất định.
Nhưng khi nào vật phát ra âm to, khi nào vật phát ra âm nhỏ?
Độ to của âm
DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
I - Âm to, âm nhỏ - Biên độ dao động:
Thí nghiệm 1
Cố định một đầu thước thép đàn hồi có chiều dài khoảng 20 cm trên mặt hộp gỗ. Khi đó thước thép đứng yên tại vị trí cân bằng. Nâng đầu tự do của thước lệch khỏi vị trí cân bằng rồi thả tay cho thước dao động trong hai trường hợp:
a) đầu thước lệch nhiều
b) đầu thước lệch ít
DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
Bảng 1:
Mạnh
Yếu
To
Nhỏ
Quan sát dao động của đầu thước, lắng nghe âm phát ra rồi điền vào bảng 1:
C1
DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
Biên độ dao động là gì?
* độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao động
C2
Từ nh?ng d? liệu thu thập trên, hãy chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Đầu thước lệch khỏi vị trí cân bằng ....... biên độ dao động càng ... ...âm phát ra càng .....
nhiều
(hoặc ít)
lớn
(hoặc nhỏ)
to
(hoặc nhỏ)
?
DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
Thí nghiệm 2
a) Gõ nhẹ:
Treo một quả cầu bấc sao cho khi dây treo thẳng đứng thi quả cầu vừa chạm sát vào gi?a mặt trống. Lắng nghe tiếng trống và quan sát dao động của quả cầu (hỡnh 12.2) trong hai trường hợp:
b) Gõ mạnh:
DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Quả cầu bấc lệch càng ......, chứng tỏ biên độ dao động của mặt trống càng ......, tiếng trống càng .....
Âm phát ra càng...khi....dao động của nguồn âm càng lớn.
to
biên độ
C3
nhiều
(hoặc ít)
to
(hoặc nhỏ)
lớn
(hoặc nhỏ)
Kết luận:
II - Độ to của một số âm
độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben (kí hiệu là dB)
Bảng 2 cho biết độ to của một số âm.
?
?
DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
Tiếng nói thỡ thầm 20 dB
Tiếng nói chuyện bỡnh thường 40 dB
Tiếng nhạc to 60 dB
Tiếng ồn rất to ở ngoài phố 80 dB
Tiếng ồn của máy móc nặng trong công xưởng 100 dB
Tiếng sét 120 dB
Ngưỡng đau (làm đau nhức tai)
( Tiếng động cơ phản lực ở cách 4 m) 130 dB
Bảng 2
III - vận dụng :
Khi gảy mạnh một dây đàn, tiếng đàn sẽ to hay nhỏ? Tại sao?
C4
DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
Khi gảy mạnh một dây đàn, tiếng đàn sẽ to. Vì khi gảy mạnh, dây đàn lệch nhiều, tức là biên độ dao động của dây đàn lớn, nên âm phát ra to.
Trả lời:
?
C5
Hãy so sánh biên độ dao động của điểm gi?a sợi dây đàn (điểm M) trong hai trường hợp vẽ ở hỡnh 12.3.
M
M
a)
b)
Hình 12.3
DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
Biên độ dao động của dây đàn ở hình 12.3a lớn hơn biên độ dao động của dây đàn ở hình 12.3b.
Trả lời:
?
C6
Khi máy thu thanh phát ra âm to, âm nhỏ thì biên độ dao động của màng loa khác nhau thế nào?
Biên độ dao động của màng loa lớn khi máy thu thanh phát ra âm to. Biên độ dao động của màng loa nhỏ khi máy thu thanh phát ra âm nhỏ.
?
Trả lời:
DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
Hãy ước lượng độ to của tiếng ồn trên sân trường giờ ra chơi nằm trong khoảng nào?
Độ to của tiếng ồn trên sân trường giờ ra chơi nằm trong khoảng từ 50 đến 70 dB.
C7
Trả lời:
?
Kết luận chung
* Biên độ dao động càng lớn, âm càng to.
* Dộ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben (dB).
Độ to, nhỏ của âm phụ thuộc như thế nào vào nguồn âm?
Đơn vị đo độ to của âm là gì?
DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
BàI tập
B�i 1 :
Vật phát ra âm to khi nào ?
A) Khi vật dao động nhanh hơn.
B) Khi vật dao động mạnh hơn.
C) Khi tần số dao động lớn hơn.
D) Cả 3 trường hợp trên.
DƯƠNG CÔNG THẮNG
HỘI GIẢNG HUYỆN (2009 - 2010)
Bài 2:
Điền vào chỗ trống:
- Đơn vị đo độ to của âm là .........
Dao động càng mạnh thì âm phát ra ...
Dao động càng yếu thì âm phát ra....
đêxiben (dB)
c�ng to
càng nhỏ
- Về nhà học lí thuyết theo SGK và vở ghi .
- Bài tập về nhà 12.1 -> 12.5 (82-SBT)