Bài 12. Độ to của âm

Môn: Vật lý 7
Bài 12:
ĐỘ TO CỦA ÂM
GIÁO VIÊN : TR?N VAN L?C
Tiết 13
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Tần số là gì? Đơn vị của tần số? Khi nào phát ra âm cao, âm thấp?
Câu 1: Tần số là số dao động trong một giây. Đơn vị tần số là héc (Hz).
Âm phát ra càng cao (càng bổng) khi tần số dao động càng lớn.
Âm phát ra càng thấp (càng trầm) khi tần số dao động càng nhỏ.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2: Một học sinh cho rằng: "Các vật dao động ở tần số từ 20Hz đến 20000Hz mới phát ra âm thanh, nếu vật dao động với tần số nhỏ hơn 20Hz hoặc lớn hơn 20000Hz thì không phát ra âm thanh". Theo em ý kiến trên có đúng hay không? Tại sao?
Câu 2: Theo ý kiến trên là không đúng. Tại vì tai người có thể nghe được âm có tần số trong khoảng 20Hz đến 20000Hz. Dưới 20Hz gọi là hạ âm,trên 20000Hz gọi là siêu âm, nên tai người không thể nghe được.
Một vật dao động thường phát ra âm có độ cao nhất định. Nhưng khi nào vật phát ra âm to, khi nào vật phát ra âm nhỏ?
Ti?t 13:
Bài 12 : ĐỘ TO CỦA ÂM
Âm to, âm nhỏ. Biên độ dao động.
Thí nghiệm 1:
Cố định một đầu thước thép đàn hồi có chiều dài khoảng 20cm trên mặt hộp gỗ. Khi đó đầu thước thép đứng yên ở vị trí cân bằng. Nâng đầu thước lệch khỏi vị trí cân bằng rồi thả tay cho thước dao động trong hai trường hợp:
a/ Đầu thước lệch nhiều.
b/ Đầu thước lệch ít
Thí nghiệm 1: (SGK)
a/ Đầu thước lệch nhiều.
b/ Đầu thước lệch ít
CÁC NHÓM LÀM THÍ NGHIỆM NHƯ HÌNH, THẢO LUẬN VÀ ĐIỀN CÂU TRẢ LỜI VÀO BẢNG1 TRANG 34 SGK
Ti?t 13:
Bài 12 : ĐỘ TO CỦA ÂM
Âm to, âm nhỏ. Biên độ dao động.
Thí nghiệm 1: (SGK)
Bảng 1
mạnh
to
nhỏ
yếu
Ti?t 13:
Bài 12 : ĐỘ TO CỦA ÂM
Âm to, âm nhỏ. Biên độ dao động.
Thí nghiệm 1: (SGK)
Ti?t 13:
Bài 12 : ĐỘ TO CỦA ÂM
Âm to, âm nhỏ. Biên độ dao động.
Thí nghiệm 1: (SGK)
Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao động
C2: Từ những dữ liệu thu thập trên, hãy chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Đầu thước lệch khỏi vị trí cân bằng càng ............, biên độ dao động càng .............., âm phát ra càng .............
nhiều ( hoặc ít)
lớn (hoặc nhỏ)
to (hoặc nhỏ)
Ti?t 13:
Bài 12 : ĐỘ TO CỦA ÂM
Âm to, âm nhỏ. Biên độ dao động.
Thí nghiệm 1: (SGK)
Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao động
CÁC NHÓM TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM VÀ
TRẢ LỜI CÂU HỎI SAU.
Thí nghiệm 2:
Treo một quả cầu bấc sao cho khi dây treo thẳng đứng thì quả cầu vừa chạm sát mặt trống.
Lắng nghe tiếng trống và quan sát dao động của quả cầu trong hai trường hợp:
a/ Gõ nhẹ.
b/ Gõ mạnh.
Hình vẽ 12.2 (sgk)
Thí nghiệm 2: (SGK)
Ti?t 13:
Bài 12 : ĐỘ TO CỦA ÂM
Âm to, âm nhỏ. Biên độ dao động.
Thí nghiệm 1: (SGK)
Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao động
C3: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Quả cầu bấc lệch càng ............, chứng tỏ biên độ dao động của mặt trống càng .............., tiếng trống phát ra càng ..................
nhiều (hoặc ít)
lớn (hoặc nhỏ)
to (hoặc nhỏ)
Thí nghiệm 2: (SGK)
Ti?t 13:
Bài 12 : ĐỘ TO CỦA ÂM
Âm to, âm nhỏ. Biên độ dao động.
Thí nghiệm 1: (SGK)
Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao động
Kết luận:
Âm phát ra càng .......... khi .......... dao động của nguồn âm càng lớn
to
biên độ
Thí nghiệm 2: (SGK)
Ti?t 13:
Bài 12 : ĐỘ TO CỦA ÂM
Âm to, âm nhỏ. Biên độ dao động.
Thí nghiệm 1: (SGK)
Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao động
Thí nghiệm 2: (SGK)
Biên độ dao động càng lớn, âm phát ra càng to.
Biên độ dao động càng nhỏ, âm phát ra càng nhỏ.
Khi nào âm phát ra to, khi nào âm phát ra nhỏ?
Kết luận:
- Biên độ dao động càng lớn, âm phát ra càng to.
- Biên độ dao động càng nhỏ, âm phát ra càng nhỏ.
lớn (nhỏ)
cao (thấp)
nhanh (chậm)
lớn (nhỏ)
mạnh (yếu)
to (nhỏ)
So sánh độ cao của âm và độ to của âm theo bảng sau:
Độ cao của âm
Độ to của âm
Ti?t 13:
Bài 12 : ĐỘ TO CỦA ÂM
Âm to, âm nhỏ. Biên độ dao động.
Thí nghiệm 1: (SGK)
Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao động
Thí nghiệm 2: (SGK)
Kết luận:
Biên độ dao động càng lớn, âm phát ra càng to.
Biên độ dao động càng nhỏ, âm phát ra càng nhỏ.
II. Độ to của một số âm. (Sgk)
BẢNG ĐỘ TO CỦA MỘT SỐ ÂM
-Tiếng nói chuyện thì thầm: 20dB
-Tiếng nói chuyện to bình thường 40dB
-Tiếng nhạc to 60dB
-Tiếng ồn rất to ở ngoài phố 80dB
-Tiếng ồn của máy móc nặng trong công xưởng 100dB
-Tiếng sét 120dB
Ngưỡng đau (làm đau nhức tai)
(Tiếng động cơ phản lực ở cách 4m) 130dB
- Độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben (ký hiệu dB)
- Ngưỡng đau của tai: 130dB.
III. Vận dụng: (Sgk)
C4: Khi gảy mạnh một dây đàn, tiếng đàn sẽ to hay nhỏ? Tại sao?
VẬN DỤNG:
HÃY TRAO ĐỔI VÀ ĐẠI DIỆN NHÓM LÊN TRÌNH BÀY.
Đáp án
Đáp án:
Khi gảy mạnh một dây đàn, tiếng đàn sẽ to. Tại vì khi gảy mạnh dây đàn thì dây đàn sẽ dao động mạnh, biên độ dao động lớn, âm phát ra sẽ to.
C5: Hãy so sánh biên độ dao động của điểm giữa sợi dây đàn (điểm M) trong hai trường hợp vẽ ở hình 12.3.
Vị trí cân bằng
Trường hợp 1
Trường hợp 2
Đáp án
VẬN DỤNG
Đáp án
Biên độ dao động của sợi dây đàn trong trường hợp 1 sẽ lớn hơn
C6: Khi máy thu thanh phát ra âm to, âm nhỏ thì biên độ dao động của màng loa khác nhau thế nào?
VẬN DỤNG
Đáp án
Đáp án
Khi máy thu thanh phát ra âm to thì màng loa sẽ dao động mạnh hơn so với khi máy thu thanh phát ra âm nhỏ.
Trả lời: Độ to của tiếng ồn trên sân trường giờ ra chơi nằm trong khoảng từ 40dB đến 60dB.
-Tiếng nói chuyện thì thầm: 20dB
-Tiếng nói chuyện to bình thường 40dB
-Tiếng nhạc to 60dB
-Tiếng ồn rất to ở ngoài phố 80dB
-Tiếng ồn của máy móc nặng trong công xưởng 100dB
-Tiếng sét 120dB
Ngưỡng đau (làm đau nhức tai)
(Tiếng động cơ phản lực ở cách 4m) 130dB
Bảng2: Độ to của một số âm
C7: Hãy ước lượng độ to của tiếng ồn trên sân trường giờ ra chơi nằm trong khoảng nào?
Hướng dẫn về nhà
- Học bài "Độ to của âm".
- Ôn tập các bài sau để tiết sau kiểm tra 15 phút: bài 10, 11,12
- Làm bài tập 12.1 đến 12.11 trang 28, 29 SBT.
- Đọc phần "Có thể em chưa biết".
- Xem trước bài: "Môi trường truyền âm"
Hướng dẫn bài tập
Bài 12.1: Vật phát ra âm to hơn khi nào?
Khi vật dao động nhanh hơn.
Khi vật dao động mạnh hơn.
Khi tần số dao động lớn hơn.
Cả 3 trường hợp trên.
Hướng dẫn bài tập
Bài 12.3: Hải chơi đàn ghi ta.
a)Bạn ấy thay đổi độ to của nốt nhạc bằng cách nào?
b) Dao động và biên độ dao động của sợi dây đàn khác nhau như thế nào khi bạn ấy gảy mạnh và gảy nhẹ?
c)Dao động của sợi dây đàn ghi ta khác nhau như thế nào khi bạn ấy chơi nốt cao và nốt thấp?

Giáo viên thực hiện: TRẦN VĂN LỰC


CHÚC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM SỨC KHỎE