Bài 12. Độ to của âm

TRƯỜNG THCS PHÚ LONG
Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô và các em học sinh


KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Tần số là gì? Đơn vị của tần số? Âm cao, âm thấp phụ thuộc vào yếu tố nào?
Trả lời:
Số dao động trong một giây gọi là tần số.
Đơn vị tần số là hec (Hz).
Âm phát ra càng cao (càng bổng) khi tần số dao động càng lớn.
Âm phát ra càng thấp (càng trầm) khi tần số dao động càng nhỏ
TRẢ LỜI :
Tiết 13 - BÀI 12 - ĐỘ TO CỦA ÂM
I - Âm to, âm nhỏ - Biên độ dao động
Thí nghiệm 1
Thí nghiêm 2
II - Độ to của một số âm
III - Vận dụng
Khi gảy mạnh hoặc gảy nhẹ một dây đàn thì tiếng đàn sẽ to hay nhỏ?
Một vật dao động thường phát ra âm có độ cao nhất định. Nhưng khi nào vật phát ra âm to khi nào vật phát ra âm nhỏ?

I.Âm to, âm nhỏ - Biên độ dao động
Thí nghiệm 1: Tiến hành thí nghiệm xem xét 2 trường hợp
a) Đầu thước lệch nhiều (hình 12.1a SGK).
b) Đầu thước lệch ít (hình 12.1b SGK).
C1. Quan sát dao động đầu thước (Dao động mạnh hay yếu? Âm phát ra to hay nhỏ)
C2. Căn cứ dữ liệu C1 điền từ thích hợp (Theo yêu cầu SGK)
Thí nghiệm 2: Tiến hành thí nghiệm, xem xét 2 trường hợp (hình 12.2 SGK).
Gõ nhẹ
Gõ mạnh.
C3. Chọn và điền từ thích hợp (Theo yêu cầu SGK)
Kết luận: Rút ra từ thí nghiệm 1, thí nghiệm 2

Thí nghiệm 1:
Cố định một đầu thước thép đàn hồi có chiều dài khoảng 20cm trên mặt hộp gỗ. Khi đó thước thép đứng yên tại vị trí cân bằng. Nâng dầu tự do của thước lệch khỏi vị trí cân bằng rồi thả tay cho thước dao động trong hai trường hợp
a) Đầu thước lệch nhiều (hình 12.1a sách giáo khoa).
b) Đầu thước lệch ít (hình 12.1b sách giáo khoa).
C1. Quan sát dao động đầu thước (Dao động mạnh hay yếu? Âm phát ra to hay nhỏ)

C2. Căn cứ dữ liệu C1 điền từ thích hợp (Theo yêu cầu đề)
Xem hình :
Làm thí nghiệm :
Điền từ vào bảng:
Giải thích biên độ:
Điền từ chổ trống:
Xem hình thí nghiệm 1
C1- Quan sát dao động của đầu thước, lắng nghe âm phát ra (điền vào bảng 1 SGK)
Cố định một đầu thước thép đàn hồi có chiều dài khoảng 20cm trên mặt hộp gỗ. Khi đó thước thép đứng yên tại vị trí cân bằng. Nâng dầu tự do của thước lệch khỏi vị trí cân bằng rồi thả tay cho thước dao động trong hai trường hợp
a) Đầu thước lệch nhiều (hình 12.1a) b) Đầu thước lệch ít (hình 12.1b)
x
Làm thí nghiệm
Quan sát dao động của đầu thước, lắng nghe âm thanh phát ra rồi điền vào bảng 1(SGK). Đầu thước dao động mạnh hay yếu? Âm phát ra to hay nhỏ
Làm thí nghiệm
a. Đầu thước lệch nhiều
b. Đầu thước lệch ít
x
m?nh
to
yếu
nhỏ
Điền từ vào bảng 1
a Đầu thước lệch nhiều b.Đầu thước lệch ít
C1- Quan sát dao động của đầu thước, lắng nghe âm phát ra rồi điền vào Bảng 1
x
 Điền từ
Vị trí cân bằng
Giải thích biên độ dao động
Biên độ dao động là độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó.
x
Biên độ dao động
Thanh thước
Dây đàn
Dây đàn
Biên độ dao động
Trả lời
Từ những dữ liệu thu thập trên (C1), hãy chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống
Đầu thước lệch khỏi vị trí cân bằng càng ………......., biên độ dao động càng ……………., âm phát ra càng …………..
nhiều
lớn
to
(ít)
(nhỏ)
(nhỏ)
C2. Điền từ thích hợp
x
a Đầu thước lệch nhiều b.Đầu thước lệch ít
 Trả lời câu hỏi
Thí nghiệm 2
Treo một quả cầu bấc sao cho khi dây treo thẳng đứng và quả cầu vừa chạm sát vào giữa mặt trống.
Hãy lắng nghe tiếng trống và quan sát dao động của quả cầu (hình 12.2) trong hai trường hợp:
a) Gõ nhẹ
b) Gõ mạnh
Làm thí nghiệm :
Trả lời C3 SGK :
Làm thí nghiệm 2:
a. Gỏ nhẹ
b. Gỏ mạnh
x
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Quả cầu bấc lệch càng…………………. Chứng tỏ biên độ dao động của mặt trống càng........................tiếng trống càng ........................
nhiều
lớn
to
(ít)
(nhỏ)
(nhỏ)
C3. Chọn từ thích hợp
x
 Trả lời câu hỏi
Âm phát ra càng ……….. khi …………… dao động của nguồn âm càng lớn.
biên độ
to
3. Kết luận:
 Trả lời

Máy đo độ ồn điện tử
Máy đo cường độ âm thanh
Máy đo độ rung điện tử
II. ĐỘ TO CỦA MỘT SỐ ÂM :
Độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben (kí hiệu là dB).
Người ta có thể dùng máy để đo độ to của âm:

Bảng 2. ĐỘ TO CỦA MỘT SỐ ÂM :
Độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben (kí hiệu là dB). Người ta có thể dùng máy để đo độ to của âm:
Bảng 2 cho biết độ to của một số âm.
- Tiếng nói thì thầm 20 dB
- Tiếng nói chuyện bình thường 40 dB
- Tiếng nhạc to 60 dB
- Tiếng ồn rất to ở ngoài phố 80 dB
- Tiếng ồn của máy móc nặng trong công xưởng 100 dB
- Tiếng sét 120 dB
Ngưỡng đau (làm đau nhức tai)
(Tiếng động cơ phản lực ở cách 4m) 130 dB
 Xem phim máy bay
Xem Phim máy bay
Tiếng động cơ phản lực ở cách 4m - Ngưỡng đau (làm đau nhức tai) 130 dB
x
III. VẬN DỤNG :
C4. Khi gảy mạnh một dây đàn, tiếng đàn sẽ to hay nhỏ? Tại sao?
C5. Hãy so sánh biên độ dao động của dây đàn.
C6. Khi máy thu thanh phát ra âm to, âm nhỏ thì biên độ dao động của màng loa khác nhau thế nào ?
C7. Ước lượng độ to của tiếng ồn trên sân trường giờ ra chơi
C4. Khi gảy mạnh một dây đàn, tiếng đàn sẽ to hay nhỏ? Tại sao?
Khi gảy mạnh một dây đàn, tiếng đàn sẽ to. Vì khi gảy mạnh thì biên độ dao động của dây đàn lớn, nên âm phát ra to.
 Trả lời
 Nghe nhạc
a) M
b) M
C5. So sánh biên độ dao động
Hãy so sánh biên độ dao động của điểm giữa sợi dây đàn (điểm M) trong hai trường hợp dưới đây.
Biên độ dao động của điểm giữa sợi dây đàn ở trường hợp a lớn hơn
 Xem hình
 Trả lời

C6. Khi máy thu thanh phát ra âm to, âm nhỏ thì biên độ dao động của màng loa khác nhau thế nào ?
Biên độ dao động của màng loa lớn khi máy
thu thanh phát ra âm to.
Biên độ dao động của màng loa nhỏ khi máy thu thanh phát ra âm nhỏ.
 Trả lời câu hỏi

C7: Hãy ước lượng độ to của tiếng ồn trên sân trường giờ ra chơi nằm trong khoảng nào?
Độ to của tiếng ồn giờ ra chơi nằm trong khoảng 50 – 70dB.
 Trả lời câu hỏi
Củng cố
1. Biên độ dao động là gì ?
Biên độ dao động là độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó.
2. Độ to của âm phụ thuộc vào yếu tố nào?
Độ to của âm phụ thuộc vào biên độ dao động, biên độ dao động càng lớn âm phát ra càng to và ngược lại
3. Độ to của âm được đo bằng đơn vị nào ? Ngưỡng đau có độ to bao nhiêu ?
Độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben (dB). Ngưỡng đau có độ to 130dB.
 Trả lời câu hỏi
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
+ Học thuộc các kết luận, ghi nhớ
+ Làm lại vào vở từ câu C1 đến C7
+ Làm bài tập trong SBT trang 13 .
+ Đọc thêm phần “Có thể em chưa biết” cuối trang 36 - SGK.
+ Xem trước bài 13 để chuẩn bị cho tiết sau.
Bài học đến đây đã kết thúc
Thân Ái Chào Các Em
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo