Bài 12. Ánh trăng

các thầy cô đến dự giờ ngữ văn lớp 9a
Nhiệt liệt chào Mừng
Giáo viên : Kiều Thị Thu Huyền
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
Lý Bạch

Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Nguyễn Du

Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
Hồ Chí Minh

ánh trăng
tiết 58:
Nguyễn Duy


I. Tác giả, tác phẩm:
1. Tác giả :
tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy
Tên khai sinh: Nguyễn Duy Nhuệ, sinh năm 1948, quê ở Thanh Hoá.
Ông là một gương mặt tiêu biểu cho lớp nhà thơ trẻ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ
Nhà thơ Nguyễn Duy với giải thưởng danh giá
CATPHCM
CATP) Vừa qua (18-10-2010) nhà thơ Nguyễn Duy đã được Viện hàn lâm quốc tế Mihai Eminescu tại Rumani trao Giải thưởng lớn về Thơ năm 2010.
Đây là giải thưởng lớn dành cho các nhà văn, nhà thơ nước ngoài có những tác phẩm xuất sắc được đánh giá qua Hội đồng nghệ thuật Rumani. Nhà thơ Nguyễn Duy đã dành hầu hết cuộc đời cho nền thi ca Việt Nam, khơi gợi niềm tự hào về quê hương dân tộc, ngợi ca vẻ đẹp đằm thắm của non sông gấm vóc, tôn vinh nét đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống... Các tác phẩm của ông đã được đưa vào sách giáo khoa Ngữ văn như: Ánh trăng (lớp 9), Đò Lèn (lớp 12), Tre Việt Nam (sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 4)...


I. Tác giả, tác phẩm:
1. Tác giả:

2.Tác phẩm:
- Bài thơ sáng tác năm 1978, sau 3 năm đất nước thống nhất. In trong tập " ánh trăng".
tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy


I.Tác giả - tác phẩm:
II. Đọc và tìm hiểu chung:
Đọc:
tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy
2. Chú thích:
3. Bố cục:
- Bố cục: 3 phần
Phần 1: Khổ 1,2: Cảm xúc trước vầng trăng trong quá khứ.
Phần 2: Khổ 3, 4: Cảm xúc trước vầng trăng trong quá khứ
Phần 3: Khổ 5,6 : Suy ngẫm của tác giả.
Hồi nhỏ, hồi chiến tranh
Hiện tại
Vầng trăng
Hồi về thành phố
Quá khứ
Suy ngẫm
Bài thơ như một câu chuyện nhỏ được kể theo trình tự thời gian, không gian, có nhân vật và sự việc.
tiết 58: ánh trăng



III. T×m hiÓu v¨n b¶n:
1. Hình ảnh vầng trăng
a. Vầng trăng trong quá khứ:

* Hồi nhỏ:

* Hồi chiến tranh:
đồng
sông
bể
Gợi tả k.gian khoáng đạt, tươi mát của quê hương.
ở rừng
Tri kỉ
->Điệp ngữ, nhân hoá:

Quan hệ gần gũi, thân thiết như bạn hiÓu râ lßng m×nh.
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy



III. T×m hiÓu chi tiÕt:
1. Hình ảnh vầng trăng
* Vầng trăng trong quá khứ:

-Hồi nhỏ:


-Hồi chiến tranh:
đồng
sông
bể
Gợi k/ gian khoáng đạt, tươi mát của quê hương.
ở rừng
Tri kỉ
->Điệp ngữ, nhõn hoỏ: Quan h? g?n gui, thõn thi?t nhu b?n hiểu rõ lòng mình.
“Trần trụi với thiên nhiên

hồn nhiên như cây cỏ
- NT: so sánh con ng­êi sèng gần gũi, chan hoà với thiên nhiên, với vầng trăng.
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
=> Vầng trăng và con người sống chan hòa, gắn bó . Trăng gắn liền với những kỉ niệm trong sáng vui tươi và cả những năm tháng gian khổ nhưng đầy tình nghĩa.

tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy


III. Tìm hiểu văn bản:
1. Hỡnh ?nh v?ng trang
b. V?ng trang hi?n t?i:
Từ ngày về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

* Hoàn cảnh sống hiện tại:
+ Đất nước hoà bình
+ Hoàn cảnh sống thay đổi
vầng trăng
+ “Vầng trăng” - “người dưng”
-> So sánh, nh©n hãa
=> con người lạnh nhạt, coi vầng trăng như một người xa lạ. tr¨ng nh­ ng­êi b¹n bÞ l·ng quªn.

Từ ngày về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
như người dưng qua đường
cửa gương
tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy



III.Tìm hiểu văn bản:
1. Hỡnh ?nh v?ng trang
2. Tỡnh hu?ng g?p l?i v?ng trang:

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Tình huống:
Mất điện, phòng tối om, vội vàng mở tung cửa sổ.
? Đột ngột ,bất ngờ.
vội
đột ngột
Thình lình
vầng trăng tròn
đèn điện tắt
tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy


III. Tìm hiểu văn bản:
3. Suy ngẫm của nhà thơ.
Tư thế: "ngửa mặt - nhìn mặt": =>Nhìn nhận lại chính mình, nhìn lại những giá trị mà mình đã vội lãng quên.
- Tâm trạng: Xúc động không nói được nên lời, thổn thức đến xót xa.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Ngửa mặt
nhìn mặt
rưng rưng
như là
như là
đồng
bể
sông
rừng
- NT: so sánh, điệp ngữ, h.¶nh lÆp l¹i.
=> Nhấn mạnh, khắc sâu những hình ảnh của quá khứ tèt ®Ñp
tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy


III.Tìm hiểu văn bản:


Giật mình: + nhớ lại
+ tự vấn
+ nối hiện tại với truyền thống
+ tự hoàn thiện mình
3. Suy ngẫm của nhà thơ.
“Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.”
Trăng cứ tròn vành vạnh
im phăng phắc
giật mình
- T/g “giật mình”: Tự nhắc nhở
mình, ăn năn, hối hận.
tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy

?
Nếu ánh trăng tương trưng cho vẻ đẹp và những giá trị tốt đẹp truyền thống thì sự vô tình và cái giật mình của con người trước trăng có ý nhắc nhở, thức tỉnh chúng ta điều gì trong cuộc sống?
Con người phải biết trân trọng
những giá trị truyền thống tốt đẹp
trong quá khứ, phải sống theo đạo lí thuỷ chung.


IV. Tổng kết:
1. Ngh? thu?t:

- Kết hợp hài hoà, tự nhiên giữa tự sự và trữ tình.
-Giọng thơ tâm tình bằng thể thơ năm chữ.
-Sử dụng nhiều biện pháp tu từ: So sánh, nhân hoá, điệp ngữ, đối lập.
tiết 58: ánh trăng
Nguyễn Duy
Trăng
Người
Tự nhắc nhở mình ở người đọc về thái độ ứng xử với quá khứ, nhắc nhở ta về đạo lý "uống nước nhớ nguồn".
2. Nôị dung

Bài tập:
So sỏnh hỡnh ?nh trang trong 2 b�i tho "D?ng chớ` v� "�nh trang"?

Giống nhau : hai bài thơ đều lấy một vẻ đẹp trong thiên nhiên để khai thác xây dựng hình ảnh thơ
Khác nhau:
Đồng chí
Ánh trăng là biểu tượng cho vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí ở người chiến sĩ trong kháng chiến chống Pháp
Là hình tượng thơ đậm chất lãng mạn trong thơ Chính Hữu và thơ ca kháng chiến
Ánh trăng
- Khơi nguồn cho việc bày tỏ thái độ, tình cảm của con người với hiện tại và quá khứ
- Là hình ảnh để nhà thơ thể hiện chủ đề bài thơ : “uống nước nhớ nguồn”
Xin chân thành cảm ơn