Bài 12. Độ to của âm

KIỂM TRA BÀI CŨ
T?n s? l� gì? Don v? c?a t?n s?? �m cao th?p ph? thu?c v�o y?u t? n�o?
- T?n s? l� s? dao d?ng trong m?t gi�y.
Don v? c?a t?n s? l� h�c.
�m ph�t ra c�ng cao (c�ng b?ng) khi t?n s? dao d?ng c�ng l?n v� ngu?c l?i.
Bài 12
ĐỘ TO CỦA ÂM
Đầu thước lệch ít
Đầu thước lệch nhiều
I. ÂM TO, ÂM NHỎ - BIÊN ĐỘ DAO ĐỘNG :

1.Thí nghiệm 1: (SGK/Trang 34)
Các bước làm thí nghiệm:
Bước 1:Đặt hộp rỗng nằm ngang xuống bàn sau đó đặt thước thép lên hộp.
Bước 2:Cố định một đầu thước thép đàn hồi, khi đó thước thép nằm ở vị trí cân bằng.
Bước 3:Nâng đầu tự do của thước lệch khỏi vị trí cân bằng trong 2 trường hợp:
- Đầu thước lệch nhiều
- Đầu thước lệch ít
Quan sát dao động, lắng nghe âm phát ra điền vào bảng 1
C1: bảng 1
Mạnh
To
Nhỏ
Yếu
Biên độ dao động là gì ?
 Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao động.
C5: H�y so s�nh bi�n d? dao d?ng c?a di?m gi?a s?i d�y d�n (di?m M) trong hai tru?ng h?p v? ? hình 12.3.
Vị trí cân bằng
Trường hợp 1
Trường hợp 2
Trường hợp 1 biên độ dao động lớn
Mạnh
Yếu
To
Nhỏ
Lớn
Nhỏ
Tìm mối liên hệ giữa biên độ dao động và âm to âm nhỏ
C2: T? nh?ng d? li?u thu th?p tr�n, h�y ch?n t? thích h?p di?n v�o ch? tr?ng:
D?u thu?c l?ch kh?i v? trí c�n b?ng c�ng........, bi�n d? dao d?ng c�ng .........., �m ph�t ra c�ng.....
Nhiều (ít)
Lớn (nhỏ)
To (nh?)
Bu?c 1:Treo m?t qu? c?u b?c sao cho khi d�y treo th?ng d?ng thì q?a c?u va ch?m s�t m?t tr?ng.
Bu?c 2: L?ng nghe ti?ng tr?ng v� quan s�t dao d?ng c?a q?a c?u trong hai tru?ng h?p:
a/ G� nh?.
b/ G� m?nh.
C3: Ch?n t? thích h?p di?n v�o ch? tr?ng:
Q?a c?u b?c l?ch c�ng ......, ch?ng t? bi�n d? dao d?ng c?a m?t tr?ng c�ng ...., ti?ng tr?ng ph�t ra c�ng ....
Ngu?c l?i.
Nhiều
Lớn
to
2.Thí nghiệm 2:SGK/ tr.35
 Kết luận:
Âm phát ra càng ……........ khi ……………… dao động của nguồn âm càng lớn và ngược lại.
to
Biên độ
Tần số dao động lớn
Vật dao động
Vật dao động ra sao?
Âm phát ra thế nào?
Âm phát ra
cao
Vật dao động nhanh
Biên độ dao động lớn
Vật dao động mạnh
Âm phát ra
to
B�i 12: D? TO C?A �M
II/ Độ to của một số âm
BẢNG ĐỘ TO CỦA MỘT SỐ ÂM
-Tiếng nói chuyện thì thầm: 20dB
-Tiếng nói chuyện bình thường 40dB
-Tiếng nhạc to 60dB
-Tiếng ồn rất to ở ngoài phố 80dB
-Tiếng ồn của máy móc nặng trong công xưởng 100dB
-Tiếng sét 120dB
Ngưỡng đau (làm đau nhức tai)
(Tiếng động cơ phản lực ở cách 4m) 130dB
Bài 12:
ĐỘ TO CỦA ÂM
I/ Bi�n d? dao d?ng:
Biên độ dao động là độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó .
�m ph�t ra c�ng to khi bi�n d? dao d?ng c?a ngu?n �m c�ng l?n v� ngu?c l?i.
K?t lu?n:
? -Don v?: d�xiben (k� hi?u dB)
II/ D? to c?a m?t s? �m:
 -Dụng cụ đo: đêxiben kế.
? -Ngu?ng dau c?a tai: 130dB.
CỦNG CỐ - VẬN DỤNG
Bài1: Điền từ thích hợp vào chỗ trống của câu sau cho hợp lí:
Biên độ dao động càng lớn, âm phát ra ……………
Độ to của âm được đo bằng đơn vị…………………..
càng to
Đêxiben (dB)
CỦNG CỐ - VẬN DỤNG
Bài2: Dân gian có câu “Thùng rỗng kêu to” Em hiểu điều này thế nào?
*Về mặt kiến thức vật lý: Khi gõ vào thùng bên trong rỗng, phần thùng bị gõ có khả năng dao động mạnh nên phát ra âm to.
Trong khi thùng “đặc” chẳng hạn bên trong có đựng gạo, khi gõ vào thùng, thùng không thể dao động mạnh nên phát ra âm nhỏ.
*Về ý nghĩa trong cuộc sống: Câu “thùng rỗng kêu to” dùng để châm biếm người làm việc không đạt kết quả nhưng nói thành tích thì giỏi, huênh hoang tự cho mình hay. Nhắc nhở chúng ta luôn chăm chỉ lao động, học tập nói ít nhưng làm nhiều.
12.1 Vật phát ra âm to hơn khi nào?
Khi vật dao động nhanh hơn.
Khi vật dao động mạnh hơn
Khi tần số dao động lớn hơn.
Cả 3 trường hợp trên.
12.11: Độ to của âm phụ thuộc vào yếu tố nào sau đây?
Tần số dao động
Thời gian dao động.
Biên độ dao động.
Tốc độ dao động.
CỦNG CỐ - VẬN DỤNG
B
C
Hướng dẫn về nhà
-.Học bài
-Làm bài tập C6, C7, 12.1 đến 12.5 trang 13 SBT.
-Đọc phần “Có thể em chưa biết”.
-Xem trước bài “Môi trường truyền âm”