Bài 12. Ánh trăng

Trường thcs Nam Phú
chào mừng quý thầy cô và các em
Giáo viên: Hoàng Thị Thảo
Môn: Ngữ văn lớp 9
Ki?m tra b�i cu:
Em đã học những bài thơ nào viết về đề tài người lính? Hãy kể tên và cho biết mỗi bài thơ đó ra đời vào thời gian nào?
- Bài thơ Đồng chí của Chính Hữu viết năm 1948 - chống Pháp
- Bài Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật viết năm 1969 - chống Mĩ
I Đọc - hiểu chú thích
1/ Tác giả, tác phẩm

a Tác giả
Hãy điền các thông tin về nhà thơ Nguyễn Duy?
Nguyễn Duy tên khai sinh là………………….
- Sinh năm……….., quê ở……………………...
- Năm 1966……………………………………….
- Sau 1975…………..

Từ 1977,…………………………………………

- 1972-1973…………………… cuộc thi thơ của báo văn nghệ
Là gương mặt tiêu biểu của lớp nhà thơ trẻ thời…………………..
Năm 1984, tập thơ……………. được tặng…………………………..

Nguyễn Duy Nhuệ
1948
TP Thanh Hoá
gia nhập quân đội
về làm báo văn nghệ giải phóng tại TP Hồ Chí Minh
ông là đại diện thường trú báo văn nghệ tại TPHồ Chí Minh
được trao giải nhất
chống Mĩ
Ánh trăng
giải A của hội nhà văn Việt Nam
Văn bản Ánh Trăng
(Nguyễn Duy)
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
I Đọc - hiểu chú thích
1/ Tác giả, tác phẩm
a Tác giả
b Tác phẩm
Bài thơ được sáng tác năm 1978
2/ Đọc
II Đọc- hiểu văn bản
1/ Cấu trúc văn bản
- Thể thơ: 5 tiếng
- PTBĐ: tự sự + miêu tả và biểu cảm
- Nhân vật : tác giả và vầng trăng
- Bố cục: 3 phần
khổ 1,2
khổ 3
khổ 4,5,6
2/ Nội dung văn bản
a Vầng trăng quá khứ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
- Hồi nhỏ
- Hồi chiến tranh ở rừng
Vầng trăng là tri kỉ
- Nhân hoá: trăng và nhà thơ như đôi bạn thân thiết,hiểu nhau
- Điệp từ “với”: khẳng định niềm hạnh phúc của tuổi thơ được gắn bó với vầng trăng
- Câu khẳng định: không bao giờ quên được vầng trăng tình nghĩa
Nhà thơ và vầng trăng có mối quan hệ tự nhiên, tốt đẹp, gần gũi, ân tình
Văn bản
I Đọc - hiểu chú thích
1/ Tác giả, tác phẩm
2/ Đọc
II Đọc- hiểu văn bản
1/ Cấu trúc văn bản
2/ Nội dung văn bản
a Vầng trăng quá khứ
b Vầng trăng hiện tại
Nhà thơ và vầng trăng có mối quan hệ tự nhiên, tốt đẹp, gần gũi, ân tình
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
- Cuộc sống đô thị với nhà cao tầng, với ánh điện, cửa gương
Vầng trăng như người dưng qua đường
- Nhân hoá, so sánh
Nhà thơ và vầng trăng như hai người xa lạ, không hề quen biết
Do hoàn cảnh sống thay đổi
Văn bản Ánh Trăng
(Nguyễn Duy)
VĂN BẢN
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
I Đọc - hiểu chú thích
1/ Tác giả, tác phẩm
2/ Đọc
II Đọc- hiểu văn bản
1/ Cấu trúc văn bản
2/ Nội dung văn bản
a Vầng trăng quá khứ
Nhà thơ và vầng trăng có mối quan hệ tự nhiên, tốt đẹp, gần gũi, ân tình
Nhà thơ và vầng trăng như hai người xa lạ, không hề quen biết
b Vầng trăng hiện tại
c Sự bừng thức của nhà thơ
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Tình huống trăng và người hội ngộ
- Mất điện đột ngột trong đêm
Bất ngờ, tự nhiên
VĂN BẢN
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
I Đọc - hiểu chú thích
1/ Tác giả, tác phẩm
2/ Đọc
II Đọc- hiểu văn bản
1/ Cấu trúc văn bản
2/ Nội dung văn bản
a Vầng trăng quá khứ
Nhà thơ và vầng trăng có mối quan hệ tự nhiên, tốt đẹp, gần gũi, ân tình
Nhà thơ và vầng trăng như hai người xa lạ, không hề quen biết
b Vầng trăng hiện tại
c Sự bừng thức của nhà thơ
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Tình huống trăng và người hội ngộ
- Mất điện đột ngột trong đêm
Bất ngờ, tự nhiên
- Hành động khẩn trương, hối hả đi tìm nguồn sáng
- Đột ngột gặp vầng trăng tròn
Cảm xúc và suy nghẫm của nhà thơ
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
- Nhân hoá:
- Dùng từ ngữ không cụ thể+ từ láy
- Điệp từ + so sánh:
Mặt đối mặt
Gợi tư thế tập trung chú ý
Có cái gì rưng rưng
Tâm trạng xúc động dâng trào
Như là đồng, sông, bể, rừng
Những hình ảnh thiên nhiên đã từng gắn bó với nhà thơ
Quá khứ tuổi thơ và chiến tranh gắn bó với vầng trăng
VĂN BẢN
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
I Đọc - hiểu chú thích
1/ Tác giả, tác phẩm
2/ Đọc
II Đọc- hiểu văn bản
1/ Cấu trúc văn bản
2/ Nội dung văn bản
a Vầng trăng quá khứ
Nhà thơ và vầng trăng có mối quan hệ tự nhiên, tốt đẹp, gần gũi, ân tình
Nhà thơ và vầng trăng như hai người xa lạ, không hề quen biết
b Vầng trăng hiện tại
c Sự bừng thức của nhà thơ
Tình huống trăng và người hội ngộ
- Mất điện đột ngột trong đêm
Cảm xúc và suy nghẫm của nhà thơ
- Niềm xúc động dâng trào
- Mọi kỉ niệm quá khứ ùa về
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Hình ảnh vầng trăng tròn vành vạnh có ý nghĩa gì?
Ánh trăng im phăng phắc có ý nghĩa gì?
-Trăng cứ tròn vành vạnh: Biểu tượng cho quá khứ đầy đặn, thuỷ chung, tình nghĩa
- Ánh trăng im phăng phắc: Sự im lặng nghiêm khắc, nhắc nhở về thái độ sống của nhà thơ
Cái giật mình của nhà thơ:
- Sự ăn năn, tự trách, tự vấn lương tâm
- Lời tự nhắc nhở bản thân phải thay đổi thái độ sống
?
VĂN BẢN
ÁNH TRĂNG
(Nguyễn Duy)
I Đọc - hiểu chú thích
1/ Tác giả, tác phẩm
2/ Đọc
II Đọc- hiểu văn bản
1/ Cấu trúc văn bản
2/ Nội dung văn bản
a Vầng trăng quá khứ
Nhà thơ và vầng trăng có mối quan hệ tự nhiên, tốt đẹp, gần gũi, ân tình
Nhà thơ và vầng trăng như hai người xa lạ, không hề quen biết
b Vầng trăng hiện tại
c Sự bừng thức của nhà thơ
Tình huống trăng và người hội ngộ
- Mất điện đột ngột trong đêm
Cảm xúc và suy nghẫm của nhà thơ
- Niềm xúc động dâng trào
- Mọi kỉ niệm quá khứ ùa về
- Sự ăn năn, tự trách, tự vấn lương tâm
- Lời tự nhắc nhở bản thân phải thay đổi thái độ sống
III Tổng kết
Ánh trăng
Nghệ thuật
Nội dung
Thể thơ 5 tiếng giọng điệu tâm tình, tự nhiên
Hình ảnh thơ giàu tính biểu cảm
Sử dụng các biện pháp nhân hoá, so sánh điệp từ
Lời tự nhắc về những năm tháng gian lao đã qua
Đặt ra vấn đề thái độ sống đối với quá khứ
Ghi nhớ:
Với giọng điệu tâm tình tự nhiên, hình ảnh giàu tính biểu cảm, Ánh trăng của Nguyễn Duy như một lời tự nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu. Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc, củng cố ở người đọc thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”, ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ.
Bài tập về nhà
Tưởng tượng mình là nhân vật trữ tình trong Ánh trăng, em hãy diễn tả dòng cảm nghĩ trong bài thơ thành một bài tâm sự ngắn
Chuẩn bị trước bài Tổng kết về từ vựng