Bài 12. Ánh trăng

TRƯỜNG THCS TĂNG BẠT HỔ A
Tuần 11 - Tiết 58
NGUYỄN DUY
Ánh trăng
Nguyễn Duy tên khai sinh là Nguyễn Duy Nhuệ, sinh năm 1948.

Quê làng Quảng Xá, nay thuộc phường Đông Vệ, TP Thanh Hóa.

Là gương mặt tiêu biểu trong lớp nhà thơ trẻ thời chống Mĩ cứu nước.
Tuần 11 - Tiết 58 :
Nguyễn Duy
I - Đọc hiểu chú thích
1 – Tác giả
Ánh trăng
2 – Tác phẩm
Bài thơ viết vào năm 1978 , tại tp. Hồ Chí Minh.
Ánh trăng
Nguyễn Duy
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỷ
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Vầng trăng thời quá khứ: (khổ 1,2)
Vầng trăng hiện tại : (khổ 3,4)
Cảm xúc của nhà thơ: (khổ 5,6)
II - Tìm hiểu văn bản
1 - Vầng trăng thời quá khứ: ( khổ 1, 2 )
Hồi nhỏ sống :
với đồng
với sông
với bể
Điệp từ “với” → tuổi thơ chan hòa, gần gũi với thiên nhiên
Hồi chiến tranh ở rừng:
trăng thành tri kỉ
trăng tình nghĩa
→Nhân hóa
→Tình cảm tri ân giữa người và trăng ngỡ không bao giờ quên.
Tuần 11 - Tiết 58 :
Nguyễn Duy
I - Đọc hiểu chú thích
1 – Tác giả :
2 – Tác phẩm :
(sgk)
(sgk)
Ánh trăng
…
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
2 - Vầng trăng trong hiện tại : (khổ 3,4)
“Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường.”
Nhân hóa , so sánh
→cuộc sống vật chất đầy đủ khiến người vô tình lãng quên trăng

“Thình lình ,vội ,đột ngột”
→nhanh , bất ngờ
→Trăng khơi gợi cảm xúc ,suy nghĩ của nhân vật.
Tuần 11 - Tiết 58 :
Ánh trăng
Nguyễn Duy
I - Đọc hiểu chú thích
II - Tìm hiểu văn bản
1 - Vầng trăng thời quá khứ: (khổ 1,2)
3 - Cảm xúc của nhà thơ: (khổ 5,6)
“Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng”
→ Điệp từ , từ láy
→Cảm xúc nghẹn ngào, vui sướng khi người và trăng cùng đối diện .

“Đồng, bể, sông, rừng “
→Ánh trăng đánh thức bao kỉ niệm thời quá khứ.
Tuần 11 - Tiết 58 :
Ánh trăng
Nguyễn Duy
I - Đọc hiểu chú thích
II - Tìm hiểu văn bản
2 - Vầng trăng trong hiện tại : (khổ 3,4)
1 - Vầng trăng thời quá khứ: (khổ 1,2)
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Câu hỏi thảo luận
Có nhận định cho rằng khổ thơ cuối của bài thơ là nơi thể hiện tập trung nhất ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng , chiều sâu tư tưởng mang tính triết lý của bài thơ. Em suy nghĩ như thế nào về nhận định này?
Câu hỏi thảo luận
Có nhận định cho rằng khổ thơ cuối của bài thơ là nơi thể hiện tập trung nhất ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng , chiều sâu tư tưởng mang tính triết lý của bài thơ. Em suy nghĩ như thế nào về nhận định này?
Gợi ý :
Chú ý các tầng nghĩa của hình ảnh vầng trăng . Hình ảnh “trăng tròn vành vạnh “ và “ trăng im phăng phắc “ có những ý nghĩa gì ?
Em cảm nhận như thế nào về cái “ giật mình “ của nhà thơ ?
3 - Cảm xúc của nhà thơ: (khổ 5,6)
“Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng”
→ Điệp từ , từ láy
→Cảm xúc nghẹn ngào, vui sướng khi người và trăng cùng đối diện .
“Đồng, bể, sông, rừng “
→Ánh trăng đánh thức bao kỉ niệm thời quá khứ.
Tuần 11 - Tiết 58 :
Ánh trăng
Nguyễn Duy
I - Đọc hiểu chú thích
II - Tìm hiểu văn bản
2 - Vầng trăng trong hiện tại : (khổ 3,4)
1 - Vầng trăng thời quá khứ: (khổ 1,2)
Trăng:
tròn vành vạnh
im phăng phắc
→Con người có thể vô tình nhưng thiên nhiên , quá khứ vẫn tròn đầy thủy chung.
→Lời nhắc nhở về cách sống thủy chung , tình nghĩa.
Người:
vô tình
giật mình
III - Tổng kết
Ghi nhớ Sgk /157
Với giọng điệu tâm tình tự nhiên , hình ảnh giàu tính biểu cảm , Ánh Trăng của Nguyễn Duy như một lời nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên , đất nước bình dị , hiền hậu . Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc , củng cố ở người đọc thái độ sống “ uống nước nhớ nguồn “ . Ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ .
Tuần 11 - Tiết 58 :
Ánh trăng
Nguyễn Duy
I - Đọc hiểu chú thích
II - Tìm hiểu văn bản
Học thuộc lòng bài thơ
Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về bài thơ “ Ánh trăng”
Soạn bài: “ Tổng kết về từ vựng”
Dặn dò
…Nhưng giờ đây có giây phút bình yên, sao tôi quên?
Có giây phút bình yên sao tôi quên, sao tôi quên?
Bài ca tôi đã hát, bài ca tôi đã hát
Với quê hương, với bạn bè, với cả cuộc đời
Tôi không thể nào quên…


Nhạc sĩ : Phạm Minh Tuấn
BÀI CA KHÔNG QUÊN