Bài 12. Ánh trăng

Ngữ văn 9
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Hà
Bài 12-Tiết 58
Ánh trăng

Nguyễn Duy
I. GIỚI THIỆU TÁC GIẢ, TÁC PHẨM
1.Tác giả: Nguyễn Duy (7/12/1948)
2.Tác phẩm
II. HƯỚNG DẪN ĐỌC-TÌM BỐ CỤC
Đọc
Bố cục
Cách 1: 3 khæ ®Çu, 1 khæ gi÷a, 2 khæ cuèi
Cách 2: 2 khổ đầu, 3 khổ giữa, 1 khổ cuối
III. PHÂN TÍCH
Thảo luận nhóm
Theo em, vì sao vầng trăng tri kỉ,tình nghĩa lại trở thành “người dưng qua đường”
Thời gian thay đổi (xưa - nay)
Không gian thay đổi (thôn quê, rừng núi - thành phố)
Hoàn cảnh sống thay đổi (nghèo khổ, gian lao - tiện nghi, hiện đại)
Suy tưởng tr­íc vÇng tr¨ng
* Trăng
- Tròn vành vạnh
- Im phăng phắc
* Người
- Vô tình
- Giật mình
Nghệ thuật
đối lập,
ẩn dụ
=>Quá khứ trong sỏng, thu? chung, tỡnh nghia
S? im l?ng nghiờm kh?c ,bao dung
=>Thức tỉnh, suy ngẫm về lẽ sống: ©n t×nh thuû chung
=> Con người có thể vô tình, lãng quên, nhưng thiên nhiên, nghĩa tình quá khứ thì luôn tròn đầy, bất diệt
Thảo luận nhóm
Hình tượng ánh trăng trong bài thơ có ý nghĩa như thế nào?





Vầng trăng của thiên nhiên - mang vẻ đẹp bình dị, hồn nhiên, khoáng đạt, vĩnh hằng.
Vầng trăng biểu tượng cho những gì thuộc về quá khứ của con người:
+ (Nghĩa hẹp): gợi nhớ tuổi thơ, về cuộc đời người lính.
+ (Nghĩa rộng): biểu tượng cho quá khứ tình nghĩa, thuỷ chung, độ lượng, nhân hậu.
- Hướng tới vầng trăng - hướng tới ánh sáng - biểu tượng cho vẻ đẹp trọn vẹn, sáng trong, thánh thiện.
IV.TỔNG KẾT
Về nội dung
Từ một câu chuyện riêng, bài thơ lµ lời tự nhắc nhở thấm thía về thái độ tình cảm đối với những năm tháng quá khứ gian lao, tình nghĩa, đối với thiên nhiên đất nước bình dị, hiền hậu.
Ánh trăng không chỉ là chuyện của riêng nhà thơ, với một thế hệ, mµ chuyện có ý nghĩa đối víi nhiÒu ng­êi, nhiÒu thêi.
Ánh trăng gợi lên đạo lý “uống nước nhớ nguồn”,h­íng vÒ céi nguån, truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Về nghệ thuật
- Bài thơ như một câu chuyện kể, có sự kết hợp hài hòa, tự nhiên giữa tự sự và trữ tình
- Giọng điệu tâm tình.
- Sử dụng thành công nghệ thuật đối lập, nhân hóa, ẩn dụ
- Nh÷ng ch÷ ®Çu dßng kh«ng viÕt hoa t¹o sù liÒn m¹ch vÒ ý t­ëng vµ c¶m xóc.

V. LUYỆN TẬP
Em hãy khái quát hóa nội dung bài thơ bằng sơ đồ
" Bài viết về ánh trăng mà để nói chuyện đời, chuyện tình nghĩa. Tác giả chọn một lối viết giản dị, dễ hiểu. Đọc xong bài thơ, những người thích ngôn ngữ tân kì có thể cho là không có gì, những người ưa loại văn trau chuốt, tỉa tót đến tinh xảo có thể thất vọng, những người quen lối ồn ào đại ngôn có thể ngỡ ngàng"
Nguyễn Bùi Vợi nhận xét về bài thơ
đoạt giải A trong mục "Sổ tay người yêu thơ"
(Báo Văn nghệ 19/4/1984)