Bài 12. Ánh trăng

CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ TIẾT NGỮ VĂN
- Đọc thuộc lòng hai khổ thơ cuối bài thơ “Bếp lửa”
của Bằng Việt.
- Hai khổ thơ cuối nói lên nội dung gì ?
A. Sự suy ngẫm của nhân vật trữ tình về người bà và hình ảnh bếp lửa.
B. Nỗi khổ cực mà người bà phải chịu đựng trong một thời gian dài.
C. Niềm vui của người cháu mỗi khi bà nấu nồi cơm gạo mới.
D. Một thói quen của nhân vật trữ tình.
Kiểm tra bài cũ:
Tiết 58:
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
I/ Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
1/ Tác giả:
- Tên thật Nguyễn Duy Nhuệ,
sinh năm 1948.
- Quê ở Thành phố Thanh Hoá.
- Ông gia nhập Quân đội vào
năm 1966.
Sau 1975 chuyển về làm báo
Văn nghệ .
Ông là một nhà thơ trẻ, tiêu biểu
thời chống Mỹ.
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
I/ Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
1/ Tác giả:

2/ Tác phẩm:
- Sáng tác năm 1978,tại TP
Hồ Chí Minh, sau 3 năm
đất nước giải phóng.
- Bài thơ được chọn làm
nhan đề cho tập thơ.
- Tập thơ “Ánh trăng”
được tặng giải A của Hội
Nhà văn VN năm 1984.
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)

Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
I/ Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

Hồi nhỏ sống với đồng Thình lình đèn điện tắt
với sông rồi với bể phòng buyn-đinh tối om
hồi chiền tranh ở rừng vội bật tung cửa sổ
vầng trăng thành tri kỉ đột ngột vầng trăng tròn

Trần trụi với thiên nhiên Ngửa mặt lên nhìn mặt
hồn nhiên như cây cỏ có cái gì rưng rưng
ngỡ không bao giờ quên như là đồng là bể
cái vầng trăng tình nghĩa như là sông là rừng

Từ hồi về thành phố Trăng cứ tròn vành vạnh
quen ánh điện cửa gương kể chi người vô tình
vầng trăng đi qua ngõ ánh trăng im phăng phắc
như người dưng qua đường đủ cho ta giật mình.


II/ Đọc - Hiểu văn bản:
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
I/ Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

II/ Đọc - Hiểu văn bản:
1/ Thể thơ, bố cục:
- Thể thơ 5 chữ, kết cấu theo trình tự thời gian.
- Bố cục: 3 đoạn.
+ Đoạn 1: 3 khổ thơ đầu: Sự thay đổi tình cảm của nhà thơ với vầng trăng qua thời gian.
+ Đoạn 2: Khổ 4: Tình huống gặp lại vầng trăng.
+ Đoạn 3: Khổ 5,6 : Cảm xúc của nhà thơ.
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
II/ Đọc - Hiểu văn bản:
1.Thể thơ, bố cục:

2.Phân tích:
a. Sự thay ®æi t×nh c¶m cña nhµ th¬ víi vÇng tr¨ng qua thêi gian:
- Quá khứ:
+ Hồi nhỏ (sèng víi ®ång, sông, bể).
+ Hồi chiến tranh (rừng).
=>sèng hån nhiªn ,gÇn gòi víi thiªn nhiªn , tr¨ng trë thµnh ng­êi b¹n tri kØ.
* Quá khứ đẹp đẽ, ân tình, gắn với bao hạnh phúc.
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)

- Hiện tại:
+ Ở thành phố (ánh điện, cửa gương): Cuộc sống đầy đủ tiện nghi hiện đại.
=>Trăng và người trở nên xa lạ, cách biệt như “người dưng”.
* Do không gian, thời gian, điều kiện sống thay đổi nên trăng và người không còn tri kỷ.
Con người khi thay đổi hoàn cảnh, dễ dàng lãng quên quá khứ nhọc nhằn gian khó.

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
2/ Phân tích:
a. Sự thay đổi tình cảm của nhà thơ với vầng trăng qua thời gian:

b/ Tình huống gặp lại vầng trăng:
- Mất điện, phòng buyn-đinh tối.
- Thình lình, vội, đột ngột : Gây ấn tượng mạnh, cảm xúc trào dâng.
* Vầng trăng bất ngờ mà tự nhiên gợi về và đánh thức bao kỷ niệm đã lãng quên.

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)

2/ Phân tích:
a. Sự thay đổi tình cảm của nhà thơ với vầng trăng qua thời gian.
b. Tình huống gặp lại vầng trăng.



c. Cảm xúc của nhà thơ:
- Ngửa mặt - nhìn mặt  nhµ th¬ t×m gÆp “người” tri kỷ.
- “Rưng rưng” nhớ về kỷ niệm quá khứ.
=>Cảm xúc mãnh liệt, nghẹn ngào bỗng trỗi dậy.
*Tác giả nhận ra một lẽ sống ở đời: Phải biết sống thuỷ chung cïng qu¸ khø.

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)




? Em hiểu như thế nào về các hình ảnh “Trăng tròn vành vạnh”, “Trăng im phăng phắc” trong khổ cuối bài thơ ?
- Cái “giật mình” của nhà thơ gợi lên điều gì ?


Thảo luận:
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)

*Đây là những hình ảnh biểu tượng mang chiều sâu tư tưởng và ý nghĩa triết lý:
+ Trăng tròn vành vạnh: Tượng trưng cho quá khứ đẹp đẽ vẹn nguyên, chẳng phai mờ.
+ Trăng im phăng phắc: Là người bạn – nhân chứng nghĩa tình nghiêm khắc nhắc nhở mọi người phải biết trân trọng những ®iÒu tèt ®Ñp trong qu¸ khø.
+ Giật mình: Là tự nhắc nhở bản thân, tự thấy phải thay đổi cách sống.
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)

III/ Tổng kết:
*Nghệ thuật:
- Giọng điệu tâm tình, kết hợp tự sự và trữ tình.
- Nhịp thơ trôi chảy tự nhiên, khi ngân nga thiết tha cảm xúc, lúc biểu hiện suy tư.
*Nội dung:
- Là lời tự nhắc nhở thấm thía về thái độ tình cảm đối với những năm tháng quá khứ gian lao, tình nghĩa, đối với thiên nhiên đất nước bình dị, hiền hậu, với cả những người đã khuất và cả đối với chính mình.
- Gợi lên đạo lý sống: Uống nước nhớ nguồn, ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ.
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)

I/ Giới thiệu tác giả, tác phẩm: (SGK)
II/ Đọc- Hiểu văn bản:
1. Thể thơ, bố cục:
2. Phân tích:
III/ Tổng kết:

Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
IV/ Luyện tập:
? Tư tưởng của nhà thơ gởi gắm qua bài thơ “Ánh trăng” là gì ?
A. Con người có thể vô tình, lãng quên tất cả, nhưng thiên nhiên, nghĩa tình quá khứ thì luôn tròn đầy, bất diệt.
B. Thiên nhiên, vạn vật thì vô hạn, tuần hoàn còn cuộc đời con người thì hữu hạn.
C. Thiên nhiên luôn bên cạnh con người, là người bạn thân thiết của con người.
D. Cuộc sống vật chất dù đầy đủ rồi cũng sẽ tiêu tan, chỉ có đời sống tinh thần là bất diệt.
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
? Qua bài thơ tác giả muốn nhắn nhủ người đọc điều gì ?

A . Hãy yêu quý thiên nhiên tươi đẹp.
B . Hãy bảo vệ môi trường sống.
C . Hãy trân trọng quá khứ.
D . Hãy vươn tới tương lai.
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
?. Qua bài thơ, em rút ra bài học gì về cách sống của mình?
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)


- Học thuộc lòng bài thơ.
- Viết đoạn văn ngắn bình một khổ thơ mà em cho là hay nhất.
- Làm bài tập 2 (SGK).
- Chuẩn bị bài: Tổng kết từ vựng (tiếp theo).
Dặn dò:
Hẹn gặp lại !



XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO !