Bài 12. Ánh trăng

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Kiểm tra bài cũ
Đọc 2 câu cuối ở 3 khúc hát ru của văn bản " Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" ?
Làm 2 bài tập?
Bài 1: Nhận định nào nói đúng nhất ý nghĩa của các câu thơ cuối mỗi khúc hát ru?
A. Nói lên nỗi mong ước của người mẹ về đứa con
B. Nói lên niềm tin tưởng của người mẹ về đứa con
C. Nói nên niềm tự hào của người mẹ về đứa con
D. Cả A, B, C, đều đúng.

Bài 2: ý nào không nói về vẻ đẹp của người mẹ được thể hiện trong bài thơ?
A. Bền bỉ, quyết tâm trong công việc và cuộc sống hàng ngày
B. Thắm thiết yêu thương con và nặng tình thương buôn làng
C. Có tinh thần chiến đấu dũng cảm và hi sinh quên mình
D. Luôn khao khát đất nước độc lập tự do
?
D. Cả A, B, C đều đúng
C. Có tinh thần chiến đấu dũng cảm , hi sinh quên mình
Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Tuần 12 - Bài 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
1.Đọc :
Cách đọc :
+ Ba khổ đầu: Giọng kể nhịp nhàng , bình thường
+ Khổ 4: Giọng thơ đột ngột cất cao ngỡ ngàng với bước ngoặt của sự việc, của sự xuất hiện vầng trăng.
+ Khổ 5,6: Giọng thơ thiết tha sôi nổi rồi trầm lắng cùng xúc cảm và suy tư lặng lẽ

Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điên, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
thấy cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạch
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình


Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Tuần 12 - Bài 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
1. Đọc
2. Chú thích
a. Tác giả
- Nguyễn Duy là bút danh, tên là Nguyễn Duy Nhuệ, sinh năm 1948, quê ở thành phố Thanh Hóa
- Ông gia nhập quân đội từ năm 1966- 18 tuổi
- Năm 1973 ông được nhận giải nhất cuộc thi thơ báo văn nghệ
- Thơ Nguyễn Duy dung dị , hồn nhiên và trong sáng; ngôn ngữ thơ, hình tượng thơ sáng tạo gợi cảm và rất đẹp, một vẻ đẹp chân quê. Sau này , cảm xúc trữ tình trong thơ Nguyễn Duy ít nhiều pha màu sắc chiết lí thâm trầm, ấn tượng






I/ Đọc - chú thích
1.Đọc
2. Chú thích
a.Tác giả
b. Tác phẩm
- Xuất xứ


Rút trong tập thơ cùng tên, được tác giả viết vào năm 1978, sau 3 năm ngày Miền Nam hoàn toàn giải phóng

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Tuần 12 - Bài 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
H: Nêu xuất xứ bài thơ?

I/ Đọc - chú thích
1. Đọc
2. Chú thích
a. Tác giả
b. Tác phẩm
- Xuất xứ
- Thể loại



Bài thơ được sáng tác
bằng thể loại nào?

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Tuần 12 - Bài 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy

Thể thơ 5 tiếng, 4 câu trên một khổ


?

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006

Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
1. Đọc
2. Chú thích
a. Tác giả
b. Tác phẩm
- Xuất xứ
- Thể loại
- Bố cục
H: Chia đoạn cho bài thơ theo dòng cảm xúc và thời gian đó?

2 khổ thơ đầu: Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ.
Khổ 3: Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại
Khổ 4: Tình huống gặp lại ánh trăng
- Khổ 5,6 : Suy ngẫm của tác giả về trăng



Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ :
" Hồi nhỏ sống với đồng
Với sông rồi với bể "


?
Những hình ảnh ( Đồng, sông, bể)
cộng với điệp từ " với"
diễn tả một không gian ntn?
một tuổi thơ ntn?
Vầng trăng tuổi thơ trải
rộng trên một không gian
bao la . Diễn tả một
tuổi thơ sống gần gũi
chan hòa cùng thiên nhiên

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ :

?
H: Cuộc sống của người lính "Hồi chiến tranh ở rừng" là cuộc sống ntn?
- Những năm tháng ác liệt, gian lao, thiếu thốn, khắc nghiệt... của người chiến sĩ trong rừng sâu.
- Trong những năm tháng ấy người lính nảy nở một tình cảm cao đẹp, tình đồng chí , đồng đội thủy chung , tình nghĩa thắm thiết...
- Thời khắc đó người lính sống gần gũi với thiên nhiên, chan hòa cùng thiên nhiên, nhất là ánh trăng

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
Bạn tri kỉ
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ :
Vầng trăng thời chiến tranh ở rừng có mối qua hệ ntn với
người chiến sĩ?
Thế nào là bạn tri kỉ?
Lµ ng­êi b¹n rÊt th©n, hiÓu m×nh
cã t©m hån ®ång ®iÖu víi m×nh,
®ång cam céng khæ,
chia ngät xÎ bïi,
lóc nµo còng s¸t
c¸nh bªn nhau

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ :
Vì sao trăng lại trở thành người bạn tri kỉ của người lính?
?
- Tr¨ng gióp cho t©m hån ng­êi lÝnh Êm ¸p h¬n trong nh÷ng n¨m
th¸ng chiÕn tranh ¸c liÖt ®Çy hi sinh gian khæ
Tr¨ng lµ ng­êi b¹n cïng ®øng g¸c trong nh÷ng ®ªm chê giÆc tíi
“ §Çu sóng tr¨ng treo”
Tr¨ng cïng hµnh qu©n víi ng­êi lÝnh
“ Soi s¸ng ®­êng chiÕn sÜ gi÷a ®Ìo m©y”
Tr¨ng ru ng­êi lÝnh , canh g¸c giÊc ngñ cho hä
“ Gèi khuya ngon giÊc bªn song tr¨ng nhßm”
Tr¨ng chia ngät xÎ bïi cïng hä.....


Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ :
Câu thơ " vầng trăng thành tri kỉ "
đã khép lại khổ thơ , khẳng định điều gì
về mối quan hệ giữa con người với trăng?

Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
?


Vầng trăng và con người sống
chan hòa, gắn bó . Trăng gắn
liền với những kỉ niệm trong sáng
vui tươi và cả những năm tháng
gian khổ nhưng đầy tình nghĩa



Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
?
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ :
" Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ"
Tại sao con người thời thơ ấu và thời chiến tranh ở rừng lại có tình có nghĩa với trăng như vậy ?

Vì khi đó con người sống giản dị , thanh cao và chân thật
trong sự hòa hợp với thiên nhiên trong lành

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ :

VÇng tr¨ng trong qu¸ khø
cña nh©n vËt tr÷ t×nh lµ
vÇng tr¨ng tri kØ ,®Ñp ®Ï ,
©n t×nh g¾n víi h¹nh phóc
gian lao cña mçi con ng­êi
? Qua 2 khổ thơ đầu cho ta biết
Cảm nghĩ về vầng trăng trong
quá khứ của nhà thơ ntn?

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ :
2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :

"Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
? Trong 2 khổ thơ này có từ nào là từ vay mượn ? giải thích nghĩa của từ đó?
Buyn-đinh (tiếng Anh) :Nhà cao tầng,
hiện đại

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :

? Qua đây em hiểu cuộc sống của người
lính hiện tại là một cuộc sống ntn?
Sống ở những Buyn-đinh cao ốc, trong điều kiện đầy đủ tiện nghi hiện đại, có điện thắp sáng suốt ngày đêm...

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
1.Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ :
2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :
" Vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường"

? Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại của nhân vật trữ tình ntn?
Trăng bị lãng quên
trở lên xa lạ không
không còn gắn bó
với con người
như trước nữa

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
Tại sao lại có sự lãng quên như vậy ?

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :

Từ nguyên nhân của sự
xa lạ giữa người với
trăng đó tác giả
muốn nói với chúng ta
điều gì?
Cuéc sèng tiÖn nghi hiÖn ®¹i lµm con ng­êi dÔ dµng l·ng quªn nh÷ng gi¸ trÞ trong qu¸ khø
?

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :
"Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn "
? Tình huống này diễn ra ntn?
Nhanh , đột ngột, bất ngờ
? Trong tình huống ấy vầng trăng
hiện lên ntn?
VÇng tr¨ng hiÖn lªn thËt
bÊt ngê : mét vÇng tr¨ng ngµy r»m
trßn ®Çy, ®Ñp vÑn nguyªn

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
Nước mắt đang ứa ra sắp khóc,
tâm hồn đang rung động, xao
xuyến gợi nhớ gợi thương
?
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :
Suy ngẫm của tác giả về trăng :
Trong tư thế dối diện với vầng trăng ngày rằm tròn đầy
đẹp vẹn nguyên như vậy nhân vật trữ tình có cảm xúc gì?
Rưng rưng

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :
Suy ngẫm của tác giả về trăng :
H: Tại sao nhân vật trữ tình lại có cảm xúc " rưng rưng" như thế?
- Bất ngờ gặp lại người bạn tri kỉ tình nghĩa thủy chung , trăng vẫn đẹp, đầy đặn vẹn nguyên như ngày nào
- ánh trăng tròn đầy vẹn nguyên đó đã làm sống dậy kí ức về một thời đã qua

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :
3. Suy ngẫm của tác giả về trăng :
" Như là đồng là bể
như là sông là rừng"
H: Những hình ảnh ( đồng , sông, bể, rừng) lại hiện về , cùng với
điệp từ " là" cho ta biết được điều gì đang diễn ra trong tâm hồn nhà thơ?
Tâm hồn con người đang hướng về những kỉ niệm trong quá khứ.
Điệp từ " là" diễn tả sự trở về liên tiếp, dồn dập. Nó như mạch
nước ngầm được thông dòng ồ ạt ùa về


Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :
3. Suy ngẫm của tác giả về trăng :
" Trăng cứ tròn vành vạch
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc "

? Nh÷ng c©u th¬ nµy cho ta
c¶m nhËn ®­îc
vÎ ®Ñp nµo
cña tr¨ng?
Trăng luôn là vẻ đẹp vĩnh hằng của thiên nhiên
Trăng bao dung độ lượng, trăng vẫn thủy chung , nghĩa tình trọn vẹn,
trong sáng mà không đòi hỏi phải đền đáp

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :
3. Suy ngẫm của tác giả về trăng :
A. Hạnh phúc viên mãn tròn đầy
B. Quá khứ đẹp đẽ vẹn nguyên không
phai mờ
C. Thiên nhiên vạn vật luôn tuần hoàn
D. Cuộc sống hiện tại no đủ , sung sướng

Hình ảnh ánh trăng
tượng trưng cho
điều gì qua đây?
Hình ảnh vầng trăng
trong những câu thơ đó
tượng trưng cho điều gì ?

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :
Suy ngẫm của tác giả về trăng :
" ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình"
V× sao ng­êi lÝnh giËt m×nh ?
?
- C¸i giËt m×nh ë ®©y lµ giËt m×nh nhí l¹i qu¸ khø,
tù vÊn lêi ghi x­¬ng kh¾c cèt n¨m x­a, c¸i giËt m×nh nèi
hiÖn t¹i víi qu¸ khø vui t­¬i trong s¸ng, gian khæ nh­ng
®Çy nghÜa t×nh
- C¸i giËt m×nh cña sù x¸m hèi

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :
Suy ngẫm của tác giả về trăng :
?
Nếu ánh trăng tương trưng cho vẻ đẹp và những giá trị tốt đẹp truyền
thống thì sự vô tình và cái giật mình của con người trước trăng có ý
nhắc nhở chúng ta điều gì trong cuộc sống
Con ng­êi ph¶i biÕt tr©n trong
nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng tèt ®Ñp
trong qu¸ khø

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
III/ Tổng kết

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
* Ghi nhớ
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :
Suy ngẫm của tác giả về trăng :
III/ Tổng kết
ánh trăng như một lời nhắc nhở về những năm tháng gian lao
đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên,
đất nước bình dị mà hiền hậu
Bài thơ gợi nhắc , củng cố ở người đọc thái độ sống " Uống nước
nhớ nguồn", ân nghĩa thủy chung cùng qua khứ
- Giọng điệu thơ tâm tình tự nhiên, hình ảnh thơ giàu tính biểu cảm

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
Bài 1: Nhận định nào sau đây phù hợp với ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng trong bài thơ?
Biểu tượng của thiên nhiên hồn nhiên tươi mát
Biểu tượng của vẻ đẹp bình dị, vĩnh hằng của đời sống
Biểu tượng của sự hồn nhiên trong sáng của tuổi thơ
Biểu tượng của quá khứ nghĩa tình


IV/ Luyện tập

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
Bài 2: ý nào nói không đúng tư tưởng của nhà thơ gửi gắm qua bài thơ?
Con người có thể vô tình lãnh quên tất cả nhưng thiên nhiên nghĩa tình quá khứ thì luôn tròn đầy bất diệt
Con người không nên lãng quên quá khứ tốt đẹp, hiện tại không được đoạn tuyệt với truyền thống
Cuộc sống vât chất dù đủ đầy vẫn cứ tiêu tan, chỉ có đời sống tinh thần là bất diệt
Uống nước nhớ nguồn




IV/ Luyện tập

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
Bài 3 : Kể lại một câu chuyện với chủ đề : " Uống nước nhớ nguồn" ?
I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :
Suy ngẫm của tác giả về trăng :
III/ Tổng kết
IV/ Luyện tập

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006
Bài 12 -Tuần 12
Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng
Nguyễn Duy
- Học thuộc bài thơ
- Phân tích nội dung , nghệ thuật của bài
- Soạn bài tiếp theo

I/ Đọc - chú thích
II/ Tìm hiểu nội dung văn bản
Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ
Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại :
Suy ngẫm của tác giả về trăng :
III/ Tổng kết
IV/ Luyện tập
V/ Dặn dò