Bài 12. Ánh trăng

Bài 12 - Tiết 58: Đọc hiểu văn bản ánh trăng (Nguyễn Duy)
Nguời thực hiện: Vũ Thu Hà
Bài 12- Tiết 58
Đọc, hiểu văn bản
�nh Trang
(Nguyễn Duy)
I- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
1- Tác giả
Tên khai sinh : Nguyễn Duy Nhuệ, sinh ngày 7- 12 - 1948
- Quê: Đông Vệ - Thành phố Thanh Hóa
- Là gương mặt tiêu biểu trong lớp nhà thơ trẻ thời kì kháng chiến chống Mĩ
-Thơ Nguyễn Duy trẻ trung, linh hoạt, giàu chất suy tưởng, bất ngờ trong cấu tứ và mang âm hưởng ca dao dân ca.
Tiết 58 - Văn bản
�nh Trang
Nguyễn Duy
I- Tìm hiểu chung
1- Tác giả
2- Tác phẩm
Bài 12-Tiết 58
Đọc hiểu văn bản
�nh Trang
(Nguyễn Duy)
I- Giới thiệu tác giả,tác phẩm
1- Tác giả
2- Tác phẩm
- Bài thơ : ánh trăng sáng tác 1978, tại thành phố Hồ Chí Minh
- Rút ra từ tập thơ "ánh trăng", được tặng giải A của hội nhà văn năm 1984.
Bài 12-Tiết 58
Đọc hiểu văn bản
�nh Trang
(Nguyễn Duy)
I- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
1- Tác giả
2. Tác phẩm
II. Đọc, hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chung
- Đọc ba khổ thơ đầu giọng kể chuyện
- Khổ thơ bốn giọng ngạc nhiên , sững lại, nhấn mạnh các từ: "Thình lình, vội bật tung, đột ngột"
- Khổ thơ năm, sáu đọc chậm lại, giọng suy tư, cảm động, ăn năn, câu cuối cùng đọc thật chậm, nhỏ dần hai tiếng "giật mình"
Bài 12-Tiết 58
Đọc hiểu văn bản
�nh Trang
(Nguyễn Duy)
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.

Bài 12-Tiết 58
Đọc hiểu văn bản
�nh Trang
(Nguyễn Duy)
I- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
1- Tác giả
2. Tác phẩm
II. Đọc, hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chung
- Thể thơ : Năm chữ
- Phương thức biểu đạt :Biểu cảm + Tự sự
Bố cục : Ba phần
+ Hai khổ thơ đầu: Cảm xúc về vầng trăng quá khứ
+ Hai khổ thơ giữa: Cảm xúc về vầng trăng trong hiện tại
+ Hai khổ thơ cuối: Suy ngẫm của nhà thơ
Tiết 58 - Văn bản
�nh Trang
Nguyễn Duy
I- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
II - Đọc, hiểu văn bản
Đọc, tìm hiểu chung
Phân tích
Bài 12-Tiết 58
Đọc hiểu văn bản
�nh Trang
(Nguyễn Duy)
I- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
II - Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chung
2. Phân tích
a- Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ
Hồi nhỏ sống với đồng
=> Điệp từ"với"
-> Sự gắn bó, hòa hợp, niềm sung sướng, hả hê được chan hoà với thiên nhiên-> Đó là niềm hạnh phúc của tuổi thơ
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
=>So sánh hồn người với cỏ cây :Trăng và người gắn bó thân thiết, gần gũi, không hề có khoảng cách-> Cuộc sống giản dị, thanh cao, chân thật trong sự hòa hợp với thiên nhiên.
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
=> Gắn bó thắm thiết với vầng trăng.
Vầng trăng quá khứ là hình ảnh của thiên nhiên khoáng đạt, hồn nhiên, tươi mát, ân tình gắn với hạnh phúc, gian lao của mỗi con người và đất nước, là biểu tượng cho quá khứ, cho những năm tháng gian khổ đã qua.
=> Nhân hóa: Trăng là người bạn thân thiết, không thể thiếu, cùng chia ngọt sẻ bùi, đồng cam cộng khổ với người lính
Bài 12-Tiết 58
Đọc hiểu văn bản
�nh Trang
(Nguyễn Duy)
I- Giới thiệu tác giả, tác phẩm

II Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chung
2. Phân tích
a- Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ
b - Cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Nhân hóa, so sánh-> Trăng trở thành người hoàn toàn xa lạ, không hề quen biết , lặng lẽ qua đường, qua ngõ, chẳng ai còn nhớ, chẳng ai còn hay
Đây là sự thờ ơ, lạnh nhạt, sự dửng dưng, vô tình đến phũ phàng, sự bội bạc của con người với người bạn tri âm, tri kỉ
Cuộc sống vật chất hiện đại dễ làm cho người ta lãng quên quá khứ khổ đau
Bài 12-Tiết 58
Đọc hiểu văn bản
�nh Trang
(Nguyễn Duy)
I- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
II Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chung
2. Phân tích
a- Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ
b- Cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Tính từ: Thình lình, đột ngột->Sự bất ngờ, ngạc nhiên,ngỡ ngàng không thể đoán trước
Động từ: vội , bật, tung -> Sự khó chịu và hành động khẩn trương, hối hả để tìm nguồn sáng
Đánh thức sự lãng quên, làm sáng lên các góc tối trong mỗi con người
Bài 12- Tiết 58
Đọc hiểu văn bản
�nh Trang
(Nguyễn Duy)
I- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
II Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chung
2. Phân tích
a- Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ
b. Cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại
c - Suy tư của tác giả
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
->Nhân hóa Trăng: Mặt người - Mặt trăng đối diện đàm tâm
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
Đủ cho ta giật mình


-> Từ láy->Xúc động không nói được bằng lời
-> So sánh, điệp từ->Đánh thức kỉ niệm, nỗi niềm của nhà thơ
-> Vầng trăng đầy đặn , viên mãn-> biểu tượng cho tình nghia thuỷ chung, trọn ven
-> Im lăng một cách tuyệt đối-> biểu tượng cho sự bao dung, độ lượng nhưng vô cùng nghiêm khắc
Bài 12- Tiết 58
Đọc hiểu văn bản
�nh Trang
(Nguyễn Duy)
I- Giới thiệu tác giả, tácphẩm
II Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chung
2. Phân tích

a Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ
b - Cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại
c - Suy tư của tác giả
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
Đủ cho ta giật mình
Tự vấn lương tâm , soi lại chính mình, suy ngẫm về sự vô tình, vô nghĩa.
Con người có thể lãng quên quá khứ nhưng thiên nhiên, quá khứ thì luôn tròn đầy, bất diệt, không được quên quá khứ, phải sống ân nghĩa thủy chung cùng quá khứ, biết "uống nước nhớ nguồn"
Phản xạ tự nhiên có thật của con người khi nhận ra sự vô tình, bạc bẽo trong cách sống của mình
Nhớ lại kỉ niệm xưa
ăn năn, xót xa, tự trách-> Phải thay đổi cách sống: Không bao giờ được lãng quên quá khứ-> Giật mình hướng thiện
Bài 12- Tiết 58
Đọc hiểu văn bản
�nh Trang
(Nguyễn Duy)
I- Giới thiệu tác giả, tácphẩm
II - Đọc - hiểu văn bản
III - Tổng kết- ghi nhớ
1/ Nghệ thuật
2/ Nội dung
- Thể thơ 5chữ, kết hợp tự sự với trữ tình.
- Giọng thơ tâm tình, tự nhiên mang tính tự bạch chân thành sâu sắc.
- Hình ảnh vầng trăng - "ánh trăng" mang nhiều tầng ý nghĩa.
- Bài thơ là một lời tự nhắc nhở của tác giả Về những năm tháng gian lao của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên đất nước bình dị hiền hậu .
- Gợi nhắc,củng cố ở người đọc thái độ sống "uống nước nhớ nguồn"- ân nghĩa thủy chung cùng quá khứ .
-Bài thơ ngắn gọn, mang dáng dấp một câu chuyện
Bài 12- Tiết 58
Đọc hiểu văn bản
�nh Trang
(Nguyễn Duy)
IV.Luyện tập
Câu 1: Hình ảnh "trăng cứ tròn vành vạnh" tượng trưng cho điều gì ?
A- Hạnh phúc viên mãn, tròn đầy.
B- Quá khứ đẹp đẽ, vẹn nguyên, không phai mờ.
C- Thiên nhiên vạn vật luôn tuần hoàn.
D - Cuộc sống hiện tại sung sướng, no đủ.
B
Câu 2: Tại sao "ánh trăng im phăng phắc" lại làm cho ta "giật mình"?
A - Vì ta vốn hay giật mình.
B - Vì trăng đã gợi lại kỉ niệm xưa.
C - Vì ta không phải mà trăng thì rộng lượng.
D - Vì trăng xuống rất gần .
C
Câu 3 : Hãy tìm một đoạn thơ của tác giả khác cũng thể hiện sự nhắn nhủ về thái độ sống "uống nước nhớ nguồn " như bài thơ ánh trăng ?
a) "Mình về thành thị xa xôi,
Nhà cao còn nhớ núi đồi nữa chăng?
Phố đông còn nhớ bản làng,
Sáng đèn còn nhớ mảnh trăng giữa rừng "
Trích "Việt Bắc" - Tố Hữu
b) "Nhớ nghe hoa,
Người quét rác
Đêm qua;
Nhớ em nghe,
Tiếng chổi tre
Chị quét."
(Tiếng chổi tre- Tố Hữu)
�nh Trang
Nguyễn Duy
I.Giới thiệu tác giả, tác phẩm
II - Đọc - hiểu văn bản
III - Tổng kết
1- Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ
2 - Cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại
3 - Suy tư của tác giả
Hướng dẫn về nhà
- Học kĩ văn bản.
Trình bày cảm nhận của em sau khi học xong bài thơ.
Chuẩn bị bài : Tổng kết từ vựng (luyện tập).
trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo và các em!
�nh Trang