Bài 12. Ánh trăng

Phòng gd&đT huyện Phúc Thọ
Trường thcs ngọc tảo
Năm học : 2010 - 2011
TRƯỜNG THCS NGỌC TẢO - PHÚC THỌ - HÀ NỘI
Chào Mừng Quý Thầy Cô
Đến Với Tiết Giảng
Ngữ Văn 9
GV: Đỗ Thị Kim Oanh
TIẾT 58
Ánh trăng
Nguyễn Duy

Tiết 58:

Ánh trăng
Nguyễn Duy
I. Đọc - Tìm hiểu chung
1- Đọc:
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Thình lìnhđèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Khổ 1, 2, 3 giọng trôi chảy tự nhiên, khổ 4 giọng ngạc nhiên ,
khổ 5,6 giọng trầm lắng,suy tư.

Tiết 58:

Ánh trăng
Nguyễn Duy
2-Chú thích (SGK)
3-Tác giả-Tác phẩm
* Tác giả
- Tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ
- Sinh năm : 1948
- Quê: Thanh Hoá
- Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ.
- Ông đạt giải nhất cuộc thi thơ trên báo Văn nghệ ( 1972 – 1973)
- Sau năm 1975, ông về sống và
làm việc ở thành phố Hồ Chí Minh
I.Đọc - Tìm hiểu chung
1-Đọc
I- Đọc-Tìm hiểu chung
1- Đọc
2- Chú thích
3- Tác giả-Tác phẩm
* Tác giả
4-Thể loại:
5-Bố cục: 3 phần
Phần 1: Khổ 1,2,3 - Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
Phần 2: Khổ 4 - Tình huống gặp lại trăng
Phần 3: Khổ 5,6 - Suy ngẫm của tác giả
- Sáng tác năm 1978 ( 3 năm sau ngày giải phóng ).
- In trong tập thơ cùng tên của ông.
- Tác phẩm đạt giải A của hội nhà văn Việt Nam (1984)
*Tác phẩm
Thơ 5 chữ

Tiết 58:

Ánh trăng
Nguyễn Duy
II- Đọc và tìm hiểu chi tiết
1-Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
* Vầng trăng trong quá khứ
- Vầng trăng hồi nhỏ - Tuổi ấu thơ: Với đồng, với sông, với bể.
+ Nghệ thuật:Điệp từ
-> Khẳng định tuổi thơ hạnh phúc,hồn nhiên, chan hòa gắn bó với thiên nhiên
- Hồi chiến tranh: Vầng trăng thành tri kỉ.
+ Trăng được nhân hóa là người bạn thân giao thắm thiết đồng cảm với người lính
I- Đọc-Tìm hiểu chung
*Vầng trăng trong hiện tại

- Cuộc sống thay đổiTình cảm của con người cũng thay đổi

- Vầng trăng qua ngõ -> thành người dưng.
- Nghệ thuật: Nhân hóa, so sánh.
-> Sự thờ ơ, lạnh nhạt, vô tình lãng quên của con người với vầng trăng.
“ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa”
+ Nghệ thuật: Điệp từ, nhân hóa, giọng thơ tự nhiên
Trăng là hình ảnh của thiên nhiên tươi đẹp, trong sáng
Là biểu tượng cho quá khứ gian lao, nghĩa tình nhưng vui và hạnh phúc  con người ngỡ không bao giờ quên.

Tiết 58:

Ánh trăng
Nguyễn Duy
II- Đọc và tìm hiểu chi tiết
1-Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
Hạnh phúc,hồn nhiên
Tri kỉ,tình nghĩa
Người dưng
I- Đọc-Tìm hiểu chung

Tiết 58:

Ánh trăng
Nguyễn Duy
II- Đọc và tìm hiểu chi tiết
1-Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
vội bật tung > <đột ngột vầng trăng tròn
3-Suy ngẫm của tác giả
- Tư thế: ngửa mặt nhìn mặt
- Cảm xúc: rưng rưng

2-Tình huống gặp lại trăng
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Đối diện đàm tâm
- Nghệ thuật: Nhân hóa, so sánh
khẳng định niềm hạnh phúc,sự xúc
động nghẹn ngào thành kính, thiết tha
khi gặp lạicố nhân.
- Thình lình đèn điện tắt, tối om
-Nghệ thuật: Động từ mạnh, tính từ gợi tả ,nhịp thơ nhanh mạnh
-Nhấn mạnh sự bất ngờ, đột ngột khi gặp lại vầng trăng.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
thấy cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình

Tiết 58:

Ánh trăng
Nguyễn Duy
II- Đọc và tìm hiểu chi tiết
1-Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
3- Suy ngẫm của tác giả
* Ý nghĩa triết lí
2-Tình huống gặp lại trăng
Ngửa mặt lên nhìn mặt
thấy cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình
I- Đọc-Tìm hiểu chung
Trăng
Người
- Trăng cứ tròn vành vạnh,
im phăng phắc
-Trăng tròn là hình ảnh thiên
nhiên tươi đẹp, trong sáng,
thuần khiết.
- Biểu tượng cho quá khứ
nguyên vẹn, ân nghĩa, thủy
chung, viên mãn.
- Trăng im thể hiện sự bao
dung độ lượng mà nghiêm
khắc.
- Vô tình

 nhận ra chính
mình đã không phải với
quá khứ
Giật mình để nhắc nhở bản
thân
Thức tỉnh tâm hồn thi
nhân, cái giật mình mang
ý nghĩa nhân văn cao cả
Giật mình
Thảo luận nhóm

? Hình ảnh trăng cứ tròn
vành vạnh, im phăng
phắc có ý nghĩa gì ?
Mặc dù trăng im lặng
nhưng nhà thơ giật mình.
Theo em vì sao
nhà thơ giật mình ?

Tiết 58:

Ánh trăng
Nguyễn Duy
III-Tổng kết
*Nghệ thuật:
-Sử dụng nhiều biện pháp tu từ: so sánh,ẩn dụ ,điệp ngữ, nhân hóa…..
-Giọng thơ tâm tình thủ thỉ như một câu chuyện
-Kết hợp hài hòa giữa tự sự và trữ tình
*Nội dung:
Với giọng điệu tâm tình tự nhiên, hình ảnh giàu tính biểu cảm, ánh trăng của Nguyễn Duy như một lời tự nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu. Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc, củng cố ở người đọc thái độ sống “ uống nước nhớ nguồn”, ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ.
Ghi nhớ
3-Suy ngẫm của tác giả
-Nhắc nhở thái độ sống ân nghĩa,thủy chung vẹn toàn với quá khứ
-Đạo lí : Uống nước nhớ nguồn”
I- Đọc-Tìm hiểu chung
II- Đọc và tìm hiểu chi tiết
1-Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ và hiện tại
2-Tình huống gặp lại trăng

Tiết 58:

Ánh trăng
Nguyễn Duy
Ghi nhớ(SGK)
IV- Luyện tập
TRĂNG
NGƯỜI
Quá khứ

Hiện tại

Suy ngẫm



10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Luyện tập
TRĂNG
NGƯỜI
Tự nhắc nhở mình và củng cố ở người đọc thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”
Quá khứ
Tình nghĩa Ngỡ không
tri kỉ bao giờ quên
Hiện tại
Vầng trăng Vô tình
tròn lãng quên
Suy ngẫm
Tròn vành vạnh Giật mình
Im phăng phắc
Thủy chung,  tự hoàn
vị tha thiện
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Luyện tập
Luyện tập
Giải ô chữ
Câu tục ngữ nói về đạo lý, truyền thống tốt đẹp
của dân tộc ta ?
Bài tập về nhà
1. Học thuộc lòng bài thơ, chú ý giọng đọc diễn cảm.
2. Nắm chắc nội dung.
3. Viết đoạn văn nêu ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh ánh trăng trong bài thơ.
4. Soạn bài: Làng ( Kim Lân)
CHÂN THÀNH CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC EM!