Bài 12. Ánh trăng

Ng? van 9
Người thực hiện: Lương Thanh Vân
2
Kiểm tra bài cũ
4
Tiết 58
ÁNH TRANG
Nguy?n Duy

Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh đi?n, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
cú cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình

Tiết 58 – Bài 12 :

áNH TRANG
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
Tác giả, tác phẩm
7
Nguyễn duy
- Tên : Nguyễn Duy Nhuệ
- Sinh năm 1948
- Quê: Làng Quảng Xá, nay thuộc phường Đông Vệ, thành phố Thanh Hoá
- Được trao giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1972- 1973
- Là một gương mặt tiêu biểu trong lớp nhà thơ trẻ thời chống Mỹ.
- Tập thơ "�nh trăng "được tặng giải A của Hội nhà văn Việt Nam Năm 1984.
8
Tiết 58 – Bài 12 :

I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHÚ THÍCH
Tác giả, t¸c phẩm.
=> Sáng tác năm 1978 ( Sau 3 năm giải phóng hoàn toàn Miền Nam thống nhất đất nước)
=> In trong tập thơ "�nh trăng ".Tập thơ được tặng giải A của hội nhà văn Việt Nam 1984.
2. Hoàn cảnh sáng tác
3. Thể loại:
+ Thơ năm chữ
+Phương thức biểu đạt: Tự sự + Trữ tình ( Biểu cảm).
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHÚ THÍCH
Tác giả, tác phẩm
2. Hoàn cảnh sáng tác
3. ThÓ lo¹i
4. Đọc văn bản và xác định b? c?c:
Có thể chia làm 3 đoạn:
- Đoạn 1 ( Khổ 1 + 2) : Vầng trăng trong quá khứ
- Đoạn 2 (Khổ 3 + 4): Vầng trăng trong cuộc sống hiện tại
- Đoạn 3 ( Khổ 5 + 6) : Suy ngẫm của nhà thơ về ánh trăng.
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN.
1. Vầng trăng trong quá khứ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ.
- Điệp ngữ : “hồi” -> Gîi lªn c¶ qu·ng thêi gian trong qu¸ khø (Håi nhá, håi chiÕn tranh)
-> Giọng thơ, lời thơ như lời thủ thỉ tâm tình, trầm tĩnh như mở ra một không gian cổ tích.
12
-> Vầng trăng là hình ảnh thiên nhiên tươi mát, là người bạn tri kỉ suốt thời tuổi thơ và thời chiến tranh
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
- Di?p ng? :"v?i" -> Sự gắn bó hoà hợp, hoà hợp mối ân tình giữa con người với thiên nhiên rộng lớn mà dung dị: Đồng, sông, bể
13
- “Tri kØ” cã nghÜa lµ g× ?
- “VÇng tr¨ng tri kØ” lµ vÇng tr¨ng nh­ thÕ nµo?
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
- >Vầng trăng thành tri kỉ: Vầng trăng là người bạn bè thân thiết, người bạn đồng hành với con người (Biện pháp so sánh)
14
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
-> Tr¨ng hiÖn lªn víi vÎ ®Ñp hoang s¬ vµ gÇn gòi, hån nhiªn nh­ trÎ th¬, ch©n thµnh nh­ ng­êi b¹n h÷u.
-> Trăng và người hiện ra như đôi bạn quấn quýt, gắn bó giao hoà. (Biện pháp nhân hoá)
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ.
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
1. Vầng trăng trong quá khứ
=> Vầng trăng là biểu tượng của quá khứ gian lao mà đẹp đẽ là " vầng trăng tình nghĩa" chung thuỷ
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN.
1. Vầng trăng trong quá khứ
2. Vầng trăng trong cuộc sống hiện tại.
"Từ hồi về thành phố
quen ánh đi?n, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường"
- T? " hồi" -> đột ngột đưa người ta từ quá khứ trở về hiện tại.
- Điều thay đổi: Lòng người đã thay đổi (hiện tại)
- Không thay đổi: Trăng vẫn gắn bó thuỷ chung với người (quá khứ)
17
-> Sự xuất hiện đột ngột bất ngờ rất đúng lúc của vầng trăng làm con người sửng sốt ngỡ ngàng
Có thể là cái tròn của trăng rằm, có thể là sự vẹn nguyên, đầy đặn thuỷ chung như nhất của vầng trăng
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
18
2. Vầng trăng trong cu?c s?ng hiện tại.
"Từ hồi về thành phố
quen ánh điên, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường"
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
=> Hoàn cảnh sống thay đổi, lòng người trở nên thay đổi vô tình, vô nghĩa, lãng quên đi vầng trăng
I.ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN.
1. Vầng trăng trong quá khứ
2. Vầng trăng hiện tại.
3.Suy ngẫm của nhà thơ về ánh trăng.
- Tõ l¸y “ R­ng r­ng” -> Tr¹ng th¸i t©m lý xóc ®éng kh«ng nãi ®­îc lªn lêi chØ cã n­íc m¾t d­íi hµng mi nh­ ®ang øa ra nh­ s¾p khãc.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
Cú cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
20
Ngửa mặt lên nhìn mặt
Cú cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
- Tr¨ng kh«ng hån nhiªn hoang s¬ mµ trßn vµnh v¹nh im lÆng – triÕt lý.
- " ngửa mặt lên nhìn mặt"-> Nhõn húa

- Từ láy " Rưng rưng" -> tâm lý xúc động -> Trăng đã làm ùa về, làm sống dậy bao kỷ niệm đẹp đẽ
-> Trang v?n đẹp đẽ vẹn nguyên, không phai mờ nghĩa tình, chung thuỷ.
21
Trăng là biểu tượng của sự bao dung độ lượng nghĩa tình trọn vẹn trong sáng không đòi hỏi đền đáp.
3 Suy ngẫm của nhà thơ về ánh trăng.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
Cú cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình

- Từ láy, so sánh, đối lập.
22
Có ý kiến cho rằng :
“Khổ thơ cuối cùng trong bài thơ thể hiện tập trung nhất ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng, chiều sâu tư tưởng mang tính triết lí của tác phẩm.”
Theo em ý kiến đó có đúng không ? Tại sao?

- §Æt bµi th¬ vµo hoµn c¶nh ra ®êi ( 1978) theo em qua bµi th¬, qua sù “giËt m×nh” cña nh©n vËt tr÷ t×nh nhµ th¬ muèn tù nh¾c nhë m×nh vµ nh¾n nhñ mäi ng­êi ®iÒu g× ?
- Điều ấy có liên quan gì đến đạo lí, lẽ sống của con người Việt Nam ta ?
THẢO LUẬN
NHÓM 1,2,3
NHÓM 4,5,6
23
+ Nghệ thuật:
Với giọng điệu tâm tình tự nhiên, hình ảnh giàu tính biểu cảm.
+ Nội dung:
Bài thơ như một lời tự nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính, gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu. Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc, củng cố ở người đọc thái độ sống: " Uống nước nhớ nguồn" ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ.
* GHI NH? ( SGK / tr 157)
III. Tổng kết
ÁNH TRANG
Nguy?n Duy

Tiết 58
I.ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN.
1. Vầng trăng trong quá khứ.
2. Vầng trăng hiện tại.
3.Suy ngẫm của nhà thơ về ánh trăng.
VI. LUYỆN TẬP
III. Tổng kết
So sánh hình ảnh trăng trong hai bài thơ “Đồng chí’ và “Ánh trăng”?
25