Bài 12. Ánh trăng

Nguyễn Cẩm Vân
Nguyễn Cẩm Vân
2. Cảm nhận của em về hình ảnh người mẹ Tà-ôi trong bài thơ "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ"- Nguyễn Khoa Điềm.
1. ý nào sau đây không đúng với nội dung tư tưởng chính được thể hiện qua bài thơ "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" - Nguyễn Khoa Điềm?
A. Thể hiện tình yêu quê hương, đất nước thiết tha
B. Thể hiện ý chí chiến đấu cho độc lập, tự do của dân tộc
C. Thể hiện niềm tự hào về truyền thống chiến đấu của cha ông
D. Thể hiện khát vọng và niềm tin chiến thắng giặc Mĩ, thống nhất đất nước
kiểm tra bài cũ
Nguyễn Cẩm Vân
Tiết : 63
Nguyễn Cẩm Vân
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
1. Tác giả:
I. Tìm hiểu tác giả - tác phẩm:
Nêu những hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Duy?
- Nguyễn Duy Nhuệ sinh ngày 7/12/1948.
- Quê: Quảng Xá - Đông Vệ - Thanh Hoá.
?
?
Nguyễn Cẩm Vân
Nguyễn duy
Nguyễn Cẩm Vân
Nguyễn Duy giao lưu với khán giả hát xẩm ở Hà Nội
Nguyễn Cẩm Vân
?
- In trong tập thơ ánh trăng, viết năm 1978, tại thành phố Hồ Chí Minh.
- Tập thơ được tặng giải A của Hội nhà văn Việt Nam năm 1984.
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
2.Tác phẩm:
Hãy nêu đôi nét về tác phẩm?
I. Tìm hiểu tác giả - tác phẩm:
?
1. Tác giả:
Nguyễn Cẩm Vân
?
?
?
?
?
?
Nguyễn Cẩm Vân
Một số tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Duy
Nguyễn Cẩm Vân
Lịch thơ của Nguyễn Duy
Nguyễn Cẩm Vân
ý nào sau đây không đúng về nhà thơ Nguyễn Duy
A Tên khai sinh là Nguyễn Duy Nhuệ. Sinh năm 1948.
B. Quê ở Quảng Xá, nay thuộc Đông Vệ, thành phố Thanh Hoá.
C. Làm thơ từ năm 1950, hầu như các tác phẩm của ông đều viết về người lính và chiến tranh.
D. Năm 1966, Nguyễn Duy gia nhập quân đội, vào binh chủng thông tin, tham gia chiến đấu ở nhiều chiến trường.
E. Sau năm 1975, ông chuyển về làm báo Văn nghệ giải phóng.
G. Nguyễn Duy được trao giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1972 - 1973.
Nguyễn Cẩm Vân
Bài 12. Văn bản:
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
3. Đọc - Chú thích:
a. Đọc:
- Khổ 1, 2, 3: Giọng kể, nhịp thơ trôi chảy Bình thường.
- Khổ 4: Giọng thơ đột ngột cất cao ngỡ ngàng.
- Khổ 5, 6: Giọng thơ thiết tha, rồi trầm lắng cùng cảm xúc và suy tư lặng lẽ.
I. Tìm hiểu tác giả - tác phẩm:
2. Tác phẩm:
1. Tác giả:
Nguyễn Cẩm Vân
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Nguyễn Cẩm Vân
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
3. Đọc - Chú thích:
a. Đọc:
I. Tìm hiểu tác giả - tác phẩm:
2. Tác phẩm:
1. Tác giả:
b. Chú thích:
Hãy giải nghĩa buyn-đinh?
Nguyễn Cẩm Vân
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
3. Đọc - Chú thích:
a. Đọc:
I. Tìm hiểu tác giả - tác phẩm:
2. Tác phẩm:
1. Tác giả:
b. Chú thích:
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Kết cấu, bố cục:
Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
Phương thức biểu đạt chính của bài thơ là gì?
-Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm.
- Thể thơ:
ngũ ngôn: (5 tiếng).
Nguyễn Cẩm Vân
ánh trăng
Nguyễn Duy
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Nguyễn Cẩm Vân
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
3. Đọc - Chú thích:
a. Đọc:
I. Tìm hiểu tác giả - tác phẩm:
2. Tác phẩm:
1. Tác giả:
b. Chú thích:
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Kết cấu, bố cục:
- Bố cục: 3 phần.
Nguyễn Cẩm Vân
ánh trăng
Nguyễn Duy
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa



Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ
Cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại
Suy ngẫm của tác giả
Nguyễn Cẩm Vân
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
3. Đọc - Chú thích:
a. Đọc:
I. Tìm hiểu tác giả - tác phẩm:
2. Tác phẩm:
1. Tác giả:
b. Chú thích:
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Kết cấu, bố cục:
2. Phân tích:
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
a. Trăng và người trong quá khứ:
Nguyễn Cẩm Vân
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
-> gắn với tuổi thơ trong sáng, hồn nhiên, thiên nhiên tươi mát
-> gắn với những khó khăn gian khổ của cuộc chiến
Nguyễn Cẩm Vân
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Kết cấu, bố cục:
2. Phân tích:
a. Trăng và người trong quá khứ:
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
- Trăng và người đẹp, thuỷ chung - tình nghĩa.
Nguyễn Cẩm Vân
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Mạch tự sự phát triển: quá khứ -> hiện tại: đất nước hoà bình
-> Dửng dưng, lạnh lùng lãng quên vầng trăng tình nghĩa, lãng quên quá khứ
-> Cuộc sống đủ đầy, hiện đại vẫn có sự cố xảy ra
b. Cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại:
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
Nguyễn Cẩm Vân
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Kết cấu, bố cục:
2. Phân tích:
a. Trăng và người trong quá khứ:
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
- Trăng và người đẹp, thuỷ chung - tình nghĩa.
b. Trăng và người lúc hiện tại:
- Trăng vẫn thuỷ chung - tình nghĩa.
- Cuộc sống hiện đại khiến người ta dễ dàng quên những giá trị trong quá khứ.
Nguyễn Cẩm Vân
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
c. Cảm xúc suy tư của con người:
Nguyễn Cẩm Vân
3 Suy ngẫm của tác giả
-Nghĩ về trăng, về chính mình.
- Tròn đầy - Khiếm khuyết

- Không đổi - Đổi thay
Trăng
Lũng ngu?i
Nguyễn Cẩm Vân
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Xúc động, xao xuyến khi gặp lại tri kỉ ngày nào
Gợi nhắc con người hướng về những kỉ niệm quá khứ - hướng về môt thời con người sống với nhau đơn thuần vì cái tình cao đẹp
Quá khứ đẹp đẽ, vẹn nguyên
Nghiêm khắc, nhẹ nhàng nhắc nhở
Sự giật mình của lí trí khi nhận thức đựoc thái độ của mình với quá khứ
Sự độ lượng, bao dung
Nguyễn Cẩm Vân
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
III. Tổng kết:
I. Tìm hiểu tác giả - tác phẩm:
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Nội dung:
2. Nghệ thuật:
Nguyễn Cẩm Vân
Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước ý trả lời đúng:

1. Tư tưởng của nhà thơ gửi gắm qua bài thơ này là gì?
A. Con người có thể vô tình, lãng quên tất cả, nhưng thiên nhiên, nghĩa tình quá khứ thì luôn tròn đầy, bất diệt.
B. Bài thơ như lời nhắc nhở con người thái độ sống uống nước nhớ nguồn, ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ.
C. Câu A và B đều đúng.
D. Câu A và B đều sai.
2. Những yếu tố nghệ thuật nào đã góp phần làm nên thành công của bài thơ?
A. Thể thơ 5 chữ, kết hợp hài hoà giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình.
B. Giọng thơ tâm tình như câu chuyện theo dòng chảy thời gian.
C. Hình ảnh ẩn dụ mang ý nghĩa biểu tượng.
Nguyễn Cẩm Vân
ghi nhớ


Với giọng điệu tâm tình, hình ảnh giàu tính biểu cảm, ánh trăng của Nguyễn Duy như một lời tự nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu. Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc, củng cố ở người đọc thái độ sống "uống nước nhớ nguồn", ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ.
Nguyễn Cẩm Vân
ánh trăng
(Nguyễn Duy)
III. Tổng kết:
I. Tìm hiểu tác giả - tác phẩm:
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Nội dung:
2. Nghệ thuật:
IV. Luyện tập:
Em thích nhất hình ảnh nào trong bài thơ? Vì sao?
Nguyễn Cẩm Vân
Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước ý trả lời đúng:

1. Nguyễn Duy là nhà thơ trưởng thành trong thời kì nào?
A. Thời kì kháng chiến chống Pháp
B. Thời kì cuối của kháng chiến chống Pháp
C. Thời kì kháng chiến chống Mĩ
D. Sau năm 1975
2. ánh trăng được viết cùng thể thơ với bài nào sau đây?
A. Cảnh khuya C. Đập đá ở Côn Lôn
B. Đêm nay Bác không ngủ D. Lượm
3. Nhận định nào nói đúng nhất những vấn đề về thái độ của con người mà bài thơ đặt ra?
A. Thái độ đối với quá khứ
B. Thái độ đối với những người đã khuất
C. Thái độ đối với chính mình.
Nguyễn Cẩm Vân
Bài 2: Tưởng tượng mình là nhân vật trữ tình trong "ánh trăng", em hãy diễn tả dòng cảm nghĩ trong bài thơ thành một bài tâm sự ngắn.
Về nhà

Nguyễn Cẩm Vân
- Học thuộc lòng ghi nhớ và xem bài phân tích.
- Học thuộc lòng và đọc diễn cảm bài thơ, nắm chắc nội dung và nghệ thuật của bài.
- Soạn bài: Tổng kết về từ vựng (Luyện tập tổng hợp).
+ Chú ý ôn lại những kiến thức lí thuyết về từ vựng đã học trong những bài trước.

Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài ở nhà:
Nguyễn Cẩm Vân
Nguyễn Cẩm Vân
2. ý nào nói đúng nhất về cấu tạo các đoạn thơ của bài "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" - Nguyễn Khoa Điềm?
A. Mỗi đoạn đều được mở đầu bằng hai câu thơ giống nhau và kết thúc bằng lời ru trực tiếp của người mẹ
B. Mỗi đoạn có hai phần: 7 câu đầu nói về hoàn cảnh, công việc của người mẹ, 4 câu sau nói lên tình cảm và khát vọng của người mẹ
C. Có sự phát triển ngày càng cao, càng rộng lớn của tình cảm, khát vọng của người mẹ qua các lời hát ru
1. ý nào sau đây không đúng với nội dung tư tưởng được thể hiện qua bài thơ "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" - Nguyễn Khoa Điềm?
A. Thể hiện tình yêu quê hương, đất nước thiết tha
B. Thể hiện ý chí chiến đấu cho độc lập, tự do của dân tộc
C. Thể hiện niềm tự hào về truyền thống chiến đấu của cha ông
D. Thể hiện khát vọng và niềm tin chiến thắng giặc Mĩ, thống nhất đất nước
Bài 1. Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng:
kiểm tra bài cũ
?