Bài 12. Ánh trăng

Các thầy cô giáo về dự hội giảng
9A7
Kiểm tra bài cũ
Quan sát tranh và đọc thơ
minh ho? cho bức tranh.

Quan sát tranh và đọc thơ
minh hoạ cho bức tranh.

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
(Đồng chí-Chính Hữu)
Đáp án
Tĩnh
Dạ
Tứ
Đầu giường ánh trăng rọi
Ngỡ mặt đất phủ sương
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng
Cúi đầu nhớ cố hương.
(Lớ B?ch)
Tĩnh
Dạ
Tứ
Đáp án
Ngữ văn – Tiết 58:
ÁNH TRĂNG
( Nguyễn Duy)
ánh trăng
I.Giới thiệu chung:
1.Tác giả:
Nguyễn Duy
- Cuộc đời
- Sự nghiệp sáng tác
- Phong cách thơ.
-Tên khai sinh : Nguyễn Duy Nhuệ
-Sinh năm: 1948
-Quê: Thanh Hoá.
-L� gương mặt tiêu biểu trong lớp nhà thơ trẻ thời chống Mỹ.
-Được trao giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1972- 1973.
-Thơ ông có nét dung dị,h?n nhiờn trong sáng và giàu chất trữ tình, thu?ng mang m�u s?c tri?t lớ.

ánh Trăng.
I.Gi?i thi?u chung:
1. Tỏc gi?:
Nguyễn Duy
ánh trăng

Bài thơ sáng tác năm 1978 tại thành phố Hồ Chí Minh, in trong tập thơ “Ánh trăng”.
-Tập thơ được tặng giải A của Hội Nhà văn Việt Nam năm 1984.


2. Tác phẩm:
Nguyễn Duy
ánh trăng
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
1.Đọc, chú thích:
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Buyn-đinh:Toà nhà cao, nhiều tầng, hiện đại.
Buyn-đinh
Nguyễn Duy
ánh trăng
2.Thể thơ:
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn`
ánh trăng
Nguyễn Duy
Hiện tại
Suy ngẫm
Quá khứ
3. Bố cục:
3 phần


4. Phân tích:
a) Vầng trăng trong quá khứ:

-Hồi nhỏ:


-Hồi chiến tranh:
đồng
sông
bể
ở rừng
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
ánh trăng
Nguyễn Duy
- Trăng : tri kỉ, tình nghĩa
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
+ Nhân hoá, điệp từ, so sánh.
=> Tình cảm gắn bó thân thiết giữa người với trăng.
- Trăng với người đẹp đẽ, ân tình, gắn với hạnh phúc và gian lao của mỗi con người, của đất nước.
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa


4. Phân tích:
b) Vầng trăng hiện tại:


Nguyễn Duy
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
- Trăng: người dưng qua đường
ánh trăng
- Xa lạ, không quen biết.
+ So sánh, nhân hoá.
=> Con người thờ ơ, lạnh nhạt, bội bạc với trăng.
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường


Nguyễn Duy
ánh trăng
người dưng
qua đường
* Trong hiện tại
* Trong quá khứ
Vầng trăng
Tri kỉ
tình nghĩa
Nguyên
nhân

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện,cửa gương
Cuộc sống hiện đại,
đầy đủ, sung túc.


Làng quê Núi rừng Thành phố
Tuổi thơ Người lính Công chức
Cuộc sống hiện đại thay đổi theo chiều hướng tích cực dễ làm con người quên đi quá khứ khổ đau, đánh mất những giá trị tốt đẹp vốn có.
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
ánh trăng
-Nguyễn Duy-
-> Sự bất ngờ, ngạc nhiên, ngỡ ngàng, không thể đoán trước được.
+ Tính từ: Thình lình, đột ngột .
+ Động từ: vội, bật, tung:
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
sự khó chịu và hành động khẩn trương hối hả để tìm nguồn sáng.
Trăng xuất hiện đột ngột, bất ngờ
Tạo bước ngoặc thể hiện cảm xúc của nhà thơ.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
+ Nhân hoá
=>Trăng với người đối diện, đàm tâm.
Tâm trạng: rưng rưng
=> Xúc động, xao xuyến
Gợi nhớ về quá khứ nghĩa tình, giản dị mà cao đẹp.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
c) Cảm xúc và suy nghĩ của tác giả
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
ánh trăng
-Nguyễn Duy-
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
+ Nghệ thuật: đối, nhân hoá,
hình ảnh thơ giàu tình biểu tượng.
Phiếu học tập
Thảo luận nhóm và điền vào phiếu học tập (thời gian: 2 phút)
Phiếu học tập
Thảo luận nhóm và điền vào phiếu học tập (thời gian: 2 phút)
-Quá khứ đẹp đẽ, vẹn nguyên, thuỷ chung, không phai mờ.
- Bao dung, độ lượng nhưng vô cùng nghiêm khắc.
- Nhớ lại quá khứ,
- Tự vấn lương tâm,
- Ân hận xót xa, tự trách mình
- Tự hoàn thiện mình.
- Thiên nhiên hồn nhiên, tươi mát, là người bạn thân thiết trong cuộc đời con người.
- Là biểu tượng của quá khứ nghĩa tình, là vẻ đẹp bình dị, vĩnh hằng của cuộc sống.
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
ánh trăng
-Nguyễn Duy-
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
+ Nghệ thuật: đối, nhân hoá,
hình ảnh thơ giàu tình biểu tượng.
Trân trọng, giữ gìn vẻ đẹp và những giá trị truyền thống.
Lãng quên quá khứ là phản bội lại chính mình.
Phải biết sống ân nghĩa thuỷ chung.
THử TàI CủA BạN
Ánh trăng
Chặt chẽ, theo mạch cảm xúc.
Đằm thắm, ngọt ngào
Điệp ngữ, nhân hoá, ẩn dụ, so sánh
Theo từng lời ru
Tâm tình, sâu lắng
HÃY CHỌN VÀ ĐIỀN TRONG CÁC TỪ SAU ĐÂY VÀO Ô TRỐNG SAO CHO ĐÚNG NHẤT?
Năm chữ
Ánh trăng
Chặt chẽ, theo mạch cảm xúc.
Điệp ngữ, nhân hoá,so sánh, ẩn dụ
Tâm tình, sâu lắng
Năm chữ
Nội dung
Bài thơ là lời tự nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua, có ý nghĩa gợi nhắc, củng cố ở người đọc thái độ sống “Uống nước nhớ nguồn”, ân tình, thuỷ chung cùng quá khứ.
5.T?ng k?t
ánh trăng
Ghi nhớ
Với giọng điệu tâm tình tự nhiên, hình ảnh tho giàu tính biểu cảm, ánh trăng của Nguyễn Duy như một lời tự nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu. Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc, củng cố ở người đọc thái độ sống " uống nước nhớ nguồn", ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ.
Câu 1 :Nhận định nào sau đây không phù hợp với ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng trong bài thơ này?
. A. Biểu tượng của thiên nhiên hồn nhiên, tươi mát.
B. Biểu tượng của quá khứ nghĩa tình.
C. Biểu tượng của vẻ đẹp bình dị, vĩnh hằng trong cuộc sống.
D. Biểu tượng của sự hồn nhiên, trong sáng của tuổi thơ.
III.Luyện tâp
Câu 2 :Tư tưởng của nhà thơ gửi gắm trong bài thơ này là gì?
A. Thiên nhiên, vạn vật thì vô hạn, tuần hoàn còn cuộc đời con người thì hữu hạn.
B.Con người có thể vô tình, lãng quên tất cả, nhưng thiên nhiên,quá khứ nghĩa tình thì luôn tròn đầy bất diệt.
C.Thiên nhiên luôn bên cạnh con người, là người bạn thân thiết của con người.
D.Cuộc sống vật chất dù đầy đủ rồi cũng sẽ tiêu tan, chỉ có đời sống tinh thần là bất diệt.
III.Luyện tâp
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn`
ánh trăng
Câu 3:Bài thơ có nhan đề là “Ánh trăng” trong khi đó xuyên suốt các khổ thơ tác giả đều dùng từ “vầng trăng”, em hãy lí giải ?
Bài thơ có tên là “Ánh trăng”nhưng các khổ thơ trên tác giả đều viết “vầng trăng” đến khổ thơ cuối mới xuất hiện từ “ánh trăng”. “Ánh trăng” chính là sự quy tụ,kết tinh đẹp nhất của vầng trăng tạo nên chiều sâu tư tưởng của tứ thơ đồng thời nâng vẻ đẹp của bài thơ lên đến đỉnh điểm.
Trăng
Người
-Mạch cảm xúc của bài thơ:
Tự nhắc nhở mình và cũng là nhắc nhở mọi người về thái độ sống "uống nước nhớ nguồn".
Tưởng tượng mình là nhân vật trữ tình trong "ánh trăng",
em hãy diễn tả dòng cảm nghĩ trong bài thơ thành một bài tâm sự ngắn?
2. Soạn b�i sau: văn bản Làng của Kim Lân.
+Đọc văn bản và tóm tắt văn bản?
+Soạn bài theo câu hỏi trong sách giáo khoa.

Về nhà

CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC GIỎI
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ GIÁO ĐÃ THAM DỰ