Bài 12. Ánh trăng

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo về dự
giờ lớp 9a môn văn
Ngữ văn
Ti?t 58: Van b?n:


Nguyễn Duy
ánh TrĂng
I. Tìm hi?u chung:
1. T�c gi?:

Nguyễn Duy tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ sinh năm 1948,quê ở Thanh Hoá,gia nhập quân đội năm 1966.
Ông là gương mặt tiêu biểu của lớp nhà thơ trẻ trong kháng chiến chống Mĩ.

Em hóy nờu nh?ng nột chớnh v? tỏc gi??
- Tho ơng cĩ gi?ng di?u trong s�ng,h?n nhi�n,n?ng ch?t suy tu,tri?t lí.
a. Hoàn cảnh sáng tác:s au hoà bình 3 năm ( năm 1978).
b. Xu?t x?: r�t trong t?p tho c�ng t�n.
Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào?Mốc thời gian ấy có ý nghĩa gì?
? Th?i gian n�y nh?ng ngu?i lính tr?i qua cu?c chi?n nhìn l?i v� suy ng?m v? nh?ng gì d� qua.
2. T�c ph?m:
c. Đọc – chia bố cục.
Bài thơ chia ra làm mấy phần ? Giới hạn và nội dung chính của từng phần ?
Bố cục gồm ba phần:
Hai khổ đầu :Vầng trăng trong quá khứ.
Hai khổ tiếp theo:Vầng trăng trong hiện tại.
Hai khổ cuối: Vầng trăng trong cảm xúc và suy ngẫm của nhà thơ.
Bài thơ mang dáng dấp một câu chuyện nhỏ, được kể theo trình tự thời gian: hồi nhỏ->hồi chiến tranh -> thời kì hòa bình
d. Thể thơ: năm chữ.
II.Đọc – hiểu văn bản
1. Vầng trăng trong quá khứ
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
***
vầng trăng thành tri kỉ
cái vầng trăng tình nghĩa
? Em hiểu “tri kỉ “ là gì ? “vầng trăng thành tri kỉ” là vầng trăng như thế nào ?
- Tri ki là hiểu biết nhau, yêu quí nhau đến mức độ thân thiết.
- Vầng trăng là bạn bè thân thiết đối với con người.
Theo em tại sao thuở ấy với con người vầng trăng lại là vầng trăng tình nghĩa ?
* Trăng là trò chơi tuổi thơ, là ánh sáng trong đêm tối chiến tranh , là niềm vui bầu bạn của người lính trong gian lao của cuộc chiến.
Hôm nay “vầng trăng tình nghĩa” đã trở thành quá khứ, nhưng đó là quá khứ như thế nào, để con người không bao giờ quên ?
* Trăng tượng trưng cho quá khứ đẹp đẽ, ân tình
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
2. Vầng trăng trong hiện tại
như người dưng qua đường
? Em hiểu thế nào là người dưng và người dưng qua đường ?
Người dưng : người lạ, không quen biết
Người dưng qua đường: hoàn toàn là người xa lạ, không quen biết với mình
? Cái gì đã làm cho người xa lạ với trăng ?
- Hoàn cảnh sống thay đổi làm cho con người quên đi quá khứ, thay đổi tình cảm với nghĩa tình đã qua.
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn – đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
®ột ngột vầng trăng tròn.
? Vầng trăng đột ngột xuất hiện, nó tác động đến nhà thơ ra sao ?
Vầng trăng xuất hiện trong hoàn cảnh bất ngờ, là bước ngoặt để nhà thơ nhớ lại quá khứ nghĩa tình.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
3. Vầng trăng trong cảm xúc, suy ngẫm của nhà thơ.
? Tại sao tác giả lại không viết là ngửa mặt lên nhìn trăng mà lại viết “Ngửa mặt lên nhìn mặt” ?
Hình ảnh ẩn dụ mới lạ, độc đáo, sâu sắc.
? Sau hành động ấy cảm xúc dâng trào trong lòng nhà thơ, từ ngữ nào diễn tả điều đó ?
? Với cảm xúc ấy nhà thơ nhớ lại những gì ?
Cảm xúc dâng trào khi gặp lại vầng trăng, làm nhà thơ nhớ những năm tháng gian lao, những hình ảnh thiên nhiên, đất nước bình dị.
trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
? Đọc khổ thơ cuối và nhận xét về giọng thơ ?
Giọng thơ trữ tình trầm lắng, thiết tha.
trăng cứ tròn vành vạnh
ánh trăng im phăng phắc
Thảo luận nhóm
? Hình ảnh vầng "trăng tròn vành vạnh" có ý nghĩa gì ?
? Hình ảnh "ánh trăng im phang ph?c" có ý nghĩa gì ?
Trăng tròn vành vạnh tượng trưng cho quá khứ đẹp đẽ nguyên vẹn chẳng thể phai mờ.
Trăng im phăng phắc: nhân chứng nghĩa tình mà nghiêm khắc, nhắc nhở mọi người không được lãng quên quá khứ.
Hướng tới một đạo lý thuỷ chung , ân tình, ân nghĩa
Rung lên một hồi chuông cảnh tỉnh
Nhắc nhở mọi người không quên quá khứ
Đó là tiếng lòng của một người và cũng là của bao người
Tạo nên một sức lay động lớn đối với người đọc và với mỗi chúng ta
THử TàI CủA BạN
áNH TRANG
CH?T CHẽ,
THEO M?CH C?M XúC
Đằm thắm, ngọt ngào
Điệp ngữ, nhân hoá, ẩn dụ
theo từng lời ru
Tâm tình, sâu lắng
HÃY CHỌN VÀ ĐIỀN TRONG CÁC TỪ SAU ĐÂY VÀO Ô TRỐNG SAO CHO ĐÚNG NHẤT:
năm chữ
áNH TRANG
CH?T CHẽ,
THEO M?CH C?M XúC
Điệp ngữ, nhân hoá, ẩn dụ
Tâm tình, sâu lắng
năm chữ
Nội dung
Lời nhắc nhở với mọi người về thái độ sống với quá khứ và với chính bản thân mình.
Tổng kết
Ghi nhớ
Với giọng điệu tâm tình tự nhiên hình ảnh giàu sức biểu cảm ánh trăng của Nguyễn Duy như một lời tự nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị hiền hậu.Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc, củng cố người đọc thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”,ân nghĩa thủy chung cùng quá khứ .
Nhóm 1 và 2: Tìm những câu ca dao , tục ngữ thành ngữ nói về đạo lý uống nước nhớ nguồn Nhóm 3 và 4: Tìm những câu thơ nói về đạo lí” uống nước nhớ nguồn “
Bài tập
Làm BT 2 (SGK)
Gợi ý:
Phương thức: Biểu cảm
Dòng cảm xúc: Ánh trăng  Suy nghĩ ...  Suy tư.
Dung lượng: 5  7 câu
Soạn bài: Tổng kết từ vựng.
Hướng dẫn học ở nhà
Xin chân thành cảm Ơn
các thầy cô giáo
và
các em học sinh