Bài 12. Ánh trăng

GV: Nguyễn Thị Mận - Trường THCS Đoàn Kết
Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
-Tên khai sinh: Nguyễn Duy Nhuệ, sinh nam 1948
- Nguy?n Duy dã từng là người lính, tham gia chiến đấu ở chiến trường.
- Ông là một gương mặt tiêu biểu cho lớp nhà thơ trẻ trong thời chống Mỹ cứu nu?c.




Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
2.Tác phẩm:


-Tên khai sinh: Nguyễn Duy Nhuệ, sinh nam 1948
- Nguy?n Duy dã từng là người lính, tham gia chiến đấu ở chiến trường.
- Ông là một gương mặt tiêu biểu cho lớp nhà thơ trẻ trong thời chống Mỹ cứu nu?c.


- B�i tho sỏng tỏc nam 1978


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
2.Tác phẩm:
II: Đọc - hiểu văn bản:
1: Đọc và tìm hiểu chú thích

Hướng dẫn đọc
Ba khổ đầu: Giọng kể, nhịp bình thường
Khổ 4: Giọng đột ngột, cất cao, ngỡ ngàng với bước ngoặt của sự việc, của sự xuất hiện vầng trăng
Khổ 5, 6: Giọng tha thiết rồi trầm lắng cùng cảm xúc và suy tư lặng lẽ


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
2.Tác phẩm:
II: Đọc - hiểu văn bản:
1: Đọc và tìm hiểu chú thích
2: Thể thơ và phương thức biểu đạt.



- Thể thơ : 5 chữ
- Phương thức biểu đạt : Tự sự kết hợp với trữ tình


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
2.Tác phẩm:
II: Đọc - hiểu văn bản:
1: Đọc và tìm hiểu chú thích
2: Thể thơ và phương thức biểu đạt.
3: Bố cục văn bản và mạch cảm xúc:
-Bố cục : 3 phần.


- Khổ 1-2 -3 : Cảm xúc trước vầng trăng trong quá khứ và hiện tại.
- Khổ 4: Tình huống gặp lại trăng.
- Khổ 5-6: Suy ngẫm - triết lí của nhà thơ.

- Mạch cảm xúc : Theo trình tự thời gian.


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
2.Tác phẩm:
II: Đọc - hiểu văn bản:
1: Đọc và tìm hiểu chú thích
2: Thể thơ và phương thức biểu đạt.
3: Bố cục văn bản và mạch cảm xúc:
4: Phân tích văn bản:
a: Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ và hiện tại:




Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)

II: D?c - hi?u van b?n:
4: Phõn tớch van b?n:
a: Hỡnh ?nh v?ng trang trong quỏ kh? v� hi?n t?i:
* V?ng trang trong quỏ kh?:

-H?i nh?:

Di?p ng?: "h?i; v?i"
-H?i chi?n tranh:
đồng
sông
bể
Sống hoà hợp, thân thiết với thiên nhiên
ở rừng
Nhân hoá: Tri kỉ
- Quan trọng không thể thiếu
- Quan hệ gần gũi, thân thiết như bạn tri kỉ.
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
II: D?c - hi?u van b?n:
4: Phõn tớch van b?n:
a: Hỡnh ?nh v?ng trang trong quỏ kh? v� hi?n t?i:
* V?ng trang trong quỏ kh?:

-H?i nh?:

Di?p t? "v?i"
-H?i chi?n tranh:
đồng
sông
bể
Sống hoà hợp, thân thiết với trăng
ở rừng
Nhân hoá: Tri kỉ
- Quan trọng không thể thiếu
- Quan hệ gần gũi, thân thiết như bạn tri kỉ.
“Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ”
NT: so sánh ->sống gần gũi chan hoà với thiên nhiên, với vầng trăng
“ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa”
= > Vầng trăng không những trở thành bạn tri kỉ, mà đã trở thành “vầng trăng tình nghĩa” biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình.
“Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ”
“ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa


Tiết 58: Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
II: D?c - hi?u van b?n:
4: Phõn tớch van b?n:
a: Hỡnh ?nh v?ng trang trong quỏ kh? v� hi?n t?i:
* V?ng trang hi?n t?i:
Từ ngày về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường


- Hoàn cảnh sống hiện tại:
+ Đất nước hoà bình
+ con người trở về thành phố sống cuộc sống đầy đủ tiện nghi : ánh điện, của gương, nhà cao tầng..
vầng trăng
-So sánh:“Vầng trăng” với “người dưng”
Nổi bật sự bội bạc của con người với vầng trăng, với quá khứ và với chính bản thân mình.
- Thái độ của con người với trăng:
lạnh nhạt, coi vầng trăng như một người xa lạ, dù trăng vẫn luôn ở bên
Từ ngày về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
như người dưng qua đường


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I. Giới thiệu chung:

II: D?c - hi?u van b?n:
4: Phõn tớch van b?n:
a: Hỡnh ?nh v?ng trang trong quỏ kh? v� hi?n t?i:
b: Tỡnh hu?ng g?p l?i v?ng trang:

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Tình huống:
Mất điện, phòng tối om, vội vàng mở tung cửa sổ.
 “Đột ngột” gặp lại cố nhân “vầng trăng” –> tác động mạnh mẽ tới con người.
Thình lình
vội
đột ngột


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
II: D?c - hi?u van b?n:
4: Phõn tớch van b?n:

C: Suy tư - triết lí của tác giả
Hành động:
Nhìn chính diện vầng trăng- nhìn nhận lại những giá trị đã từng bị lãng quên.
Thái độ:
=>Xúc động không nói được lên lời, thổn thức đến xót xa, có phần thành kính.
NT: + so sánh, điệp ngữ
+ nhịp thơ nhanh.
=> Nhấn mạnh, khắc sâu những hình ảnh của quá khứ.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Ngửa mặt lên nhìn mặt
như là đồng là bể
như là sông là rừng
có cái gì rưng rưng


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
II: D?c - hi?u van b?n:
4: Phõn tớch van b?n:

C: Suy tư của tác giả
Hành động: nhìn chính diện vầng trăng- nhìn nhận lại những giá trị đã từng bị lãng quên.
Thái độ: “rưng rưng” =>Xúc động không nói được lên lời, thổn thức đến xót xa, có phần thành kính.
NT: + so sánh, điệp ngữ
+ nhịp thơ nhanh.
=> kỉ niệm ùa về: kỉ niệm với thiên nhiên, với vầng trăng tri kỉ, tình nghĩa.
“Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.”
Trăng cứ tròn vành vạnh
? Hình ảnh “Trăng cứ tròn vành vạnh” tượng trưng cho điều gì ?
A: Hạnh phúc viên mãn, tròn đầy.
B: Quá khứ đẹp đẽ, vẹn nguyên, thuỷ chung, không phai mờ.
C: Thiên nhiên, vạn vật tuần hoàn.
D: Cuộc sống hiện tại no đủ, sung sướng.

B: Quá khứ đẹp đẽ, vẹn nguyên, thuỷ
chung, không phai mờ.


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
II: D?c - hi?u van b?n:
4: Phõn tớch van b?n:

C: Suy tư - triết lí của tác giả
Hành động: nhìn chính diện vầng trăng- nhìn nhận lại những giá trị đã từng bị lãng quên.
Thái độ: “rưng rưng” =>Xúc động không nói được lên lời, thổn thức đến xót xa, có phần thành kính.
NT: + so sánh, điệp ngữ
+ nhịp thơ nhanh.
=> kỉ niệm ùa về: kỉ niệm với thiên nhiên, với vầng trăng tri kỉ, tình nghĩa.
“Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.”
- NT đối: hành động, thái độ của vầng trăng và con người
- Trăng “im phăng phắc”- như lời nhắc nhở nghiêm khắc: con người có thể vô tình, lãng quên nhưng thiên nhiên, nghĩa tình quá khứ thì luôn tròn đầy bất diệt.
“Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.”


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I. Giới thiệu chung:

II: D?c - hi?u van b?n:
4: Phõn tớch van b?n:

5: Ý nghĩa, chủ đề văn bản:
- Ý nghĩa:
Nhắc nhở:
- Tác giả
- Thế hệ đã đi qua chiến tranh
- Mọi người
Chủ đề:
nhắc nhở thấm thía về thái độ, tình cảm đối với những năm tháng quá khứ gian lao, nghĩa tình, với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu.

Uống nước nhớ nguồn.


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I. Giới thiệu chung:

II: D?c - hi?u van b?n:

III: Tổng kết:
1: Nghệ thuật

- Kết hợp hài hoà, tự nhiên giữa tự sự và trữ tình.
-Giọng thơ tâm tình bằng thể thơ năm chữ
-Nhịp thơ khi trôi chảy, tự nhiên, nhịp nhàng theo lời kể, khi thì ngân nga, thiết tha, xúc động (khổ 5), lúc lại trầm lắng biểu hiện thái độ suy tư (khổ cuối)
-Kết cấu, giọng điệu của bài thơ có tác dụng làm nổi bệt chủ đề, tạo nên tính chân thực, chân thành.
-Sử dụng nhiều biện pháp tu từ: So sánh, nhân hoá, điệp ngữ, đối lập.
Trăng
Người
Tự nhắc nhở mình và củng cố ở người đọc thái độ sống "uống nước nhớ nguồn"
2.Nôị dung


Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
2.Tác phẩm:
II: Đọc - hiểu văn bản:
1: Đọc và tìm hiểu chú thích
2: Thể thơ và phương thức biểu đạt.
3: Bố cục văn bản và mạch cảm xúc
4: Phân tích văn bản:
5: Ý nghĩa và chủ đề văn bản.
III: Tổng kết:
1: Nghệ thuật:
2: Nội dung:
* Ghi nhớ
IV: Luyện tập:
IV. Luyện tập
So sánh ý nghĩa của hình ảnh ánh trăng trong 2 bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu và “Ánh trăng” của Nguyễn Duy ?
Giống nhau
Khác nhau
Hai bài thơ đều lấy một vẻ đẹp trong thiên nhiên -ánh trăng - để khai thác xây dựng hình ảnh thơ

- Ánh trăng là biểu tượng cho vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí ở người chiến sĩ trong kháng chiến chống Pháp
- Là hình tượng thơ đậm chất lãng mạn trong thơ Chính Hữu và thơ ca kháng chiến


- Khơi nguồn cho việc bày tỏ thái độ, tình cảm của con người với hiện tại và quá khứ
- Là hình ảnh để nhà thơ thể hiện chủ đề bài thơ : “uống nước nhớ nguồn”


Bài tập tình huống:
Trong l?n di tỡm hi?u th?c t? ? b? bi?n mi?n Trung, Lan dó g?p m?t chỳ thuong binh dang in nh?ng v?t chõn trũn trờn cỏt. Khi ?y , trong d?u Lan dó xu?t hi?n nhi?u suy nghi.
? Nếu em là Lan, trong hoàn cảnh trên, em sẽ có những suy nghĩ gì ?

- Những tàn phá và hậu quả của chiến tranh.
- Những việc mình sẽ làm để đền đáp những người có công với đất nước như chú thương binh.
- Mơ ước đây là người thương binh cuối cùng trên trái đất.



Tiết 58:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
I. Giới thiệu chung:
1.Tác giả :
2.Tác phẩm:
II: Đọc - hiểu văn bản:
1: Đọc và tìm hiểu chú thích
2: Thể thơ và phương thức biểu đạt.
3: Bố cục văn bản và mạch cảm xúc
4: Phân tích văn bản:
5: Ý nghĩa và chủ đề văn bản.
III: Tổng kết:
1: Nghệ thuật:
2: Nội dung:
* Ghi nhớ
IV: Luyện tập:
Chân thành cảm ơn quý thầy cô Cùng các em học sinh
Đến tham dự tiết học