Bài 12. Ánh trăng

ánh TrĂng

Nguyễn Duy
Nhà thơ Nguyễn Duy
Vừa là nhà thơ, vừa là người lính.
Thời kì đầu thơ gắn với hình ảnh quen thuộc của làng quê. Sau thơ mang màu sắc triết lí.
Dựa vào chú thích SGK, hãy giới thiệu đôi nét về tác giả?
Trình bày những hiểu biết của em về bài thơ ?
Bài thơ ra đời năm 1978.
Trích trong tập thơ cùng tên của nhà thơ.
Thể thơ 5 chữ - phương thức tự sự kết hợp với trữ tình.
Em hãy tìm mạch cảm xúc và kết cấu của bài thơ?
Mạch cảm xúc: Từ hình ảnh vầng trăng hiện tại  Suy ngẫm về quá khứ  nhắc nhở mọi người về thái độ sống đối với quá khứ ...
Kết cấu:
Hai khổ đầu: Cảm nghĩ của nhà thơ về vầng trăng quá khứ.
Hai khổ tiếp: Cảm nghĩ của nhà thơ về vầng trăng hiện tại.
Hai khổ cuối: Suy tư của nhà thơ.
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
***
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Em có suy nghĩ gì về nghệ thuật sử dụng ngôn từ trong hai khổ thơ?
-Lời thơ: tâm tình như một câu chuyện
Từ ngữ : quen thuộc, bình dị
Điệp từ " với" + biện pháp nhân hoá:
gắn bó keo sơn giữa trăng với người
-ánh sáng tự tạo đã làm lu mờ ánh sáng thiên nhiên
- Sự thích nghi với cuộc sống mới làm lãng quên vầng trăng.
- Nghệ thuật so sánh , nhân hoá diễn tả tình cảm đổi thay
- Tình huống đặc biệt : vội vã đi tìm nguồn sáng.
Em thấy hình ảnh vầng trăng trong tâm trí của tác giả có gì khác?
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
***
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn – đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
®ột ngột vầng trăng tròn.
Nêu cảm nhận của em về khổ thơ thứ năm của bài thơ?
Thảo luận
Hình thức: Nhóm 2 bàn
Trình bày: Phim trong
Thời gian: 2 phút
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Ng?a m?t nhìn m?t: hu?ng ra ngo?i c?nh, mặt đối mặt làm tâm
Trăng gợi nhớ bao kỉ niệm
Kết cấu sóng đôi diễn tả dòng cảm xúc ấy

Lµ vầng trăng cña thiên nhiên  ý nghĩa cụ thể
Tượng trưng cho tình cảm con người , cho quá khứ, cho người đã khuất, những năm tháng gian khổ  ý nghĩa biểu tượng
Ánh trăng mang rất nhiều tầng nghĩa. Theo em đó là những tầng nghĩa nào? Khổ thơ nào thể hiện tập trung nhất ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng?



Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
¸nh trăng im phăng phắc
®ủ cho ta giật mình.
Các từ: cứ tròn vành vạnh, im phăng phắc trong câu thơ khiến em hiểu thế nào về vầng trăng?
Động từ "cứ" kết hợp với từ láy "vành vạnh": bất chấp mọi sự cản ngăn trăng vẫn mang tình cảm với người.
Hành động " im phăng phắc":?Biểu tượng cho sự bao dung độ lượng
Thái độ giật mình ấy khiến em hiểu gì về tâm hồn nhà thơ?
Trung thực với chính bản thân mình,
dám nhận lỗi lầm
Rung lên một hồi chuông cảnh tỉnh
Nhắc nhở mọi người không quên quá khứ
Đó là tiếng lòng của một người và cũng là của bao người.
Tạo nên một sức lay động lớn đối với người đọc và với mỗi chúng ta
Hướng tới một đạo lý thuỷ chung , ân tình, ân nghĩa
Điền các hình thức nghệ thuật thơ đặc sắc của
bài thơ " Đoàn thuyền đánh cá" và bài "ánh trăng"
vào từng cột
-Hình thức chơi: Mỗi đội hai em và một trọng tài:
Thời gian : 2 phút
Trình bày : Trên giấy A0
Trò chơI
Thi điền nhanh
Yếu tố trên đã góp phần làm nổi bật nội dung chủ đề tư tưởng nào của bài thơ?
Lời nhắn nhủ với mọi người về thái độ sống với quá khứ và với chính bản thân mình.
Trong bài thơ nhiÒu lần tác giả nhắc đến trăng, trong đó bốn lần là “vầng trăng” và chỉ một lần là “ánh trăng”. Vậy tại sao tác giả lại đặt tiêu đề bài thơ là “Ánh trăng” và đó cũng là tiêu đề của cả tập thơ?
Bài tập
Là thứ ánh sáng đẹp đẽ, dịu hiền.

Len lỏi vào những nơi tối tăm của thiên nhiên, những phần khuất lấp của con người.
Làm thức tỉnh con người, giúp họ nhận ra những điều mà vô tình lãng quên để hướng tới những gì tốt đẹp nhất.
Ánh trăng
Hướng dẫn học ở nhà
Làm BT 2 (SGK)
Gợi ý:
Phương thức: Biểu cảm
Dòng cảm xúc: Ánh trăng  Suy nghĩ ...  Suy tư.
Dung lượng: 5  7 câu
Soạn bài: Tổng kết từ vựng.
Xin chân thành cảm Ơn
các thầy cô giáo
và
các em học sinh